PHÌNH VÀ LÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSMS AND AORTIC DISSECTION)

PHẢI CHĂNG LÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ VÀ PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ LÀ CÙNG MỘT BỆNH ? Không. Các quá trình xảy ra trong hai bệnh khác nhau. Lóc động mạch chủ (aortic dissection) theo định nghĩa chỉ sự phân tách của nội mạc (intima) với sự tạo thành phình mạch giả (pseudoaneurysm). Một phình động mạch thật sự là sự giãn của tất cả các lớp của thành động mạch. 2/ NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ ĐỐI VỚI PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSM) ? ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÌNH VÀ LÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSMS AND AORTIC DISSECTION) PHÌNH VÀ LÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSMS AND AORTIC DISSECTION) 1/ PHẢI CHĂNG LÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ VÀ PHÌNH ĐỘNGMẠCH CHỦ LÀ CÙNG MỘT BỆNH ? Không. Các quá trình xảy ra trong hai bệnh khác nhau. Lóc độngmạch chủ (aortic dissection) theo định nghĩa chỉ sự phân tách của nội mạc(intima) với sự tạo thành phình mạch giả (pseudoaneurysm). Một phìnhđộng mạch thật sự là sự giãn của tất cả các lớp của thành động mạch. 2/ NHỮNG YẾU TỐ NGUY CƠ ĐỐI VỚI PHÌNH ĐỘNGMẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSM) ? