Phát triển kĩ năng đọc và viết văn nghị luận cho học sinh lớp 11 thông qua tích hợp dạy đọc hiểu và viết

Tích hợp (TH) là một xu hướng dạy học phổ biến trên thế giới. Chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) môn Ngữ văn xác định TH là nguyên tắc dạy học chủ đạo, thể hiện qua việc thiết kế các chủ đề học tập, TH dạy đọc với dạy viết, nói và nghe. Ở Việt Nam, hầu như chưa có nghiên cứu nào về việc dạy tích hợp 4 kĩ năng này trong môn Ngữ văn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển kĩ năng đọc và viết văn nghị luận cho học sinh lớp 11 thông qua tích hợp dạy đọc hiểu và viếtTẠP CHÍ KHOA HỌC HO CHI MINH CITY UNIVERSITY OF EDUCATION TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP HỒ CHÍ MINH JOURNAL OF SCIENCE Tập 16, Số 11 (2019): 787-798 Vol. 16, No. 11 (2019): 787-798 ISSN: 1859-3100 Website: http://journal.hcmue.edu.vn Bài báo nghiên cứu* PHÁT TRIỂN KĨ NĂNG ĐỌC VÀ VIẾT VĂN NGHỊ LUẬNCHO HỌC SINH LỚP 11 THÔNG QUA TÍCH HỢP DẠY ĐỌC HIỂU VÀ VIẾT Trần Văn Cảnh1*, Nguyễn Thị Hồng Nam2 1 Trường THPT Ngọc Tố, Sóc Trăng 2 Khoa Sư phạm – Trường Đại học Cần Thơ * Tác giả liên hệ: Trần Văn Cảnh – Email: tranvancanh.c3mx@soctrang.edu.vn Ngày nhận bài: 21-12-2018; ngày nhận bài sửa: 10-3-2019; ngày duyệt đăng: 20-5-2019TÓM TẮT Tích hợp (TH) là một xu hướng dạy học phổ biến trên thế giới. Chương trình giáo dục phổ thông(CTGDPT) môn Ngữ văn xác định TH là nguyên tắc dạy học chủ đạo, thể hiện qua việc thiết kế các chủđề học tập, TH dạy đọc với dạy viết, nói và nghe. Ở Việt Nam, hầu như chưa có nghiên cứu nào về việcdạy tích hợp 4 kĩ năng này trong môn Ngữ văn. Trong nghiên cứu này, chúng tôi thử nghiệm TH dạyđọc hiểu và viết văn bản nghị luận (VBNL) để phát triển kĩ năng đọc và tạo lập VBNL cho HS lớp 11,Trường THPT Ngọc Tố, tỉnh Sóc Trăng. Đây là nghiên cứu trường hợp. Hai phương pháp nghiên cứuchính được sử dụng là định tính và định lượng. Kết quả nghiên cứu cho thấy TH dạy đọc với dạy viết đãgóp phần tăng kĩ năng đọc và viết VBNL cho HS lớp 11 Trường THPT Ngọc Tố. Từ khóa: dạy học tích hợp; văn nghị luận; năng lực; kı ̃ năng đọc hiểu; kı ̃ năng viết1. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây, ở Việt Nam, TH trong dạy học thường được nhắc đến quamô hình TH liên môn STEM. Tuy nhiên, tích hợp nội môn thì ít được nghiên cứu. Trongchương trình Ngữ văn hiện hành, ba phân môn Văn học, Tiếng Việt, Làm văn được dạy hầunhư tách biệt, thiếu sự liên kết. Điều này làm cho HS gặp nhiều khó khăn trong việc vậndụng kiến thức, kı ̃ năng về ba mảng này vào giao tiếp (nói và viết). Vì vậy, chúng tôi thựchiện nghiên cứu này nhằm trả lời câu hỏi việc dạy TH đọc và viết VBNL có giúp tăng kĩnăng đọc và viết văn bản (VB) cho HS hay không.2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu của nghiên cứu này là chứng minh tác động của việc DHTH đọc và viết đốivới kı ̃ năng đọc và kı ̃ năng tạo lập VBNL của HS.3. Cơ sở lí thuyết3.1. Kı ̃ năng đọc và viết văn nghị luậnCite this article as: Tran Van Canh, & Nguyen Thi Hong Nam (2019). Developing reading and writing skillsfor argumentative text for 11th graders through integrated reading and writing teaching. Ho Chi Minh CityUniversity of Education Journal of Science, 16(11), 787-798. 787 Tạp chí Khoa học Trường ĐHSP TPHCM Tập 16, Số 11 (2019): 787-798 Đọc và viết là hai trong bốn kı ̃ năng giao tiếp: đọc, viết, nói và nghe, trong đó đọc vàviết là hai kı ̃ năng chủ yếu. VBNL là một trong ba loại VB thông dụng mà HS cần được học,đó là VB văn học, VBNL và VB thông tin. Dựa trên yêu cầu cần đạt (YCCĐ) về đọc hiểu và viết văn nghị luận (NL) của các tàiliệu: Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức – kĩ năng Ngữ văn 11 (Ministry of Education &Trainning, 2007), Tài liệu tập huấn phương pháp da ̣y ho ̣c (PPDH), kĩ thuật xây dựng ma trậnđề và biên soạn câu hỏi kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực ho ̣c sinh (HS)(Ministry of Education & Trainning, 2016), CTGDPT môn Ngữ văn (Ministry of Education& Trainning, 2018), chúng tôi xác định: i. Các YCCĐ về kı ̃ năng đọc hiểu VBNL của HS - Về nội dung VB: Xác định được vấn đề và nội dung NL; xác định được các luận điểm,luận cứ, bố cục VB; nhận biết thái độ, giọng điệu tác giả; nhận biết mối quan hệ giữa nhanđề và nội dung VB. - Về hình thức VB: Xác định được các thao tác, phương thức NL, nghệ thuật lập luận. - Liên hệ, mở rộng: Biết liên hệ vấn đề NL với thực tế; nêu quan điểm cá nhân về vấnđề được nêu trong VB. ii. Các YCCĐ về kı ̃ năng tạo lập VBNL của HS - Phân tích đề, tìm và lập dàn ý: biết phân tích đề, xác định được dạng đề; lập được dàný với các luận điểm, luận cứ. - Triển khai nội dung VB: Biết triển khai vấn đề NL; sắp xếp các luận điểm, luận cứtheo một trật tự hợp lí; các luận cứ phù hợp với luận điểm; vận dụng các thao tác, phươngthức NL phù hợp; thể hiện quan điểm của bản thân về vấn đề NL. - Tổ chức hình ...