Phẫu thuật cắt toàn bộ khối u rễ c2 kích thước lớn phát triển ra phía trước đường giữa kết hợp xương chẩm cổ qua đường mổ phía sau: nhân một trường hợp

Bài viết trình bày về 1 bệnh nhân (BN) nam, 63 tuổi bị u rễ C2 kích thước lớn với bệnh cảnh lâm sàng chèn ép tủy cổ. Trên cộng hưởng từ (MRI) và cắt lớp vi tính (CLVT), khối u phát triển ra phía trước phá hủy gần hoàn toàn thân đốt C2 và một phần thân đốt C3.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phẫu thuật cắt toàn bộ khối u rễ c2 kích thước lớn phát triển ra phía trước đường giữa kết hợp xương chẩm cổ qua đường mổ phía sau: nhân một trường hợpT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017PHẪU THUẬT CẮT TOÀN BỘ KHỐI U RẾ C2 KÍCH THƯỚC LỚNPHÁT TRIỂN RA PHÍA TRƯỚC ĐƯỜNG GIỮA KẾT HỢPXƯƠNG CHẨM CỔ QUA ĐƯỜNG MỔ PHÍA SAU:NHÂN MỘT TRƯỜNG HỢPNguy n Tr ng Yên*; Đ ng Hoài Lân*; Nguy n Văn Th ch*TÓM TẮTU tế bào Schwan (Schwannomas) là loại u phổ biến nhất trong các loại u ngoài tủy. U thườngxuất phát từ các rễ thần kinh của tủy. Khối u khu trú ở phía sau hoặc sau bên của tủy. Vị tríphía trước tủy là vị trí rất hiếm gặp của u tế bào Schwan tủy sống. Một khối u khu trú ở vị trí nàycó thể gây ra nhiều khó khăn trong việc cắt bỏ triệt để u, đặc biệt là vùng tủy cổ cao. Bên cạnhđó, khối u kích thước lớn thường gây phá hủy thân đốt sống, làm mất vững cột sống. Chúng tôitrình bày 1 bệnh nhân (BN) nam, 63 tuổi bị u rễ C2 kích thước lớn với bệnh cảnh lâm sàng chènép tủy cổ. Trên cộng hưởng từ (MRI) và cắt lớp vi tính (CLVT), khối u phát triển ra phía trướcphá hủy gần hoàn toàn thân đốt C2 và một phần thân đốt C3. BN được mổ cắt u kết hợp kếtghép xương chẩm cổ qua đường mổ phía sau. Sau mổ, BN phục hồi tốt. MRI sau mổ xác địnhcắt được toàn bộ u. Kết quả giải phẫu bệnh xác định là u tế bào Schwan.* Từ khóa: U tế bào Schwan; Tổn thương tủy; U tủy kích thước lớn; Kết xương chẩm cổ.Case Report: Total Excision of a Giant Ventral Midline C2 SchwannomaCombined Occipital - Cervical Fixation via Posterior ApproachSummarySchwannomas are the most common extramedullary tumors of the spine. The tumors usuallyare derived from roots of the spinal cord. They usually occupy a posterlateral or lateral positionin relation to the cord. The ventral midline is a very rare location for the origin of a spinalschwannoma. A giant one in such a location causes technical difficulties in total excision,especially the tumors located in upper cervical spine. Besides, the giant tumors often destroythe veterbral body, which cause spinal instability. Here, we present a giant C2 root schwannoma,located ventral to the cord, in a 63 years old man who presented with features of cervicalmyelopathy. Magnetic resonance imaging and CT-scan showed that, the tumor destroyedsubtotal C2 veterbral body and partial C3 veterbral body. The patient was excised and combinedoccipital - cervical fixation via a posterior approach. Postoperatively, he made a good recovery.Postoperative magnetic resonance imaging showed complete excision of the tumor. Histopathologywas suggestive of schwannoma.* Key words: Schwannoma; Myelopathy; Giant tumor; Occiptal-cervical fixation.