Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ở người già

Dù do nguyên nhân nào thì người mắc bệnh này cũng sẽ trải qua sự suy giảm không thay đổi được cả về chức năng và trí tuệ, kéo dài từ 2 đến 10 năm. Cuối cùng, bệnh nhân trở thành người lệ thuộc hoàn toàn và thường tử vongdo các bệnh nhiễm trùng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ở người già Phát hiện sớm chứng sa sút trí tuệ ởngười già Dù do nguyên nhân nào thì người mắc bệnh này cũngsẽ trải qua sự suy giảm không thay đổi được cả về chứcnăng và trí tuệ, kéo dài từ 2 đến 10 năm. Cuối cùng, bệnhnhân trở thành người lệ thuộc hoàn toàn và thường tử vongdo các bệnh nhiễm trùng.Sa sút trí tuệ là sự suy giảm chức năng trí tuệ và những lĩnh vựckhác về nhận thức, dẫn đến giảm khả năng hoạt động sống hàngngày. Đây là một trong những rối loạn ảnh hưởng trầm trọng nhấtđến người cao tuổi. Đặc trưng của bệnh là sự suy giảm nhậnthức xảy ra trong tình trạng ý thức vẫn bình thường. Đó khôngphải là loại rối loạn nhận thức có thể hồi phục như mê sảng haytrầm cảm.Tần suất mắc bệnh sa sút trí tuệ tăng nhanh theo tuổi. Ở tuổi sau60, tỷ lệ này tăng gấp đôi mỗi 5 năm. Ở tuổi 60-64, chỉ có 1% bịsa sút trí tuệ, nhưng đến tuổi trên 85 thì tỷ lệ này là 30-50%.Cần phân biệt sa sút trí tuệ và quên lành tính do tuổi. Quên lànhtính do tuổi là tình trạng giảm trí nhớ do tuổi cao, là kết quả củatiến trình hoạt động thần kinh chậm dần do tuổi tác. Khởi đầu củaquên lành tính là tình trạng khó nhớ thông tin mới và chậm nhớlại thông tin cũ do suy giảm khả năng tập trung và chú ý. Tuynhiên, khi cho bệnh nhân thời gian và có biện pháp động viên thìviệc sinh hoạt hằng ngày của họ vẫn bình thườngBiểu hiện thường gặp nhất của sa sút trí tuệ giai đoạn sớmlà giảm trí nhớ gần. Bệnh nhân có thể quên điều mình vừa nóivà lặp đi lặp lại câu này nhiều lần trong vài phút. Họ thườngxuyên quên nơi để những vật dụng cá nhân. Tình trạng quên kéodài và dẫn đến tâm lý hoang tưởng là bị mất trộm.Trong giai đoạn sớm này, bệnh nhân cũng gặp khó khăn khi tìmtừ diễn đạt ý mình muốn nói hoặc giải thích một điều gì đó. Họthường phải nói vòng vo, chẳng hạn như không nhớ từ cà vạtnên phải mô tả nó là một vật quấn quanh cổ áo. Ngoài ra, bệnhnhân cũng có thể quên hay khó khăn trong việc sử dụng hoặclàm những công việc hằng ngày như lái xe, giữ tiền, nấu ăn...Những biểu hiện khác của sa sút trí tuệ giai đoạn sớm là thay đổicá tính, rối loạn cảm xúc và giảm sự phán đoán. Người bệnh cónhững hành động không giống như họ đã từng làm, chẳng hạnnhư một người keo kiệt đột nhiên tặng cho hội từ thiện vài chụctriệu đồng. Những thay đổi tính khí khác như trầm cảm hay hoangtưởng cũng thường xảy ra. Cần lưu ý trong giai đoạn sớm này,hoạt động xã hội của người sa sút trí tuệ vẫn không bị ảnhhưởng. Tuy nhiên, họ thường có những thay đổi về tính khí nhưcáu gắt, tàn nhẫn, kích động...Sự ổn định trí tuệ của bệnh nhân cũng khá mỏng manh. Trongnhững tình huống khó khăn hay bức xúc thì sự suy giảm trí tuệ cóthể biểu lộ rõ rệt, chẳng hạn như khi phải đi một quãng đường xađể thăm con cháu thì họ có thể đi lạc hay mất định hướng, đivòng vo.Ở mức độ trung bình, bệnh nhân bị giảm khả năng thực hiệncác công việc thường ngày như tắm rửa, mặc đồ, vệ sinh cánhân. Họ không thể nhớ được thông tin mới, mất định hướng vềkhông gian và thời gia, có thể quên những sự vật xung quanhmình như quên nhà vệ sinh, phòng ngủ ở đâu. Người bệnh cũngdễ bị ngã hoặc có tai biến do sự nhầm lẫn và giảm phán đoán.Những rối loạn hành vi có từ giai đoạn sớm vẫn kéo dài đến giaiđoạn trung bình và nặng. Hoang tưởng và ảo giác xuất hiện ởkhoảng 25% bệnh nhân. Ví dụ: Khi bệnh nhân mất khả năngnhận ra chính bản thân mình trong gương thì họ lại nghi ngờ làcó người lạ vào nhà. Sự lệch lạc này có thể ngày càng nặng vàkéo dài. Bệnh nhân cũng có những biểu hiện rối loạn hành vi vàtrở nên kích động.Ở giai đoạn nặng, bệnh nhân không thể thực hiện nhữngsinh hoạt hàng ngày như ăn uống, vệ sinh cá nhân, đi lại vàlệ thuộc hoàn toàn vào người thân. Trí nhớ ngắn hạn, dài hạnbị mất hoàn toàn. Bệnh nhân không nhận biết được kể cả nhữngngười rất thân của mình, mất đi những khả năng vận động phảnxạ khác như nuốt (nên dễ bị rối loạn dinh dưỡng và sặc thức ăn).Kết hợp với tình trạng kém dinh dưỡng và ít vận động, nằm liệtgiường, bệnh nhân có thể bị loét da.Ở giai đoạn muộn của sa sút trí tuệ, bệnh nhân sẽ bị tăng tầnsuất các tai biến; chẳng hạn như biến chứng của việc mất nước,kém dinh dưỡng, viêm phổi hít, loét da. Sự lệ thuộc hoàn toànvào người khác có khi đưa bệnh nhân đến tình huống phải vàonhà dưỡng lão. Nếu tiếp tục ở tại nhà, người chăm sóc và bệnhnhân phải được trang bị những thiết bị cần thiết khác.Khi nghi ngờ người thân bị sa sút trí tuệ, bạn hãy đưa họ đếnkhám tại các phòng khám chuyên khoa tâm thần, thần kinh hoặclão khoa. ...