Phân tích đánh giá xác suất ngưỡng mưa gây trượt lở tại các khu vực giao thông miền núi tỉnh Quảng Nam

Bài viết Phân tích đánh giá xác suất ngưỡng mưa gây trượt lở tại các khu vực giao thông miền núi tỉnh Quảng Nam tiến hành bước đầu nghiên cứu xác suất mưa lớn gây trượt lở dọc các tuyến giao thông ở Quảng Nam giai đoạn 2003-2017 nhằm góp phần chủ động ứng phó, giảm thiểu thiệt hại do tai biến.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích đánh giá xác suất ngưỡng mưa gây trượt lở tại các khu vực giao thông miền núi tỉnh Quảng NamKỶ YẾU HỘI NGHỊ KHOA HỌC TOÀN QUỐC TRÁI ĐẤT, MỎ, MÔI TRƯỜNG BỀN VỮNG LẦN THỨ VDoi: 10.15625/vap.2022.0193 PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ XÁC SUẤT NGƯỠNG MƯA GÂY TRƯỢT LỞ TẠI CÁC KHU VỰC GIAO THÔNG MIỀN NÚI TỈNH QUẢNG NAM Nguyễn Khắc Hoàng Giang 1*, Đỗ Minh Đức 2, Phí Trường Thành1 1 Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, 41A Phú Diễn, Bắc Từ Liêm, Hà Nội 2 Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, 334 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội TÓM TẮT Khi có thể thu được các kết quả đầu ra khác nhau (sạt lở hoặc không sạt lở) cho cùng một đầu vào thì 0F 1phương pháp tiếp cận xác suất sẽ được ưu tiên hơn. Trong bài viết này, chúng tôi đề xuất một phương phápđể đánh giá ngưỡng lượng mưa dựa trên xác suất Bayes. Phương pháp này đơn giản, chặt chẽ về mặt thốngkê và trả về giá trị xác suất trượt đất (từ 0 đến 1) cho mỗi tổ hợp của các biến lượng mưa đã chọn. Sử dụngcác dữ liệu thống kê về các sự kiện trượt lở trong khu vực kết hợp với số liệu mưa thực đo tại các trạm đomưa, tận dụng kho lưu trữ lịch sử về các sự kiện trượt lở mà ngày xảy ra được biết với độ chính xác hàngngày. Kết quả cho thấy sạt lở đất ở khu vực nghiên cứu liên quan nhiều đến các thông số sự kiện mưa (thờigian, cường độ, tổng lượng mưa. Sự phân bố của xác suất trượt đất theo cường độ thời gian mưa cho thấy sựgia tăng đột ngột tại các giá trị cường độ thời gian nhất định cho thấy sự thay đổi căn bản trạng thái của máidốc và cho thấy sự tồn tại của một ngưỡng mưa thực. Từ khóa: Ổn định mái dốc, xác suất Bayes, cường độ mưa, ngưỡng mưa, tỉnh Quảng Nam. 1. MỞ ĐẦU Thông qua báo cáo hiện trạng trượt lở thu được từ các ghi chép trong quá khứ có thể được sửdụng để thực hiện một số bước cần thiết trong đánh giá rủi ro trượt lở, bao gồm: Ước tính xác suấtxảy ra các sự kiện trượt lở theo thời gian; Ước tính quy mô xác suất trượt lở; Ước tính xác suất khônggian xảy ra trượt lở; Xác định tính dễ bị ảnh hưởng của các yếu tố có nguy cơ xảy ra trượt lở. Trong bài viết này sẽ trình bày xác suất thời gian xảy ra trượt lở. Kết quả nghiên cứu tổnghợp từ các ngưỡng lượng mưa, được sử dụng để ước tính xác suất xảy ra của các sự kiện trượt lởđất, đá theo thời gian. Mối quan hệ giữa trượt lở và lượng mưa sau đó sẽ giúp xác định nguy cơtrượt lở đất và phát triển hệ thống cảnh báo sớm về trượt lở trong khu vực. Trượt lở trong khu vực nghiên cứu xảy ra chủ yếu là do lượng mưa gây ra do đó có thể thuđược một dấu hiệu xác suất tạm thời của trượt lở bằng cách đánh giá xác suất tạm thời của các sựkiện mưa kết hợp với phân tích các ngưỡng mưa, cường độ hoặc thời gian mưa tối thiểu cần thiếtđể kích hoạt một vụ lở đất [6, 7]. Một phân tích như vậy đòi hỏi thông tin về ngày xảy ra trượt lởthực tế và dữ liệu lượng mưa tương ứng, trong trường hợp này được lấy từ giả định là tỷ lệ các sựkiện kích hoạt trượt lở và xảy ra trượt lở sẽ giữ nguyên sau này trong các điều kiện môi trường địalý nhất định, có thể gây nghi ngờ khi tính đến các tác động kết hợp của những thay đổi toàn cầu,liên quan đến khí hậu và cấu trúc mái dốc. Xác suất trượt lở không thường xuyên cũng có thể được* Tác giả liên hệ, địa chỉ email: nkhgiang@hunre.edu.vn 400 Phân tích đánh giá xác suất ngưỡng mưa gây trượt lở tại các khu vực giao thông miền núi…ước tính bằng cách sử dụng tỷ lệ trung bình của các vụ trượt lở đất [10]. Kết quả của các nghiêncứu như vậy thường chỉ áp dụng cho khu vực được mô hình hóa. Các mô hình ngưỡng dựa trên vậtlý sử dụng các đặc điểm địa hình địa phương (ví dụ: độ dốc dốc, độ sâu của đất) trong một mô hìnhthủy văn động trong đó lượng mưa là biến số quan trọng nhất (Wilson và Wieczorek, 1995; Crosta,1998; Terlien, 1998; Montgomery et al., 1998). Những mô hình này ít phù hợp với các khu vực lớnhơn vì chúng yêu cầu chi tiết thông tin về các thông số (ví dụ, tính chất đất, thay đổi mực nướcngầm, điều kiện xả), rất khó ngoại suy bên ngoài thiết bị đo (với áp kế, máy đo độ căng…) phươngpháp thử nghiệm dựa trên ước tính ngưỡng lượng mưa thu được bằng cách ước tính xử lý các điềukiện lượng mưa dẫn đến trượt lở. Chúng thường được chứa trong các đường cong bao dựa trên cácbiến số như lượng mưa tích lũy, lượng mưa trước đó, cường độ mưa và thời lượng mưa (Caine,1980; Wieczorek, 1987; Glade, 1998; Crozier, 1999; Chleborad, 2000; Crosta và Frattini, 2003;Aleotti, 2004; Giannecchini, 2005; Chen et al., 2006; Jakob et al., 2006). Mô hình thực nghiệmđược sử dụng phổ biến nhất dựa trên cơn mưa. Mô hình ngưỡng này đòi hỏi dữ liệu với chấ ...