Phát triển tư duy phản biện trong dạy học môn Ngữ văn cho học sinh ở trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương

Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả tập trung trình bày một số vấn đề lý luận về tư duy phản biện, những thuận lợi và khó khăn trong việc phát huy năng lực tư duy phản biện trong giờ dạy học môn Ngữ văn tại các trường trung học phổ thông nói chung và Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương nói riêng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phát triển tư duy phản biện trong dạy học môn Ngữ văn cho học sinh ở trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương KHOA HỌC, GIÁO DỤC VÀ CÔNG NGHỆ PHÁT TRIỂN TƯ DUY PHẢN BIỆN TRONG DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN CHO HỌC SINH Ở TRƯỜNG DỰ BỊ ĐẠI HỌC DÂN TỘC TRUNG ƯƠNGLê Sỹ ĐiềnaNguyễn Văn Thub Trường Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương P hát triển tư duy phản biện là hoạt động quan trọng, cầnaEmail: diencdvp@gmail.com thiết cho học sinh trong thời đại bùng nổ công nghệb Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc thông tin hiện nay. Đây cũng là mục tiêu quan trọng của mộtEmail: nguyenvanthutp@gmail.com nền giáo dục tiên tiến trên thế giới. Trong khuôn khổ bài viết này, tác giả tập trung trình bày một số vấn đề lý luận về tư duyNgày nhận bài: 10/8/2020 phản biện, những thuận lợi và khó khăn trong việc phát huyNgày phản biện: 15/9/2020 năng lực tư duy phản biện trong giờ dạy học môn Ngữ văn tạiNgày tác giả sửa: 17/9/2020 các trường trung học phổ thông nói chung và Trường Dự bị ĐạiNgày duyệt đăng: 24/9/2020 học Dân tộc Trung ương nói riêng. Trên cơ sở đó, đề xuất mộtNgày phát hành: 30/9/2020 số hình thức tổ chức trò chơi nhằm phát triển tư duy phản biện cho học sinh, đáp ứng yêu cầu phát triển năng lực một cách hài hòa, cân đối là hết sức cần thiết trong giai đoạn hiện nayDOI:https://doi.org/10.25073/0866-773X/445 Từ khóa: Môn Ngữ văn; Tư duy phản biện; Học sinh; Dự bị Đại học Dân tộc Trung ương; Trò chơi học tập phát huy năng lực tư duy phản biện. 1. Đặt vấn đề thông trong dạy và học” (Đảng Cộng sản Việt Nam, Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin hiện 2013). Điều này càng khẳng định vấn đề trang bịnay, việc rèn luyện tư duy phản biện cũng như kỹ cho người học kỹ năng tư duy phản biện là vô cùngnăng sống cho học sinh vô cùng quan trọng. Phát cần thiết, bởi tư duy tốt và giải quyết vấn đề mộttriển tư duy phản biện là một trong những mục tiêu cách có hệ thống là “tài sản” quý giá trong mọi lĩnhkhông thể thiếu của một nền giáo dục tiên tiến và vực, nghề nghiệp.hiện đại trên thế giới. Theo Diễn đàn Kinh tế thế giới Chương trình giáo dục phổ thông mới hướng2015 về “Tầm nhìn mới cho giáo dục: Phát triển các đến mục tiêu giáo dục học sinh để rèn luyện tốt 5tiềm năng của kĩ nghệ”, để đáp ứng được yêu cầu phẩm chất và 10 năng lực (Bộ Giáo dục và Đàonguồn nhân lực trong thời đại toàn cầu, người học tạo, 2018). Trong đó hoạt động dạy học, giáo dục ởphải có 16 kỹ năng thiết yếu (Oanh & Đạt, 2005, tất cả các môn học đều nhằm mục đích hình thành,tr.248), trong đó kỹ năng tư duy phản biện đóng vai phát triển những năng lực chung như: Năng lực tựtrò chính yếu, cốt lõi là nhân tố kết nối các kỹ năng chủ và tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năngcòn lại để đạt đến kỹ năng cuối cùng là kỹ năng học lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. Tư duy phản biệntập suốt đời. được xem là một trong những kỹ năng để phát huy Thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục năng lực chủ động, sáng tạo của học sinh. Đây cũngvà đào tạo, Ban Chấp hành Trung ương đã ban hành là cách thức để giáo viên tạo ra không khí giao tiếpNghị quyết số 29 – NQ/TW, ngày 4/11/2013 (Hội dân chủ trong quá trình dạy học.nghị Trung ương 8 khóa XI). Nghị quyết đã nhấn Trong thực tế, “không phải ai cũng có tư duymạnh: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp phản biện tốt. Tư duy con người có thể bị chịu tácdạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích động bởi nhiều yếu tố: tính bảo thủ, định kiến hẹpcực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ hòi, lười suy nghĩ, tình cảm cá nhân… Chúng cónăng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt khả năng chi phối và làm biến dạng thông tin vềmột chiều, ghi nhớ máy móc. Tập trung dạy cách sự vật, hiện tượng” (Hòa, 2017, tr.23). Vì thế, vấnhọc, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để đề đặt ra là phát triển năng lực tư duy phản biệnngười học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, trong dạy học môn Ngữ văn như thế nào để vừaphát triển năng lực. Chuyển từ học chủ yếu trên lớp khơi gợi sự tích cực, chủ động và sáng tạo của họcsang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý c ...