Phân độ (grade) của ung thư

Để hiểu được phân độ của khối u là gì thì trước tiên chúng ta phải hiểu khối u được hình thành như thế nào. Cơ thể chúng ta được tạo thành từ rất nhiều loại tế bào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân độ (grade) của ung thư Phân độ (grade)của ung thưĐể hiểu được phân độ của khối u là gì thì trước tiên chúng ta phảihiểu khối u được hình thành như thế nào. Cơ thể chúng ta được tạothành từ rất nhiều loại tế bào. Bình thường các tế bào phát triển vàphân chia để tạo ra những tế bào mới một cách có kiểm soát và trậttự. Tuy nhiên đôi khi các tế bào mới tiếp tục được sản xuất ra khikhông cần thiết. Khi đó chúng sẽ tạo ra một khối mô thừa, hay còngọi là khối u. Một khối u có thể lành tính (không phải ung thư) hay áctính (là ung thư). Các tế bào trong những khối u ác tính có hình dạngbất thường và phân chia không có kiểm soát và trật tự. Những tế bàoung thư này xâm lấn và phá hủy các mô lân cận rồi lan sang nhữngvùng khác của cơ thể (di căn).Như vậy, phân độ (grade) của khối u là gì?Phân độ hay còn gọi là grade của khối u là một hệ thống nhằm xếploại các tế bào ung thư dựa vào mức độ bất thường về hình dạngcủa chúng mà ta quan sát được dưới kính hiển vi và tốc độ phát triểnvà lan rộng của chúng. Có nhiều yếu tố được xem xét đến khi xácđịnh phân độ của một khối u, bao gồm cấu trúc và kiểu phát triển củacác tế bào. Những yếu tố đặc hiệu được dùng để xác định phân độcủa một khối u khác nhau tùy theo mỗi loại ung thư.Phân độ mô học (histologic grade), hay còn được gọi là độ biệt hóa,dùng để chỉ mức độ giống các tế bào bình thường cùng một loại môcủa các tế bào u. Phân bộ nhân (Nuclear grade) dùng để chỉ kíchthước và hình dạng của nhân bên trong các tế bào u và tỷ lệ phầntrăm tế bào u đang phân chia.Không nên lầm lẫn giữa phân độ (grade) và giai đoạn (stade) củaung thư. Giai đoạn của ung thư chỉ mức độ lan rộng hoặc mức độnặng của ung thư dựa vào những yếu tố như: vị trí của khối unguyên phát, kích thước khối u, số lượng u, và hạch bạch huyết dicăn.Phân độ u được xác định như thế nào?Nếu một khối u bị nghi ngờ là ác tính, bác sĩ sẽ lấy đi một mẫu môhoặc cắt bỏ toàn bộ khối u đó bằng sinh thiết. Bác sĩ giải phẫu bệnh(là bác sĩ có nhiệm vụ xác định bệnh bằng cách khảo sát các tế bàodưới kính hiển vi) sẽ kiểm tra mô được lấy ra từ khối u để xác địnhxem khối u lành tính hay ác tính. Bác sĩ giải phẫu bệnh cũng có thểxác định được phân độ của khối u và những đặc tính khác của các tếbào u.Các phân độ của khối uDựa vào hình dạng của các tế bào ung thư dưới kính hiển vi, các bácsĩ giải phẫu bệnh thường mô tả phân độ của khối u theo 4 mức độnặng: Độ 1, 2, 3, và 4. Các tế bào của khối u độ 1 có hình dạngtương tự như tế bào bình thường và có khuynh hướng phát triển vàphân chia chậm. Các khối u độ 1 thường được xem là ít xâm lấnhơn.Ngược lại, các tế bào của những khối u độ 3 hoặc 4 không trônggiống những tế bào bình thường cùng loại. Các khối u độ 3 và 4 cókhuynh hướng phát triển và lan rộng nhanh chóng hơn những khối uở độ thấp hơn.Phân độ của khối u cụ thể như sau:Phân độ Không thể phân độ được (phân độ không xác định) GX Biệt hóa tốt (độ thấp) G1 Biệt hóa trung bình (độ trung gian) G2 Biệt hóa kém (độ cao) G3 Không biệt hóa (Độ cao) G4Tất cả các khối u có cùng một hệ thống phân độ như nhaukhông?Hệ thống phân độ khác nhau cho mỗi loại ung thư. Chẳng hạn nhưcác bác sĩ giải phẫu bệnh sử dụng hệ thống Gleason để mô tả độbiệt hóa của các tế bào ung thư tiền liệt tuyến. Hệ thống Gleason sửdụng bảng điểm từ Grade 2 đến Grade 10. Điểm Gleason thấp tức làkhối u biệt hóa tốt, ít xâm lấn. Điểm cao chỉ những khối u biệt hóakém, và có tính xâm lấn nhiều hơn. Những hệ thống phân độ khácbao gồm: Bloom-Richardson cho ung thư vú và Fuhrman cho ung thưthận.Phân độ của khối u có ảnh hưởng đến những lựa chọn điều trịcủa bệnh nhân không?Các bác sĩ sử dụng phân độ của khối u và nhiều yếu tố khác, chẳnghạn như giai đoạn của khối u, để xây dựng một kế hoạch điềutrị riêng cho từng bệnh nhân và để tiên đoán kết quả tương lai củabệnh (tiên lượng). Thông thường phân độ thấp cho tiên lượng tốt (kếtquả hoặc diễn tiến có thể xảy ra của bệnh; khả năng phục hồi hoặctái phát của bệnh). Tuy nhiên, vai trò của phân độ khối u trong việclên kế hoạch điều trị và ước lượng được tiên lượng của bệnh nhâncó mức độ quan trọng cao hơn ở một số loại ung thư như sarcomamô mềm, u não nguyên phát, ung thư bạch huyết, và ung thư vú vàtiền liệt tuyến. Bệnh nhân nên trao đổi với bác sĩ về phân độ của khốiu và tầm ảnh hưởng của nó đến chẩn đoán và điều trị. ...