Phân lập paris V và polyphyllin D từ loài bảy lá một hoa (Paris yunnanensis Franch.) được thu hái tại Kontum

Mục tiêu của đề tài là phân lập và xác định cấu trúc một số saponin steroid có trong thân rễ cây Bảy lá một hoa được thu hái tại Kontum.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân lập paris V và polyphyllin D từ loài bảy lá một hoa (Paris yunnanensis Franch.) được thu hái tại Kontum Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 PHÂN LẬP PARIS V VÀ POLYPHYLLIN D TỪ LOÀI BẢY LÁ MỘT HOA (PARIS YUNNANENSIS FRANCH.) ĐƯỢC THU HÁI TẠI KONTUM Châu Thị Nhã Trúc*, Lâm Bích Thảo*, Trần Lê Quan**, Trần Công Luận* TÓM TẮT Mục tiêu: Mục tiêu của đề tài là phân lập và xác định cấu trúc một số saponin steroid có trong thân rễ cây Bảy lá một hoa được thu hái tại Kontum. Phương pháp: Thân rễ cây Bảy lá một hoa được chiết với EtOH 70%, sau đó phân tách thành các phân đoạn bằng phương pháp chiết lỏng – lỏng. Phân đoạn cao ethyl acetat được lựa chọn để phân tách các saponin steroid. Các chất được phân lập bằng các kĩ thuật sắc kí và được xác định cấu trúc hóa học bằng phổ cộng hưởng từ hạt nhân một chiều và 2 chiều. Kết quả: Phân lập được haihợp chất gồm: Paris V và polyphyllin D. Từ khóa: Bảy lá một hoa,polyphyllin D, paris V, Paris yunnanensis. ABSTRACT ISOLATION FOR PARIS V AND POLYPHYLLIN D FROM PARISYUNNANENSIS FRANCH. GROWNIN KONTUM, VIETNAM Chau Thi Nha Truc, Lam Bich Thao, Tran Le Quan, Tran Cong Luan * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Supplement of Vol. 19 - No 5 - 2015: 138 - 142 Objectives: The aim of this research is isolation and structure determination of compounds from Paris yunnanensis Franch. grown in Kontum province. Methods: The dried powder of rhizome of Paris polyphylla was percolated with70% aqueous ethanol. The ethanolic extract was separated by liquid-liquid extraction. The ethyl acetate extract was chosen for isolation of steroid saponins. Compounds were purified by chromatographic methods and their structures were elucidated by using Nuclear magnetic resonance (NMR) spectroscopy Results: Two compounds were identified as Paris V and polyphyllin D. Key words: Paris yunnanensis Franch., paris V, polyphyllin D. ĐẶT VẤN ĐỀ Paris yunnanensismọc nhiều ở Ấn Độ, Myanma, Trung Quốc. Tại Việt Nam, loài này Bảy lá một hoa có tên khoa học là Paris thường được phân bố ở Lào Cai (Sa Pa), Lai yunnanensis Franch. Trong y học dân gian, cả cây Châu (Phong Thổ), chưa có báo cáo nào công bố được sử dụng làm thuốc thanh nhiệt giải độc, loài này được tìm thấy ở các tỉnh phía nam(4,5). tiêu thũng chỉ thống, lương can định kinh. Thân rễ giã đắp chữa rắn cắn, ngã bị sưng(4)… Đã có Loài Bảy lá một hoa Paris yunnanensis và nhiều công trình nghiên cứu về tác dụng dược lý những loài cùng chi là những cây thuốc thuộc của Bảy lá một hoa cho thấy ngoài những tác diện quý hiếm cần được bảo vệ. Trong báo cáo dụng kể trên còn có nhiều tác dụng khác như ức này, chúng tôi khảo sát loài Parisyunnanesis được chế khả năng tăng trưởng tế bào ung thư vú(3), thu hái ở Kontum, và xác định các hợp chất ung thư đường ruột(2), ung thư buồng trứng(6), ức saponin steroid trong loài này để góp phần cho chế co bóp tử cung(7), tác dụng kháng nấm(1). việc nâng cao giá trị cây thuốc, qua đó giúp bảo  * Trung tâm Sâm và Dược liệu Tp Hồ Chí Minh Đại học Khoa học Tự nhiên Tp Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: Lâm Bích Thảo ĐT: 0909325233 Email: thaonhi19842002@yahoo.com 138 Chuyên Đề Y Học Cổ Truyền Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 19 * Số 5 * 2015 Nghiên cứu Y học tồn và phát triển một cây thuốc quí hiếm của đoạn lần lượt với diethyl ether, ethyl acetat, và nước ta. n-butanol. Dịch chiết các phân đoạn được cô ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU giảm áp thu được các cao diethyl ether (DE), ethyl acetat (EA), và n-butanol(NB). Tiến hành Đối tượng sắc kí cột trên phân đoạn ethyl acetat (EA, 51,2 Thân rễ cây Bảy lá một hoa (Paris yunnanensis g) với hệ dung môi giải li EtOAc-MeOH Franch.) được thu hái tại Kon Plong – Kontum (10:0−0:10) thu được chín phân đoạn EA1 (4,3 vào tháng 10 năm 2011 bởi Bộ môn Tài Nguyên – g), EA2 (2,7 g), EA3 (1,5 g), EA4 (2,3 g), EA5 Dược Liệu thuộc Trung Tâm Sâm và Dược Liệu (2,2 g), EA6 (3,4 g), EA7 (1,8 g), EA8 (0,9 g), TP.HCM. Mẫu được định danh bởi GS. TSTrần vàEA9 (1,2 g). Sắc ký cột nhiều lần phân đoạn Hợp tại đại học Khoa học Tự nhiên TP HCM. EA4 (2,3 g) trên silica gel với pha động là Đây là lần đầu tiên loài Paris yunnanensis được CHCl3 – MeOH (100:0 – 50:50) thu được hợp tìm thấy ở Kontum(6). chất 1 (10 mg). Sắc ký cột nhiều lần phân đoạn Hóa chất EA6 (3,4 g) trên silica gel với hệ dung môi CHCl3 – MeOH (100:0 – 30:70) thu được phân Các dung môi công nghiệp dùng cho chiết đoạn chính EA6.2. Tiếp tục tinh chế phân xuất và phân lập đều có nguồn gốc Trung Quốc, đoạn này bằng sắc ký cột trên RP18 với hệ gồm: Diethyl ether, methanol, n-butanol, dung môi MeOH – H2O (80:20) thu được hợp chloroform, ethyl acetate, ethanol. Các dung môi ...