Phân tích, đánh giá hàm lượng chì và asen trong một số loại rau trồng ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

Bài báo phân tích, đánh giá hàm lượng Pb và As trong 32 mẫu rau (16 mẫu rau cải và 16 mẫu rau muống) ở xã Đồng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Kết quả cho thấy phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa lò graphite (GF-AAS) xác định Pb và As có giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) thấp, độ đúng và độ lặp lại tốt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích, đánh giá hàm lượng chì và asen trong một số loại rau trồng ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Natural Sci., 2013, Vol. 58, No. 3, pp. 42-49 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ HÀM LƯỢNG CHÌ VÀ ASEN TRONG MỘT SỐ LOẠI RAU TRỒNG Ở HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH Nguyễn Đức Vượng1 , Nguyễn Đình Luyện2, Bạch Ngọc Chính3 1 Trường Đại học Quảng Bình, 2 Trường Đại học Sư phạm Huế, Trường Đại học Huế, 3 Trường THPT Chuyên Quảng Bình Tóm tắt. Bài báo phân tích, đánh giá hàm lượng Pb và As trong 32 mẫu rau (16 mẫu rau cải và 16 mẫu rau muống) ở xã Đồng Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình. Kết quả cho thấy phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa lò graphite (GF-AAS) xác định Pb và As có giới hạn phát hiện (LOD), giới hạn định lượng (LOQ) thấp, độ đúng và độ lặp lại tốt. Hàm lượng trung bình của Pb và As trong rau muống cao hơn trong rau cải. Hàm lượng Pb và As được đánh giá và so sánh với tiêu chuẩn Việt Nam theo thời gian và vị trí lấy mẫu. Từ khóa: Đánh giá, hàm lượng, Pb, As, rau muống, rau cải, phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử không ngọn lửa.1. Mở đầu Việt Nam chịu ảnh hưởng của khí hậu nhiệt đới gió mùa nên được thiên nhiên ưuđãi, thuận lợi cho nhiều loại thực vật phát triển, trong đó có các loại rau. Rau là nguồncung cấp các loại vitamin phong phú, rẻ tiền vì thế không thể thiếu trong mỗi bữa ăn hàngngày của người dân. Rau có tác dụng làm cho hoạt động sinh lí của cơ thể tiến hành đượcbình thường, điều hòa. Nếu thiếu rau sẽ làm cho cơ thể phát triển không bình thường vàphát sinh nhiều bệnh tật. Hơn thế nữa, rau là nguồn cung cấp các axit hữu cơ, các hợp chấtthơm, chất xơ, các chất vi lượng và cung cấp năng lượng cho cơ thể [1,2]. Hiện nay nhu cầu tiêu thụ rau xanh ngày càng tăng, vì lợi nhuận nên nhiều ngườitrồng rau đã sử dụng các hoá chất bảo vệ thực vật, phân bón hoá học và sử dụng nước ônhiễm để tưới rau. Điều này, đã làm cho một số độc tố như dư lượng thuốc bảo vệ thực vật,một số kim loại nặng có độc tính cao (Pb, As, Cd. . . ) tích lũy vào trong rau ảnh hưởngđến chất lượng rau sạch, gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe người sử dụng [3-5].Ngày nhận bài: 15/4/2013. Ngày nhận đăng: 2/6/2013.Tác giả liên lạc: Nguyễn Đức Vượng, địa chỉ e-mail: vuongqbuni@gmail.com42 Phân tích, đánh giá hàm lượng chì và asen trong một số loại rau... Phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử (AAS) là một trong những phương phápphân tích có nhiều ưu điểm, được sử dụng phổ biến để phân tích lượng vết các kim loại ởcác đối tượng khác nhau [6]. Xuất phát từ những vấn đề trên, trong bài báo này chúng tôi trình bày kết quả phântích, đánh giá hàm lượng Pb và As trong một số loại rau trồng ở Bố Trạch, nơi cung cấpnguồn rau sạch chính cho thành phố Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Phần thực nghiệm * Thiết bị và hóa chất Máy quang phổ hấp thụ nguyên tử nhãn hiệu AA 6800 Shimazu (Nhật Bản) cùngvới hệ ghép nối thiết bị tự động bơm mẫu (ASC-6100) vào lò GFA-EX7. cân phân tích,máy chưng cất nước hai lần và các dụng cụ khác. Các dung dịch chuẩn gốc Pb và As 1000 ppm của hãng Merck chuyên dùng chophương pháp AAS. * Lấy mẫu nước, xử lí và bảo quản mẫu Sơ đồ lấy mẫu ở xã Đồng Trạch, huyện Bố Trạch được trình bày trên Hình 1, mẫuđược lấy 4 đợt: đợt 1 (25/2/2012), đợt 2 (5/4/2012), đợt 3 (15/5/2012), đợt 4 (6/7/2012).Mỗi đợt lấy 8 mẫu ở 4 vị trí khác nhau, gồm 4 mẫu rau cải và 4 mẫu rau muống; quy cáchlấy mẫu, xử lí và bảo quản mẫu theo tài liệu [7, 8]. Hình 1. Sơ đồ lấy mẫu rau trồng ở huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình Các mẫu được kí hiệu Cij , Mij trong đó: i = 1 ÷ n (thứ tự đợt lấy mẫu), j = 1 ÷ m (vị trí lấy mẫu) 43 Nguyễn Đức Vượng, Nguyễn Đình Luyện và Bạch Ngọc Chính2.2. Kết quả và thảo luận2.2.1. Xây dựng đường chuẩn, khảo sát giới hạn phát hiện, giới hạn định lượng Phương pháp đường chuẩn được dùng để xác định hàm lượng Pb và As, kết quảxây dựng đường chuẩn được thể hiện trên Hình 2, với Pb phương trình có dạng: A =0, 0168C + 0, 0359 (với hệ số tương quan R = 0, 9991), với As phương trình có dạngA = 0, 0135C + 0, 0119 (với R = 0, 9995), trong đó C là nồng độ (ppb). Nồng độ của Pbcũng như As có sự tương quan tuyến tính tốt trong khoảng 2 ÷ 15 ppb. Giới hạn phát hiện(LOD), giới hạn định lượng (LOQ) của phép đo GF-AAS trong phép xác định Pb và Asđã được xác định. LOD xác định Pb là 0,16 ppb và As là 0,18 ppb; LOQ xác định Pb vàAs lần lượt là 0,54 ppb và 0,59 ppb. (a) ...