Phân tích ý nghĩa tư tưởng và giá trị nghệ thuật của truyện Vợ nhặt

Tác phẩm Vợ nhặt là một trong những tác phẩm đắc sắc nhất về đề tài nông thôn Việt Nam, đó cũng là tác phẩm mang nhiều ý nghĩa thể hiện nét cao đẹp về tình người ở làng quê Việt Nam. Để cảm nhận sâu sắc hơn về ý nghĩa từ tưởng và giá trị nội dung của tác phẩm mời các bạn cùng tham khảo tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phân tích ý nghĩa tư tưởng và giá trị nghệ thuật của truyện Vợ nhặt Phân tích ý nghĩa tư tưởng và giá trị nghệ thuật của truyện Vợ nhặt (Kim Lân) BÀI LÀM 1 Nông thôn và nông dân vốn là đề tài quen thuộc của thể loại truyện ngắntưf xưa và nay. Dù ta phân loại dòng văn học tiểu thuyết theo phương diệnnào cũng không thể bỏ qua dòng tiểu thuyết về nông thôn. Với đề tài đó,nhiều nhà văn đã trở nên nổi tiếng và học cũng đã cho ra đời nhiều tác phẩmcó giá trị. Chẳng hạn trước Cách mạng tháng Tám có tác phẩm Tắt đèn củaNgô Tất Tố, tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao, rồi tác phẩm Con trâu củaTrần Tiêu...Những tác phẩm này đã được viết với nội dung đơn giản nhưngmang tư tưởng khá sâu sắc. Trong số những nhà văn viết về nông thôn đó,có một người tuy viết sau và viết ít, nhưng khi tác phẩm vừa ra đời thì đãcho mọi người ưa thích và hoan nghênh. Đó chính là truyện ngắn Vợ nhặtcủa nhà văn Kim Lân. Với truyện ngắn Vợ nhặt, Kim Lân đã viết rất chânthật và hết sức sắc sảo và để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc. Thông thường một tác phẩm chỉ có thể đứng vững khi nhà văn có nộidung mới, cách nói mới. Tác phẩm Vợ nhặt của Kim Lân cũng vậy. Trước hết, mới qua cái tựa đề Vợ Nhặt thôi mà nó cũng đã mang lớp ýnghĩa, nó gây cho độc giả một sự chú ý hết sức đặc biệt trước khi thưởngthức tác phẩm. Bởi xưa nay trên thế gian người ta nói là nhặt được cái này,cái nọ chớ có ai nói là nhặt được vợ bao giờ. Vả lại, lấy vợ vốn là một trongba vịêc khó nhất đời của người đàn ông: “tậu trâu, lấy vợ, làm nhà”. Bởi vìviệc dựng vợ, dựng chồng phần nhiều được tổ chức thế này thế nọ, hết sứclong trọng. Ấy vậy mà anh Tràng tự nhiên nhặt đựơc cô vợ thì quả thật làviệc bất ngờ, lý thú. Và với cái nội dung đó thì chỉ có cái nhan đề Vợ nhặtmói nói đúng và sát với diễn biến câu chuyện mà thôi. Cũng với nhan đề độcđáo đó mà Kim Lân đã nói lên được thân phận con người lao động nông dântrong những năm bốn mươi lăm đói kém đến nỗi vợ mà người ta có thể nhặtđược một cách dễ dàng như nhặt một cọng rơm, cọng cỏ vậy. Một điều quan trọng hơn góp phần tạo nên sự thành công của tác phẩmđó chính là nghệ thuật dựng truyện. Đọc qua những trang truyện ngắn Vợnhặt của Kim Lân một sự tưởng tượng hết sức phong phú cứ gợi và diễn ratrong tâm trí của chúng ta. Một bức tranh nông dân trong những năm bị cáiđói hoành hành của một phần tư đất nước, cứ như rõ mồn một. Nhân dân laođộng bị đói, tiều tuỵ đáng thương cứ hiện lên trước mắt. Còn nỗi đau đớnnào hơn khi chứng kiến cái cảnh “ Cái đói đã tràn về” trẻ con vì đói khát mà“chúng ngồi ủ rũ không buồn nhúc nhích”. Trẻ em vì thế, người lớn phải trôidạt nay đây mai đó. Một cọng rau cho đỡ đói cũng không, đâu tới