Phát hiện gen blaTEM và blaCTM-M ở các chủng E. coli và klebsiella pneumoniae bằng phản ứng multiplex-PCR

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm phát hiện 2 gen ESBL blaTEM và blaCTM-M ở các chủng E. coli và Klebsiella pneumoniae phân lập từ mẫu bệnh phẩm lâm sàng bằng kỹ thuật multiplex-PCR. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát hiện gen blaTEM và blaCTM-M ở các chủng E. coli và klebsiella pneumoniae bằng phản ứng multiplex-PCRTẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2013PHÁT HIỆN GEN blaTEM VÀ blaCTX-M Ở CÁC CHỦNG E. COLI VÀKLEBSIELLA PNEUMONIAE BẰNG PHẢN ỨNG MULTIPLEX-PCRNguyễn Đắc Trung*TÓM TẮTNghiên cứu được tiến hành với 43 chủng E. coli và 24 chủng Klebsiellapneumoniae phân lập tại Bệnh viện Đa khoa TW Thái Nguyên và Bệnh việnTrường Đại học Y Dược Thái Nguyên từ tháng 4 - 2012 đến 4 - 2013. Sàng lọc cácchủng vi khuẩn (VK) có khả năng sinh beta-lactamase phổ rộng (ESBLs, extendedspectrum beta-lactamases) bằng kỹ thuật khoanh giấy đôi (double-disk test).Khuếch đại các gen ESBL blaTEM và blaCTM-M bằng phản ứng PCR đơn mồi vàmultiplex-PCR. Kết quả cho thấy 17 chủng E. coli (39,53%) và 8 chủng K.pneumoniae (33,33%) sinh ESBL, trong đó 9 chủng E. coli và2 chủng K.pneumoniae chỉ mang gen blaTEM (970 bp). Gen blaCTM-M (540 bp) được tìm thấy ở4 chủng E. coli và 5 chủng K. pneumoniae. Đặc biệt, có 2 chủng E. coli mang đồngthời cả gen blaTEM và blaCTM-M, 2 chủng E. coli và 1 chủng K. pneumoniae khôngtìm thấy bất kỳ gen bla nào kể trên.* Từ khóa: Beta-lactamase phổ rộng; BlaTEM; BlaCTM-M; E. coli; Klebsiellapneumoniae; Multiplex-PCR.DETECTION OF blaTEM AND blaCTX-M GENES IN E. COLI ANDKLEBSIELLA PNEUMONIAE ISOLATES BY MULTIPLEX-PCRSUMMARYIn the study, 43 isolates of E. coli and 24 isolates of Klebsiella pneumoniae isolatedat Thainguyen Central General Hospital and Thainguyen Hospital of University ofMedicine and Pharmacy from 4 - 2012 to 4 - 2013 were screened for ESBL productionby double-disk test. The amplification for ESBL genes of blaTEM and blaCTX-M was alsoundertaken by single PCR and multiplex-PCR. The findings indicated ESBL was foundin 17 of 43 isolates of E. coli (39.53%) and 8 of 24 isolates of K. pneumoniae (33.33%).With ESBL-producing isolates, gene blaTEM (970 bp) was harbored by 9 of 17 isolatesof E. coli and 2 of 8 isolates of K. pneumoniae, 4 of 17 isolates of E. coli and 5 of 8isolates of K. pneumoniae possesed gene blaCTM-M (540 bp). Especially, there were 2isolates of E. coli carrying both gene blaTEM and blaCTM-M. In fact, no targeted gene blawas detected in 2 isolates of E. coli and 1 isolate of K. pneumoniae.* Key words: Extended-spectrum beta-lactamases; BlaTEM; BlaCTM-M; E. coli;Klebsiella pneumoniae; Multiplex-PCR.* Đại học Y Dược Thái NguyênNgười phản hồi (Corresponding): Nguyễn Đắc Trung (dactrung69@gmail.com)Ngày nhận bài: 27/9/2013; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 27/10/2013Ngày bài báo được đăng: 8/11/201376TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2013ĐẶT VẤN ĐỀTrong nhiều thập kỷ qua, áp lựcchọn lọc của kháng sinh luôn đượcduy trì lên VK gây bệnh do khángsinh không được sử dụng hợp lýtrong điều trị lâm sàng các bệnhnhiễm khuẩn. Áp lực chọn lọc nàylàm xuất hiện các beta-lactamasekhác nhau ở một số VK gây bệnh.Các beta-lactamase phổ rộng(ESBLs, extended-spectrum betalactamases)lànhữngbetalactamase được tạo bởi VK Gramâm, có khả năng thủy phân khángsinh β-lactam có chứa một nhómoxyimino (cephalosporins thế hệ 3 vàaztreonam) nhưng lại bị ức chế bởicác chất ức chế β-lactamase như axitclavulanic, sulbactam và tazobactam[2]. ESBLs thường được mã hóa bởicác gen nằm trên plasmid và đượctìm thấy ở E. coli, Klebsiella và cácVK Gram âm khác [6]. ESBLs phânthành 3 loại là TEM, SHV và CTX-M[1, 10]. Ở Việt Nam, việc phát hiệnchủng VK Gram âm sinh ESBLs mớichỉ dựa vào kết quả kỹ thuật khoanhgiấy đôi (double-disk test) và cũngchưa phải là một xét nghiệm thườngquy. Thất bại trong việc phát hiệnkhả năng hình thành ESBLs bằng kỹthuật kháng sinh khuếch tán đãđược ghi nhận trên thế giới [7].Nhiều phòng xét nghiệm không ýthức được vai trò của ESBLs vàchưa có biện pháp để phát hiện. Sựthiếu hiểu biết hoặc thiếu nguồn lựcđể kiểm soát cơ chế đề kháng nàylan truyền sẽ dẫn đến thất bại liêntiếp trong việc tìm phương cáchthích hợp giúp ngăn chặn VK gâybệnh sinh β-lactamase lan rộng [9].Mục tiêu của nghiên cứu: Phát hiện2 gen ESBL blaTEM và blaCTM-M ở cácchủng E. coli và Klebsiellapneumoniae phân lập từ mẫu bệnhphẩm lâm sàng bằng kỹ thuậtmultiplex-PCR.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.43 chủng E. coli và 24 chủngKlebsiella pneumoniae được phân lậptừ bệnh phẩm lâm sàng tại Bệnh việnĐa khoa TW Thái Nguyên và Bệnhviện Đại học Y Dược Thái Nguyêntừ 4 - 2012 đến 4 - 2013.2. Phương pháp nghiên cứu.Phân lập và định danh chủng VKtrên hệ thống máy tự động Vitek 2compact 60. Sàng lọc khả năng sinhESBLs ở các chủng VK bằngphương pháp khoanh giấy đôi. Ởnhững chủng VK được sàng lọc cókiểu hình ESBL dương tính, sử dụngcặp mồi tham khảo để lần lượt pháthiện các gen ESBL đặc hiệu tương77TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2013ứng là blaTEM [4] và blaCTX-M [8] bằngphản ứng PCR đơn mồi và phát hiệnđồng thời gen này bằng phản ứngmultiplex-PCR. ADN khuôn chophản ứng PCR được tách c ...