Pháp luật về phân cấp quản lý quảng cáo thương mại tại Việt Nam hiện nay

Bài viết này giới thiệu khái quát về pháp luật phân cấp quản lý quảng cáo thương mại theo quy định hiện hành. Trên cơ sở phân tích một số nội dung chưa hoàn thiện trong quy định của pháp luật về quản lý quảng cáo thương mại, tác giả đã đưa ra một số đề xuất sửa đổi Luật Thương mại và Luật Quảng cáo hiện hành, nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý quảng cáo thương mại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Pháp luật về phân cấp quản lý quảng cáo thương mại tại Việt Nam hiện nay PHÁP LUẬT VỀ PHÂN CẤP QUẢN LÝ QUẢNG CÁO THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM HIỆN NAY Trần Thị Mai Phước1* Tóm tắt: Bài viết này giới thiệu khái quát về pháp luật phân cấp quản lý quảngcáo thương mại theo quy định hiện hành. Trên cơ sở phân tích một số nội dung chưahoàn thiện trong quy định của pháp luật về quản lý quảng cáo thương mại, tác giả đãđưa ra một số đề xuất sửa đổi Luật Thương mại và Luật Quảng cáo hiện hành, nhằmgóp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý quảng cáo thương mại. Trong đó,nổi bật là ý kiến đề xuất sáp nhập quy định về quản lý quảng cáo thương mại trong LuậtThương mại năm 2005 vào Luật Quảng cáo năm 2012, đồng thời xây dựng các nguyêntắc quản lý chung và quản lý quảng cáo đặc thù. Đặc biệt, các nhà làm luật cần xemphân cấp là một công cụ hỗ trợ đắc lực để xây dựng các nguyên tắc cho phù hợp, giúphoạt động quản lý trong lĩnh vực này đạt hiệu quả cao hơn. Từ khóa: Pháp luật phân cấp quản lý, quảng cáo thương mại, Luật Thương mại,Luật Quảng cáo. Abstract: This article provides an overview of the law on decentralization ofcommercial advertising management according to current regulations. On the basis ofanalyzing a number of incomplete contents in the provisions of the law on managementof commercial advertising, the author has made some suggestions for amend the currentCommercial Law and the Law on Advertising, in order to contribute to the improvementof the commercial advertising management legal system. In which, remarkable is thesuggestion to merge regulations on commercial advertising management in theCommercial Law 2005 into the Law on Advertising 2012, and at the same time todevelop general management principles and specific advertising management. Inparticular, legislators need to consider decentralization as an effective support tool todevelop appropriate principles, helping management activities in this field to be moreeffective. Thạc sĩ, Giảng viên Khoa Luật, Trường Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh;1*Nghiên cứu sinh ngành Luật, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. 228 Keywords: Law on decentralization of management, commercial advertising,Commercial Law, Advertising Law.Giới thiệuTừ sau Hiến pháp 2013, thuật ngữ “phân cấp” đã xuất hiện ngày càng nhiều trong cácvăn bản pháp luật và trên các phương tiện truyền thông ở Việt Nam. Trong lĩnh vựcquản lý quảng cáo nói chung và quảng cáo thương mại nói riêng, mặc dù cũng đã cómột số quy định thể hiện sự phân cấp quản lý. Thế nhưng, cả hai văn bản luật liên quanđến lĩnh vực này đều được ban hành trước Hiến pháp năm 2013, đó là Luật Thương mạinăm 2005 và Luật Quảng cáo năm 2012. Có lẽ vì thế mà phân cấp chưa được sử dụngmột cách khoa học và triệt để trong các văn bản này. Từ đó, các quy định của pháp luậthiện hành về quản lý quảng cáo thương mại (QCTM) đã bộc lộ nhiều hạn chế.Mặt khác, nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng Luật Thương mại năm 2005 đang đứngtrước yêu cầu bị thay thế hoặc ít nhất phải được sửa đổi, bổ sung ngay trong nhiệm kỳQuốc hội này. Đây chính là nguyên nhân trực tiếp và cấp thiết, thôi thúc tác giả nghiêncứu “Pháp luật về phân cấp quản lý quảng cáo thương mại tại Việt Nam hiện nay” đểkịp thời góp thêm tiếng nói vào việc hoàn thiện các quy định này trong thời gian tới.1. Một số quy định của pháp luật về phân cấp quản lý quảng cáo thương mại tạiViệt Nam và một số thuật ngữ được sử dụng trong bài1.1. Một số thuật ngữ được sử dụng trong bàiTrước khi đề cập đến pháp luật về phân cấp quản lý QCTM, thiết nghĩ cần phải làm rõmột số thuật ngữ được sử dụng trong bài viết này.- Trước hết là từ “phân cấp” hay “phân cấp quản lý” được các tác giả Nguyễn Cửu Việtvà Trương Đắc Linh (2011) nhận định rằng “thực ra như là một, vì muốn quản lý thìthường phải “phân cấp”, phân cấp là để tiện quản lý. “Phân cấp quản lý” là “kháiniệm Việt Nam”, nhưng có lẽ nó xuất xứ từ nước ngoài với nguyên tắc phi tập trunghóa quản lý, hay phân quyền và tản quyền” (tr.4). Đúng như thế, trên thế giới, nhiều tàiliệu nước ngoài sử dụng từ “phân quyền” hay “phi tập trung” thay vì sử dụng từ “phâncấp” hay “phân cấp quản lý” như ở Việt Nam. Tác giả Mai Văn Thắng (2012) cho rằng“phân quyền” bắt nguồn từ tiếng Anh là “decentralization” hay “decentralisation”. Thếnhưng, các tác giả Vũ Thành Tự Anh và Lê Xuân Bá thì sử dụng từ “devolution” để nói 229về phân quyền còn từ “decentralization” khi nói về phân cấp. Đây cũng là quan điểmcủa rất nhiều tác giả Việt Nam khi đề cập đến các thuật ngữ này. Khi đọc tài liệu tiếngAnh, tác giả thấy cùng là từ “decentralization” nhưng tùy vào ngữ cảnh mà có khi dịchlà “phân cấp”, có lúc dịch là “phân quyền”. Như vậy, mới nói về thuật ngữ tiếng Anhđã thấy tính đa dạng của phân cấp, còn nghiên cứu về nội dung thì đúng là “Nội hàmcủa khái niệm này cho đến nay vẫn chưa có sự thống nhất” (Phạm Hồng Thái, NguyễnĐăng Dung, Nguyễn Ngọc Chí, 2011). Trong bài viết này, tác giả thống nhất sử dụngtừ “phân cấp”, được chuyển ngữ chủ yếu từ thuật ngữ “decentralization” trong tiếngAnh.Trên thế giới, “Phân cấp có nghĩa là chuyển giao trách nhiệm quản lý, huy động và phânbổ nguồn lực từ trung ương đến các đơn vị cấp bộ, ngành và các địa phương. Ngoài ra,sự phân cấp có thể được hiểu theo hai chiều: thứ nhất đó là nơi nào mà người ra quyếtđịnh được xác định? và người ra quyết định chịu trách nhiệm về tới đối tượng nào?”(Norman Uphoff, 1986, tr.221-222). Hay “phân cấp là một cải cách dân chủ, nhằm tìmcách chuyển giao chính trị, cơ quan hành chính, tài chính và lập kế hoạch từ trung ươngđến chính các chính quyền địa phương. Nó tìm cách thúc đẩy sự tham gia của cộngđồng, trao quyền cho người dân địa phương ...