hạt cơmhạt thóc... bởi thế nhữn góc tường, phố chợ người đói nằm “la liệt như ngãrạ” càng kinh tởm và đớn đâu khi có “cái mùi gây gây của xác người chết”. Kim Lân đã dân truyện dựng cảnh hiện thực một cách độc đáo như vậynhưng về phương diện khác cách xây dựng nhân vật và diễn biến tâm lýnhân vật lại càng độc đáo hơn. Nhân vật Tràng hiện lên qua trang văn vớiđầy đủ những gì chân thật nhất của người nông dân - người nông dân bị đóikhát: “Chiếc áo vắt trên vai , dường như mỏi mệt, vật vã của buổi chiều đènặng trên cái lưng to của hắn”. Ôi tiếng “hắn” cái tiếng xưng gọi mà ta đãquen thuọc ở Chí Phèo của Nam Cao nay lại hiện lên trước mắt : “Hắn ngồikhóc, khóc rồi chửi, hắn chửi ai? Hắn chửi đời, chửi giời, chửi cả làng V ũĐại, chửi cả những thằng cha mẹ nào đẻ ra hắn....” Tiếng hắn vẻn vẹn vậythôi, ghê tởm ư? Thù ghét ư? Khinh bạc ư? Không ! Cả hai nhà văn Kim Lân và Nam Cao đều gợi lên tiếng hắn vớitất cả niềm đau xót, thương cảm ,trân trọng. Ai đã một lần đọc Vợ nhặt,làm sao không xúc động và có thể quên đựơcmột nhân vật - bà cụ Tứ - mẹ anh Tràng. Không biết được chuyện con mình – Tràng - nhặt đựơc vợ mang về tâmtrạng của cụ diễn biến thật phong phú, phức tạp. Trong những ngày tháng bịcái đói bất hạnh, bà thấu hiểu. Bà rất ý thức về việc dựng vơ, dựng chồngcho con mình “phải làm thế này, thế nọ”. Nhưng trời ơi “ cái khó bó cáikhôn”. Con người ta có thấu hiểu cái lo lắng đến đâu thì cũng chỉ là con sốkhông. Bởi vậy, cụ Tứ chỉ biết nghĩ “tủi thân, tủi phận” mà thôi. Bà thươngcon mình rồi thương con dâu. Cun nhìn người đaà bà lòng đầy thương xót.Hỡi ơi ! Có ai thấu hiểu cho cụ không ? Tình thương yêu, sự đồng cảm, chịuđựng hoàn cảnh không chỉ riêng ai – cái đói cái khát – đã khiến lòng c ụkhông nghĩ gì khác, lờn nói đầy xúc động của cụ “Chúng mày lấy nhau lúcnày”...thương quá ! Sao nó mặn mà , sâu đậm đến vậy.Hoàn cảnh đói khátđến chết người vậy mà nổi lên cái nền ấy một khối đầm ấm yêu thương làmsao, có lẽ truyền thống ngàn đời của dân tộc “Thương người như thể thươngthân”, “Lá lành đùm lá rách” đựơc Kim Lân gửi gắm qua những trang vănxúc động này. Việc Tràng đã có vợ vừa là niềm vui, vừa là nỗi lo của bà cụ Tứ. Có chamẹ nào không sung sướng, hạnh phúc khi con cái của mình đủ lông đủ cánhtrải qua thời niên thiếu nay trưởng thành đã có vợ có chồng....Còn lo là lo vìhoàn cảnh hiện tại từ trước đến giờ chỉ có hai mẹ con, nạn đói hoành hànhvốn đã khó đủ ăn nay thêm một miệng ăn lại càng khó khăn vất vả thêm.Tuy vậy, niềm vui vẫn là phần nhiều “khuôn mặt bủng beo của bà rạng rỡhẳn lên”, “bà cụ nói toàn chuyện vui, chuyện tương lai sau này”, bà cố giấunỗi lo để cho con dâu được vui vẻ. Tuy vậy bà vẫn “nghẹn” lời. Bà vẫn tintưởng ở con, ở tương lai rạng rỡ hơn. Một câu nói đầy tự tin cảu cụ “Tụimày ráng bảo nahu mà làm ăn may ra trời cho khá hơn không...có ai giàu bahọ có ai khó ba đời đâu”. Quả là một sự tin tưởng hoàn toàn khách quan, cócăn cứ, khó khăn rồi nhất định sung s ướng, hạnh phúc. Nếu nói như Hồ ChíMinh trong Trời hửng thì cũng chẳng khác nào : Hết mưa là hửng nắng lênthôi, hết khổ là vui vốn lẽ đời. Vì thực tế là như vậy, hình ...