Phình động mạch chủ bụng ở người cao tuổi

Căn bệnh này có thể dẫn đến tắc mạch do huyết khối. Túi phình động mạch cũng có thể vỡ ra gây mất máu trầm trọng, khiến bệnh nhân có thể tửvong trong vòng vài phút.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phình động mạch chủ bụng ở người cao tuổi Phình động mạch chủ bụng ởngười cao tuổi Căn bệnh này có thể dẫn đến tắc mạch do huyết khối. Túi phình động mạch cũng có thể vỡ ra gây mất máu trầm trọng, khiến bệnh nhân có thể tửvong trong vòng vài phút.Động mạch chủ là mạch máu xuất phát từ tim và là động mạchlớn nhất của cơ thể (từ đây có các động mạch nhỏ hơn để đi đếncác cơ quan), gồm hai đoạn: ngực và bụng. Động mạch chủ bụngcung cấp máu chủ yếu cho các cơ quan trong ổ bụng và phầndưới cơ thể. Bình thường, đường kính của động mạch chủ bụnglà khoảng 2 cm.Vì một lý do nào đó, kích thước của nó có thể to rabất thường ở một đoạn, tạo thành một chỗ phình lênnhư cái túi. Ở túi phình này, máu dễ tạo huyết khốigây tắc mạch. Vách của túi phình cũng yếu hơn chỗ khác, dễ nứtvỡ (nhất là ở người bị cao huyết áp). Do đó, túi phình động mạchđược ví như một quả bom và có thể vỡ bất cứ lúc nào.Vì ở gần tim và có kích thước lớn nên khi túi phình vỡ, máu sẽthoát ra ngoài ồ ạt, gây tình trạng mất máu trầm trọng, có thể gâychết người nhanh chóng. Trong trường hợp túi phình bị nứt hoặcbong các lớp áo, diễn tiến trên sẽ chậm hơn; nhưng tính mạngbệnh nhân vẫn bị đe dọa nghiêm trọng; vì túi phình sớm muộncũng sẽ vỡ nếu không điều trị kịp.Phình động mạch chủ bụng thường gặp ở người cao tuổi có kèmxơ vữa mạch máu và cao huyết áp. Tình trạng thành mạch bị xơvữa, chịu áp lực cao liên tục, kéo dài có thể là nguyên nhân dẫn đến hình thành túi phình. Trong phần lớn trường hợp, túi phình không gây bất cứ triệu chứng nào nên bệnh nhân không biết để đi khám. Thường chỉ khi túi sắp vỡ hay vỡđột ngột, bệnh mới được phát hiện, nhưng đã muộn. Những túiphình âm thầm thường được phát hiện một cách tình cờ.Dấu hiệu gợi ý phình động mạch chủ bụng là sờ thấy một khối u,thường ở trên rốn, nảy theo nhịp đập của tim. Trên thực tế, mộtsố bệnh nhân đã phát hiện ra dấu hiệu này nhưng thường bỏ quavì u ít gây đau đớn hay có biểu hiện khó chịu.Khi túi phình vỡ vào xoang bụng (y học gọi là xuất huyết nội),huyết áp đang cao sẽ tụt xuống đột ngột, bệnh nhân rơi vào tìnhtrạng sốc nặng do mất nhiều máu và thường dẫn đến tử vong.Nếu túi phình chưa vỡ hẳn mà chỉ bị nứt hay bị bóc tách các lớpáo (y học gọi là dọa vỡ hay sắp vỡ), bệnh nhân thường bị đaubụng đột ngột, đôi khi bị chẩn đoán lầm với các nguyên nhân gâyđau bụng cấp khác. Trong một số ít trường hợp, túi phình rò rỉvào lòng tá tràng làm bệnh nhân nôn ra máu và tiêu phân đen;hoặc vỡ vào ruột già gây triệu chứng đi tiêu phân màu đỏ.Phình động mạch chủ bụng được xác định bằng thăm khám, siêuâm và chụp một phim CT-Scan có tiêm thuốc cản quang. Một khiđã khẳng định bệnh, bệnh nhân cần được phẫu thuật. Các túiphình lớn dù chưa gây triệu chứng nào cũng sẽ đều được loại bỏđể tránh nguy cơ vỡ đột ngột. Sau khi cắt túi phình, bác sĩ sẽdùng một đoạn mạch máu nhân tạo để nối vào thay thế. Do tìnhtrạng chung của bệnh nhân thường kém (tuổi cao sức yếu, kèmbệnh lý tim mạch và các bệnh nội khoa mạn tính khác, dinhdưỡng kém...), cuộc mổ lại nặng nề, mất máu nhiều, đường mổkéo dài... nên nguy cơ của ca phẫu thuật này rất lớn. Sau mổ,bệnh nhân dễ có biến chứng và chậm hồi phục. Cũng chính vì lýdo này mà trong các trường hợp túi phình dọa vỡ phải mổ cấpcứu, tỷ lệ thất bại trong và sau mổ còn cao.Hiện y học chưa tìm được cách phòng ngừa thật hiệu quả chứngbệnh này. Tuy nhiên, do bệnh có liên quan đến xơ vữa độngmạch và cao huyết áp nên người cao tuổi cần phòng ngừa vàđiều trị hai yếu tố trên.