Pháp luật doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số: Cơ hội và thách thức

Trong bối cảnh chuyển đổi số, Luật doanh nghiệp năm 2020 ra đời cũng như các văn bản hướng dẫn đã có những thay đổi đáng kể để phù hợp với quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi số vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức đối với pháp luật doanh nghiệp khi bước vào cuộc cách mạng 4.0.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Pháp luật doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số: Cơ hội và thách thức PHÁP LUẬT DOANH NGHIỆP TRONG BỐI CẢNH CHUYỂN ĐỔI SỐ: CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC Mai Thị Ngọc Oanh TÓM TẮT: Trong bối cảnh chuyển đổi số, Luật doanh nghiệp năm 2020 ra đời cũng như các văn bản hướng dẫn đã có những thay đổi đáng kể để phù hợp với quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi số vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức đối với pháp luật doanh nghiệp khi bước vào cuộc cách mạng 4.0. Từ khóa: Pháp luật doanh nghiệp, chuyển đổi số, cơ hội, thách thức. Luật doanh nghiệp năm 2020 có hiệu lực pháp luật từ 01/01/2021. Luật doanh nghiệp 2020 thay thế và làm chấm dứt hiệu lực của Luật Doanh nghiệp năm 2014. So với Luật Doanh nghiệp 2005, Luật Doanh nghiệp 2014, thì Luật doanh nghiệp năm 2020 đã có những quy định sửa đổi được đánh giá cao, mang nhiều tích cực và tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp như bỏ quy định về thông báo mẫu dấu của doanh nghiệp trước khi sử dụng, thêm đối tượng không được thành lập doanh nghiệp, rút ngắn thời gian báo trước khi tạm ngừng kinh doanh, bổ sung hồ sơ đăng ký, sửa đổi các quy định về doanh nghiệp nhà nước...Đặc biệt, phải kể đến bước thay đổi quan trọng tiệm cận với quá trình chuyển đổi số chung của cả nước. 1. Những điểm tiến bộ của Luật Doanh nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi số Thứ nhất, Luật Doanh nghiệp 2020 và pháp luật doanh nghiệp đã định nghĩa đăng kí doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử148; chỉ rõ tổ chức, cá nhân có quyền lựa chọn sử dụng chữ ký số theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử hoặc sử dụng tài khoản đăng ký kinh doanh để đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử; các tài khoản đăng ký kinh doanh là tài khoản được tạo bởi Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, cấp cho cá nhân để thực hiện đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử. Cá nhân được cấp tài khoản đăng ký kinh doanh chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc đăng ký để được cấp và việc  Luật sư, Email: ngocoanh229@gmail.com 148 Điều 26 Luật Doanh nghiệp 2020 150 sử dụng tài khoản đăng ký kinh doanh để đăng ký doanh nghiệp qua mạng thông tin điện tử. Thứ hai, không những thay đổi thủ tục đăng ký doanh nghiệp theo hướng chuyển đổi số mà Luật doanh nghiệp năm 2020 còn đổi mới các quy định về thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp, thay đổi nội dung Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, đăng ký hoạt động chi nhánh, văn phòng đại diện, thông báo địa điểm kinh doanh, thông báo chấm dứt chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, thông báo tài khoản ngân hàng, cập nhật ngành nghề, thông tin kế toán, tạm ngừng kinh doanh, giải thể doanh nghiệp, thay đổi vốn điều lệ và tỷ lệ vốn góp, thay đổi nội dung đăng ký thuế qua mạng điện tử, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, hợp nhất, sáp nhập doanh nghiệp, tra cứu thông tin doanh nghiệp, công bố đăng ký doanh nghiệp đều được thực hiện thông qua Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp mà không cần phải đến trực tiếp phòng đăng ký kinh doanh của Sở kế hoạch và đầu tư của mỗi tỉnh thành. Thứ ba, pháp luật doanh nghiệp năm 2020 còn thực hiện các thủ tục liên thông với các cơ quan có liên quan thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu, như thực hiện liên thông với các cơ quan thuế trong các thủ tục chấm dứt, tạm dừng hoạt động của doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh, phối hợp, liên thông thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, khai trình việc sử dụng lao động, cấp mã số đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội, đăng ký sử dụng hóa đơn doanh nghiệp149. …Khi doanh nghiệp tiến hành các thủ tục đó, cơ sở dữ liệu đăng ký kinh doanh sẽ liên kết với trang thông tin điện tử của Tổng cục thuế để thông báo về tình trạng thuế của doanh nghiệp. Đồng thời, Bộ, cơ quan ngang Bộ và cơ quan có liên quan, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được phân công, chịu trách nhiệm thiết lập kết nối, liên thông và chia sẻ thông tin với Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp các thông tin về giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh, chứng chỉ hành nghề, giấy chứng nhận hoặc văn bản chấp thuận về điều kiện kinh doanh đã cấp cho doanh 149 Nghị định 122/2020/NĐ-CP ngày 15 tháng 10 năm 2020 của Chính Phủ quy định về phối hợp, liên thông thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, khai trình việc sử dụng lao động, cấp mã số đơn vị tham gia bảo hiểm xã hội, đăng ký sử dụng hóa đơn của doanh nghiệp. 151 nghiệp và quyết định xử phạt đối với hành vi vi phạm hành chính của doanh nghiệp; Thông tin về tình hình hoạt động và nộp thuế của doanh nghiệp từ báo cáo thuế; báo cáo tài chính của doanh nghiệp; Phối hợp, chia sẻ thông tin về tình hình hoạt động doanh nghiệp để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước150. Thứ tư, pháp luật doanh nghiệp đã có những quy định chuyển đổi dữ liệu về đăng ký doanh nghiệp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp151, đồng thời số hóa và lưu trữ hồ sơ đăng ký doanh nghiệp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp152 và chuẩn hóa dữ liệu đăng ký doanh nghiệp153. Theo đó, phòng Đăng ký kinh doanh, Cơ quan đăng ký đầu tư chịu trách nhiệm chuyển đổi thông tin đăng ký kinh doanh của doanh nghiệp, chi nhánh, văn phòng đại diện, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp từ hồ sơ, dữ liệu lưu trữ tại địa phương vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Thông tin được bổ sung vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp phải trùng khớp so với thông tin gốc tại hồ sơ đăng ký doanh nghiệp của doanh nghiệp. Đồng thời, phòng Đăng ký kinh doanh có trách nhiệm số hóa, đặt tên văn bản điện tử tương ứng với tên loại giấy tờ trong hồ sơ đăng ký doanh nghiệp đối với hồ sơ được nộp tr ...