PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG ( Y–ÂNG)

Vật lý học là một trong những bộ môn khoa học cơ bản làm nền tảng cung cấp cơ sở lý thuyết cho một số môn khoa học ứng dụng. Môn Vật lý nghiên cứu những sự vật, hiện tượng xảy ra hàng ngày, có tính ứng dụng thực tiễn. Tuy nhiên đa số học sinh còn thấy môn Vật lí là một môn học khó, đặc biệt là việc vận dụng các công thức, định luật vào làm các bài tập vật lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG ( Y–ÂNG) Sáng kiến kinh nghiệm SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG VỚI KHE YOUNG ( Y–ÂNG) I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Vật lý học là một trong những bộ môn khoa học cơ bản làm nền t ảng cung cấp cơ sở lý thuyết cho một số môn khoa học ứng dụng. Môn Vật lý nghiên cứu những sự vật, hiện tượng xảy ra hàng ngày, có tính ứng dụng th ực ti ễn. Tuy nhiên đa số học sinh còn thấy môn Vật lí là một môn học khó, đặc bi ệt là vi ệc vận dụng các công thức, định luật vào làm các bài tập v ật lý. Lý do d ẫn t ới những khó khăn này của học sinh là: Thứ nhất do đặc thù của môn học vật lý, mỗi một đại lượng được biểu diễn bằng một kí hiệu trong các công thức vật lý, từ những giá trị c ủa nó khi gi ải bài tập, học sinh cần phải tái hiện được các ý nghĩa vật lý c ủa đ ại l ượng t ương ứng. Thứ hai do thời gian trong mỗi tiết học lý thuyết có hạn nên h ọc sinh cùng một lúc vừa quan sát hiện tượng vừa khái quát rồi ghi nhớ và vận dụng nh ững kiến thức tiếp thu được để giải các bài tập, mà trong phân ph ối ch ương trình s ố tiết bài tập lại hơi ít. Đa phần các em ch ỉ tiếp thu đ ược m ột ph ần lý thuy ết mà không có điều kiện vận dụng luyện tập ngay tại lớp vì vậy khi gặp những bài tập đòi hỏi phải có suy luận thì các em lúng túng không bi ết gi ải th ế nào... d ần dần trở nên chán và thường có tư tưởng chờ thầy giải rồi chép. Vậy phải làm thế nào để giúp học sinh vượt qua nh ững khó khăn khi h ọc và làm bài tập Vật lý? Có rất nhiều biện pháp được giáo viên sử d ụng ph ối h ợp nhằm tạo ra hứng thú, khắc sâu kiến thức cho học sinh giúp h ọc sinh h ọc t ốt môn Vật lý như: phần lý thuyết được giảng dạy ngắn ngọn, xúc tích, liên h ệ nhiều với thực tiễn, ra bài tập và yêu cầu học sinh tự học,... biện pháp không thể thiếu được trong quá trình giảng dạy đó là tổng hợp ki ến th ức đ ể phân lo ại các dạng bài tập trong từng chương, đồng thời hướng dẫn cách gi ải c ụ th ể cho mỗi dạng bài. Việc phân loại các dạng bài tập và hướng dẫn cách giải làm cụ thể hóa lượng kiến thức trong mỗi chương giúp các em học sinh củng cố kiến thức và chủ động tìm ra cách giải nhanh nhất, hiệu quả nhất khi làm bài tập. Người thực hiện: Phạm Ngọc Anh – THPT Nguyễn Hữu Cảnh -1- Sáng kiến kinh nghiệm Xuất phát từ thực tế trên, với một số kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy và qua tham khảo một số tài liệu, tôi chọn đề tài “ PHÂN LOẠI VÀ CÁCH GIẢI MỘT SỐ BÀI TOÁN VỀ GIAO THOA ÁNH SÁNG V ỚI KHE YOUNG (Y-ÂNG)” để giúp các em học sinh có thể hiểu bài, nhanh chóng nắm được cách giải và chủ động hơn khi gặp bài tập dạng này. Bài tập về Giao thoa ánh sáng có nhiều dạng. Trong nội dung bài viết này tôi chỉ tập trung vào các dạng bài tập về giao thoa ánh sáng với khe Young. II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI A. CƠ SỞ LÝ LUẬN - Bài toán về giao thoa ánh sáng với khe Young được đưa ra trong: sách giáo khoa Vật lý 12 ( bài 25 - chương trình chuẩn và bài 36, bài 37 - ch ương trình nâng cao); sách Bài tập Vật lý 12 (chương trình chuẩn và nâng cao) và ở m ột s ố sách tham khảo. nhưng số tiết bài tập vận dụng trên lớp th ực hiện theo Phân phối chương trình hơi ít nên học sinh không được luy ện t ập nhi ều bài t ập d ạng này. - Nội dung chuyên đề này đã được đề cập đến trong đề tài Phân loại và cách giải các dạng toán quang sóng của tổ Vật lý thực hiện năm 2010 nhưng chưa cụ thể và tổng quát. Trong bài viết này tôi đã tổng hợp các dạng bài tập về giao thoa ánh sáng với khe Young từ đó phân loại cụ thể, chi tiết, tổng quát hơn và kèm theo là các ví dụ minh họa và luyện tập đa dạng h ơn theo m ức đ ộ khác nhau cơ bản, hay và khó. B. NỘI DUNG, BIỆN PHÁP THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI Phần I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT Người thực hiện: Phạm Ngọc Anh – THPT Nguyễn Hữu Cảnh -2- Sáng kiến kinh nghiệm 1. Giao thoa ánh sáng: là sự tổng hợp của hai sóng ánh sáng kết hợp: các sóng ánh sáng được phát ra từ hai nguồn kết hợp, có cùng phương dao động, cùng chu kỳ ( tần số ) dao động và có hiệu số pha dao động không đổi theo thời gian. Những vị trí mà tại đó hai sóng ánh sáng tăng cường lẫn nhau tạo nên vân sáng, những vị trí mà tại đó hai sóng ánh sáng triệt tiêu lẫn nhau tạo nên vân tối. 2. Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định (bước sóng xác định ), không bị tán sắc khi truyền qua lăng kính. 3. Ánh sáng trắng là hỗn hợp của nhiều ánh sáng đơn sắc có màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím. 4. Thí nghiệm I-âng về giao thoa ánh sáng: Nguồn sáng F chiếu sáng hai khe F1, F2 cách đều F, trên màn M. - Khi nguồn F là nguồn sáng trắng thì trên màn ...