PHÂN LỚP SỔ - DILLENIIDAE

Đặc điểm: Phân lớp Sổ rất đa dạng, gồm đủ các loại cây gỗ lớn, cây gỗ trung bình, cây bụi, cây thảo và dây leo. Lá nguyên hoặc phân thùy. Mạch thủng lỗ đơn hay hình thang. Hoa lưỡng tính đều, ít khi đối xứng đều hai bên. Bộ nhị nếu nhiều thì phát triển theo hướng ly tâm. Màng hạt phấn không bao giờ có lỗ cực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÂN LỚP SỔ - DILLENIIDAEPHÂN LỚP SỔ - DILLENIIDAE1. Đặc điểm:Phân lớp Sổ rất đa dạng, gồm đủ các loại cây gỗ lớn,cây gỗ trung bình, cây bụi,cây thảo và dây leo. Lá nguyên hoặc phân thùy.Mạch thủng lỗ đơn hay hình thang.Hoa lưỡng tính đều, ít khi đối xứng đều hai bên. Bộnhị nếu nhiều thì phát triển theohướng ly tâm. Màng hạt phấn không bao giờ có lỗcực. Bộ nhụy rời hay hợp. Đínhnoãn góc hay mép. Tiến hóa theo hướng thụ phấnnhờ côn trùng.Các bộ có tổ chức thấp của phân lớp này còn có lánoãn rời, mạch có bản ngănhình thang biểu hiện tính chất gần với Ngọc Lan.2. Phân loại:Phân lớp Sổ là một phân lớp lớn, gồm nhiều bộ, tiếnhóa theo nhiều hướngkhác nhau. Có một số bộ gần nhau (liên bộ, trên bộ)cùng đi theo một hướng tiếnhóa thể hiện như sau:+ Nhánh chính bắt đầu từ bộ Sổ đi lên bộ Hoa tím(Violales) là một trung tâmxuất phát ra hàng loạt các bộ khác như Lạc tiên, Bầubí, Thu hải đường, Màn màn,Liễu. Các bộ này rất đa dạng nhưng thống nhất là lốiđính noãn bên.+ Một nhánh bên bắt đầu từ Bộ Chè lên các Bộ ĐỗQuyên Diapensiales, Thị, Anhthảo. Chúng có lối đính noãn trung trụ, tiến tới hoacánh hợp.+ Một nhánh khác xuất phát từ Bộ Hoa tím, tiến lêncác Bộ Bông, Thầu dầu,Trầm theo hướng hợp lá noãn giảm dần thành phầnhoa và hoa trở nên đơn tính.Chúng ta xét một số bộ sau:2.1. Bộ Sổ - Dillenialesa. Đặc điểmCây phần lớn là cây gỗ và cây bụi, ít khi là cây dướibụi và cây thảo. Láthường mọc cách. Mạch có bản ngăn hình thang. Hoathường lưỡng tính, đều, ítkhi đối xứng 2 bên. Bao hoa xếp xoắn, xếp vòng hayvòng và thường tồn tại trênquả. Bộ nhị và có khuynh hướng kết lại thành bó vàphát triển liên tục theohướng ly tâm. Màng hạt phấn có 3 rãnh. Bộ nhụygồm nhiều lá noãn rời. Noãncong, đảo, có vỏ kép. Hạt có phôi nhỏ, nội nhũ lớn.b. Phân loạiBộ Sổ, gồm 2 họ, ta xét họ Sổ.+ Họ Sổ - Dilleniaceaea. Đặc điểmCây gỗ, có khi là cây bụi leo. Có lá mọc cách, lá kèmsớm rụng hay khôngcó. Đài 5 cánh thường tồn tại. Tràng 5 cánh mỏng.Bộ nhị nhiều xếp thành vòng tròn. Bộnhụy gồm nhiều lá noãn rời hoặc dính ít. Hạt giàu nộinhũ. Phôi nhỏ rất nhỏ.Công thức hoa * K5 C5 A∞ G1-∞b. Phân loạiHọ Sổ gần với họ Ngọc Lan qua các đặc điểm:- Lá noãn rời.- Lá kèm sớm rụng.Khác với họ Ngọc Lan qua các đặc điểm:- Màng hạt phấn 3 rãnh.- Lá không có tế bào tiết.Họ Sổ gồm 18 chi khoảng 530 loài, phân bố rộng rãiở vùng nhiệt đới và cậnnhiệt đới. Việt Nam có 2 chi, 15 loài.- Sổ bà Dillenia indica L. (Hình 7.14 ).- Lọng bàn D. heterospala Finet.- Dây chìu Tetracera scandens (L.) Merr.