Phân tích truyện Người trong bao - Sê-khốp

Tham khảo bài viết phân tích truyện "người trong bao" - sê-khốp, tài liệu phổ thông phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích truyện "Người trong bao" - Sê-khốp Phân tích truyện Người trong bao - Sê-khốpTác giả Sê-khốp qua truyện ngắn Người trong bao đã phơi bày lốisống hèn nhát, co cụm, thủ tiêu đấu tranh, tự hạ thấp nhân phẩm vànhân cách con người của một bộ phận trí thức Nga cuối TK XIX, sựtrì trệ, thụ động, lối sống co mình được thể hiện qua các nhân vật màông miêu tả trong truyện ngắn này là sản phẩm gắn liền với thời kìlịch sử đó. Lối sống đó đã làm hạ thấp giá trị nhân phẩm của conngười, biến con người thành một nô lệ tự nguyện, chỉ răm rắp phụctùng mà không hề biết phân biệt đúng sai, thật giả, tạo ra một cơ chếsống giả tạo, máy móc, rập khuôn. Nhà văn cho rằng “không thể sốngnhư thế mãi được”. Ông phủ nhận xã hội đương thời và nhiệt tình cổvũ cho một xã hội mới tốt đẹp hơn. Ông chứng minh một cách thuyếtphục về những cái xấu xa đang tồn tại để chỉ cho mọi người thấytrách nhiệm của họ là phải thanh toán những cái xấu xa, lạc hậu ấy.Truyện ngắn của Sê-khốp có dáng vẻ độc đáo riêng. Đó là hình thứcnhỏ, nhưng mang nội dung lớn, không rườm lời nhưng ý thì lại sâusắc, có sức gợi lớn, nhằm tạo ra khả năng liên tưởng giữa độc giả vàvăn bản, giữa tác giả và độc giả. Truyện ngắn Người trong bao đượcsáng tác năm 1898, trong thời gian Sê-khốp đi dưỡng bênh tại thànhphố I-an-ta trên bán đảo Crưm thuộc biển Hắc Hải. Trước hết, câuchuyện được kể trong truyện ngắn Người trong bao về nhân vật kìcục Bê-li-cốp là do nhân vật Bu-rơ-kin, một GV và là đồng nghiệp củaBê-li-cốp, kể lại cho bạn anh ta, bác sĩ thú y I-van I-va-nứt.Trong đoạn trích, nhân vật chủ yếu được tái hiện từ góc nhìn củangười kể chuyện, của tác giả và người nghe kể chuyện là Bê-li-cốp.Qua cuộc trò chuyện giữa hai trí thức - một thầy giáo trường làngBu-rơ-kin và bạn ông ta, bác sĩ thú y I-van I-va-nứt – nhân vật Ngườitrong bao hiện ra. Đó là thầy giáo dạy tiếng Hi Lạp cổ Bê-li-cốp, tácgiả dường như chỉ là người ghi chép lại một cách tình cờ câu chuyệnnghe được. Song đây là cách kể khách quan.Bê-li-cốp xuất hiện qua lời kể như là một điển hình cho loại ngườitrong bao, loại người luôn tự tìm cho mình một cách thức bao gói đểtự co mình lại vì sợ cuộc sống đang diến ra ồn ã xung quanh. Y sợ và“ghê tởm” hiện tại cho nên hướng về quá khứ, “luôn ngợi ca nhữnggì không có thật”. Nghề nghiệp của y là dạy tiếng Hi Lạp cổ, thứ tiếngnày cũng là một hình thức bao gói, giúp anh ta ẩn sâu hơn vào quákhứ mà trách đi cái hiện thực đang diễn ra. Chạy trốn hiện tại cũngcó nghĩa là từ chối tương lai, từ chối cái sẽ đến hoặc sẽ phải đến. Tìmvề quá khứ, kể cả quá khứ không có thật, chính là sự vô trách nhiệmvới bản thân, với cuộc đời. Chui vào bao, tự tìm cho mình những cáibao để che chở đã trở thành lối sống của Bê-li-cốp, trở thành “thóiquen kì cục” của nhân vật này. Lối sống đó trở thành nỗi ám ảnhtriền miên đối với mọi người, vì chẳng ai biết là y muốn gì, cần gì vàlại càng không biết phải nói với y thế nào. Y đã khống chế cả trườnghọc, cả thành phố “suốt mười lăm năm trời”.Trong việc khắc hoạ nhân vật, Sê-khốp thường sử dụng nhiều chi tiếttưởng chừng “vặt vãnh”, “nhỏ nhoi”, “tầm thường” như giày, ô, mũ,bông nhét tai,... Và đặc biệt là hình ảnh “cái bao” .Có thể phân tích hình ảnh cái bao qua ba cấp độ :Hình ảnh “cái bao” qua các vận dụng hàng ngày của Bê-li-cốp.Hình ảnh “cái bao” qua công việc hàng ngày.Hình ảnh “cái bao” thường trực trong tư tưởng.Cách kể của tác giả qua đoạn trích tỉ mỉ, chậm rãi thể hiện qua giọngvăn mỉa mai, giễu cợt, vừa hài hước vừa ngậm ngùi, chua xót đã tạora hiệu quả nghệ thuật lớn, tác động thức tỉnh độc giả mọi thời đại.II. Để hiểu rõ ý nghĩa người trong bao, đầu tiên ta cần tìm hiểu ýnghĩa của cái bao:1. Xét về nghĩa đen: Vật dùng để bao gói bảo vệ đồ dùng khỏi nhữngtác nhân có hại2. Xét về nghĩa bóng: Lối sống tính cách cần phê phán và bài trừ củaBê-li-côpTú đó ta có thể rút ra ý nghĩa hình tượng người trang bao là điểnhình cho một kiểu người, một hiện tượng xã hội đã và đang tồn tạitrong cuộc sống của bộ phận trí thức Nga đương thời, có ý nghĩa phổquát cao mang tính quy luật.III. Người trong bao- Sêkhốp là một trong những tác phẩm mớiđược đưa vàp trong chương trình Ngữ văn lớp 11. Bởi đây là một tácphẩm văn học nước ngoài mới được đưa vào trong chương trình nênchúng ta gặp khá nhiều khó khăn trong việc tiếp cận tác phẩm. Trongphạm vi bài viết này, người viết sẽ tìm hiểu nghệ thuật xây dựngnhân vật Bê-li-cốp.Nhân vật Bê-li-cốp được xây dựng bằng 2 nghệ thuật cơ bản: nghệthuật xây dựng nhân vật điển hình và nghệ thuật xây dựng nhân vậtlưỡng diện.Trước hết là nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình. Theo từ điểntiếng Việt thì điển hình được hiểu là kiểu mẫu và có khả năng tậptrung nhiều tính chất tiêu biểu. Như vậy, một nhân vật điển hìnhphải là một nhân vật vừa mang những nét chung, khái quát lạ vừamang những nét riêng, đặc biệt. Bê-li-cốp là kiểu người trong bao: ôtrong bao, dao trong bao, suy nghĩ trong bao, khuôn mặt tron ...