Phân tích nội dung bài học để chuẩn bị giáo án lên lớp

Nội dung bài viết đưa ra các phương pháp, kỹ năng và phân tích nội dung bài học để chuẩn bị giáo án lên lớp. Để hiểu rõ hơn mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích nội dung bài học để chuẩn bị giáo án lên lớpT¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008Tæng quan – Th«ng tin – Trao ®æiPh©n tÝch néi dung bµi häc ®Ó chuÈn bÞ gi¸o ¸n lªn lípLª C«ng Thµnh (Tr−êng §H S− ph¹m - §H Th¸i Nguyªn)1. Tæng quan vÊn ®Ò nghiªn cøuGi¸o ¸n lªn líp lµ s¶n phÈm chøa ®ùng vµ ph¶n ¸nh nhiÒu phÈm chÊt, n¨ng lùc s− ph¹mcña gi¸o viªn. Muèn cã gi¸o ¸n lªn líp tèt, gi¸o viªn ph¶i biÕt c¸ch ph©n tÝch néi dung bµi lªnlíp. ViÖc gia c«ng s− ph¹m cho néi dung bµi lªn líp lu«n ®−îc mäi gi¸o viªn quan t©m vµ thùchiÖn. Ph©n tÝch néi dung bµi lªn líp ®M ®−îc nhiÒu ng−êi nghiªn cøu vµ c«ng bè c¸c kÕt qu¶nghiªn cøu ë nh÷ng ph¹m vi, møc ®é kh¸c nhau. VÝ dô, gi¸o s− Lª Kh¸nh B»ng ®M cã nhiÒu bµiviÕt ®¨ng trªn t¹p chÝ chuyªn ngµnh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o vµ tµi liÖu tham kh¶o ë §¹i häc S− ph¹mHµ Néi. Song, thùc tÕ, cßn kh«ng Ýt gi¸o viªn hoÆc ch−a ý thøc ®Çy ®ñ hoÆc gÆp khã kh¨n khi ph©ntÝch néi dung bµi lªn líp vµ thÓ hiÖn nh÷ng ph©n tÝch nµy ®Ó thùc hiÖn ý t−ëng s− ph¹m cho métgiê lªn líp trong gi¸o ¸n cña m×nh.Tõ thùc tÕ trªn cho thÊy, viÖc ph©n tÝch néi dung bµi lªn líp ®Ó chuÈn bÞ gi¸o ¸n lªn líplu«n lµ vÊn ®Ò cÇn ®−îc quan t©m ®Ó kh«ng ngõng hoµn thiÖn.2. Ph©n tÝch néi dung bµi häc ®Ó chuÈn bÞ gi¸o ¸n lªn lípB»ng thùc tÕ d¹y häc vµ qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu chóng t«i kh¼ng ®Þnh: §Ó cã mét gi¸o¸n lªn líp khoa häc gi¸o viªn cÇn tËp trung ph©n tÝch s©u, toµn diÖn nh÷ng khÝa c¹nh sau trongnéi dung bµi lªn líp.- Ph©n tÝch dung l−îng kiÕn thøc cña bµi häcViÖc ph©n tÝch nµy nh»m x¸c ®Þnh cô thÓ kiÕn thøc c¬ b¶n, kiÕn thøc mÊu chèt cña bµi;khèi l−îng kiÕn thøc míi; thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a kiÕn thøc míi víi kiÕn thøc ®M häc; møc®é phøc t¹p cña kiÕn thøc míi. Quy ®Þnh râ nh÷ng kiÕn thøc häc sinh ph¶i n¾m v÷ng, ®µo s©u,më réng, s¸ng t¹o. T×m nh÷ng phÇn häc sinh ®äc cã thÓ hiÓu, nh÷ng phÇn häc sinh ®äc hiÓunh−ng khã hÖ thèng hãa; nh÷ng phÇn häc sinh ®äc hiÓu nh−ng ph¶i ®−îc chøng minh thªm b»ngthùc tÕ; nh÷ng chç häc sinh ®äc nh−ng kh«ng hiÓu; nh÷ng chç cã thÓ n©ng cao hay më réng.Nh÷ng c©u, nh÷ng ý cã thÓ dùa vµo ®Êy mµ ra c©u hái hay bµi tËp cho häc sinh. Tõ ®ã, gi¸o viªnchuÈn bÞ c¸c ph−¬ng ¸n tæ chøc thùc hiÖn cho häc sinh häc.VÝ dô, ph©n tÝch dung l−îng kiÕn thøc bµi “Gi¸o dôc vµ sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña c¸nh©n” trong häc phÇn Gi¸o dôc häc ®¹i c−¬ng I (Häc phÇn b¾t buéc víi sinh viªn häc s− ph¹m).+ KiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi: Nh÷ng yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©nc¸ch cña c¸ nh©n. KiÕn thøc mÊu chèt cña bµi: HiÓu ®óng vai trß cña tõng yÕu tè, nhÊt lµ vai trßchñ ®¹o cña gi¸o dôc trong sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña c¸ nh©n.+ KiÕn thøc míi cña bµi: C¸c kh¸i niÖm vÒ Con ng−êi, c¸ nh©n, nh©n c¸ch vµ sù ph¸ttriÓn nh©n c¸ch.+ Mèi quan hÖ víi kiÕn thøc ®M häc: Sinh viªn ®M häc c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn sù h×nhthµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña c¸ nh©n trong häc phÇn T©m lÝ häc ®¹i c−¬ng.+ Møc ®é phøc t¹p cña kiÕn thøc: T©m lÝ häc nghiªn cøu s©u cÊu tróc bªn trong cña nh©nc¸ch. Gi¸o dôc häc dùa trªn thµnh tùu cña t©m lÝ häc, v× thÕ ph¶i h−íng vµo tæ chøc c¸c d¹ngho¹t ®éng ®Ó h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch ë häc sinh theo môc ®Ých gi¸o dôc ®M x¸c ®Þnh.122T¹p chÝ Khoa häc & C«ng nghÖ - Sè 4(48) Tập 1/N¨m 2008Tæng quan – Th«ng tin – Trao ®æi+ KiÕn thøc sinh viªn ph¶i n¾m v÷ng: HiÓu ®óng vai trß cña tõng yÕu tè trong sù h×nhthµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña c¸ nh©n.+ KiÕn thøc cÇn ®äc thªm vµ n¾m s¸ng t¹o: C¸c quan ®iÓm phi M¸c xÝt (quan ®iÓm cñachñ nghÜa duy t©m; duy vËt m¸y mãc; chñ nghÜa hiÖn sinh; thuyÕt ph©n t©m häc cña SigmundFreud...).Gi¸o viªn x¸c ®Þnh ®−îc dung l−îng kiÕn thøc cña bµi nh− trªn sÏ cã quyÕt ®Þnh chÝnhx¸c viÖc lùa chän c¸c ph−¬ng ¸n tæ chøc, ®iÒu khiÓn sinh viªn n¾m kiÕn thøc cña bµi.- Ph©n tÝch l«gÝc néi dung bµi lªn líp+ S¸ch gi¸o khoa (hoÆc gi¸o tr×nh) ghi sè thø tù cña bµi lªn líp ®Ó ®¶m b¶o l«gÝc néidung m«n häc. Ngay trong mét bµi, ë tõng ®Ò môc vµ c¸c tiÓu ®Ò môc ng−êi thiÕt kÕ néi dung còng®Æc biÖt quan t©m ®Õn l«gÝc cña néi dung. Gi¸o viªn cÇn chó ý ®Õn trËt tù nµy khi ph©n tÝch l«gÝc néidung bµi lªn líp.+ Ph©n tÝch kÜ nh÷ng m©u thuÉn trong th«ng tin (sù kiÖn kh«ng t−¬ng ®ång víi ®iÒu ®MbiÕt) ®Ó thÊy tr−íc nh÷ng t×nh huèng häc tËp cã thÓ n¶y sinh vµ chuÈn bÞ c¸c quyÕt ®Þnh s− ph¹mphï hîp víi nh÷ng t×nh huèng ®ã.VÝ dô ph©n tÝch l«gÝc néi dung bµi “Gi¸o dôc vµ sù ph¸t triÓn nh©n c¸ch cña c¸ nh©n”.+ Gi¸o viªn cÇn lÝ gi¶i ®óng nh÷ng c©u hái nh−: T¹i sao gi¸o tr×nh ®Ó thø tù c¸c ®Ò môcnh− thÕ? Trong môc c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch v× sao c¸c tiÓu®Ò môc l¹i ®Ó yÕu tè di truyÒn thø nhÊt, m«i tr−êng thø hai, gi¸o dôc thø ba? T¹i sao kh«ng thÊy®Ò môc yÕu tè ho¹t ®éng c¸ nh©n nh− ë häc phÇn t©m lÝ häc? Vai trß cña yÕu tè nµy ®−îc thÓhiÖn ë ®©u?+ Nh÷ng sù kiÖn kh«ng t−¬ng ®ång gi÷a th«ng tin ®ang häc víi th«ng tin ®M biÕt. VÝ dô,khi bµn vÒ vai trß cña yÕu tè di truyÒn trong sù h×nh thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch c¸ nh©n ...