* Bệnh viện TWQĐ 108Ng i ph n h i (Corresponding): Nguy n Tr ng Yên (yen_nguyentrong@yahoo.com.vn)Ngày nh n bài: 30/11/2016; Ngày ph n bi n đánh giá bài báo: 05/01/2017Ngày bài báo đ c đăng: 12/01/2017218T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017ĐẶT VẤN ĐỀU tế bào Schwan (Schwannomas) tủysống là loại u lành tính, chiếm khoảng30% các loại u tủy nguyên phát và là loạiu thường gặp nhất trong các loại u ngoàitủy. Khoảng 70% u tế bào Schwan xuấtphát từ rễ thần kinh cảm giác, 20% từ rễthần kinh vận động và 10% từ cả hai rễ[2, 8]. Chính vì vậy, khối u thường khu trúở phía sau hoặc sau bên của tủy. Vị tríphía trước tủy là vị trí rất hiếm gặp của utế bào Schwan [5, 6, 7].Trong u tế bào Schwan tủy cổ cao (C1-C3),u rễ C2 thường gặp nhất, chiếm khoảng70% [8]. Theo nhiều nghiên cứu, tỷ lệ u tếbào Schwan tủy cổ cao có kích thước lớn(chiếm ≥ 2 thân đốt sống, đường kính> 2,5 cm) ít gặp [3, 4]. Do cấu trúc giảiphẫu của vùng này, việc phẫu thuật cắtbỏ triệt để tế bào Schwan tủy cổ cao cókích thước lớn, đặc biệt các khối u pháttriển ra phía trước tủy là một việc làmkhó khăn. Bên cạnh đó, khối u kích thướclớn thường gây phá hủy, bào mòn thânđốt sống, gây mất vững cột sống. Do đóvấn đề cần phải làm vững cột sống cũngđược đặt ra.CA LÂM SÀNGBN nam, 63 tuổi, vào viện vì tê bại tứ chi. Khám lâm sàng với hội chứng chèn ép tủycổ rõ tê yếu tứ chi, đặc biệt bên phải tê và vận động khó khăn hơn bên trái, tăng phảnxạ gân xương. Ngoài ra, BN còn có dấu hiệu mất vững cột sống cổ, đau nhiều cộtsống cổ khi ngồi dậy, đi lại, phải dùng tay đỡ đầu mới dễ chịu, phụ thuộc nẹp cổ ngoài.Hình 1: Khối u tủy trên phim chụp MRI trước phẫu thuật.Trên phim MRI cột sống cổ thấy hình ảnh u tủy cổ kích thước lớn (39 x 45 x 39 mm)ở phía trước bên phải thân đốt C2C3C4, có hình đa múi, lồi vào bên phải ống sống cổ,chèn ép mạnh tủy cổ cùng mức, đè ép động mạch đốt sống bên phải ra trước và ra ngoài.219T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017Trên phim CLVT 320 lát cắt (MSCT - multislice computer tomography), u xâm lấn pháhủy thân đốt C2, C3 và một phần C4 gây mất vững cột sống rõ (hình 2, 3). U ngấmthuốc cản quang mạnh trên CLVT 320 lát cắt cũng như thuốc đối quang từ trên MRI.Hình 2: Khối u trên phim chụp CLVT 320 dãy trước phẫu thuật.Hình 3: Mức độ phá hủy thân đốt C2, C3 trên CLVT 320 dãy.Nhận định đây có khả năng là một u tế bào Schwan, có nguồn gốc từ rễ C2. U cókích thước lớn, nằm ở vị trí khó khăn trong việc tiếp cận (vùng tủy cổ cao, phía trướctủy sống, liên quan động mạch đốt sống bên phải là mạch máu lớn và quan trọng cầnđược bản tồn...). Vấn đề đặt ra là sử dụng đường mổ nào để có thể lấy triệt để u, đồngthời tránh được nguy cơ tổn thương thần kinh, mạch máu. Bên cạnh đó, vấn đề làmvững cột sống cũng rất quan trọng, phải cố định cột sống như thế nào cho đủ vữngtrên BN bị phá hủy cột sống cổ mức độ nặng.220T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 2-2017Động mạch đốt sống bên phảiHình 4: Liên quan động mạch đốt sống phải với khối u trên CLVT 320 dãy.BN sau đó được phẫu thật lấy toàn bộ u và cố định chẩm cổ bằng nẹp vít và ghépxương vững chắc qua đường mổ phía sau. Dưới kính hiển vi phẫu thuật, chúng tôi tiếnhành phẫu tích, mổ lấy u trong bao, sau đó bóc tách lấy toàn bộ u. Sau khi lấy u, BNđược kết xương c ...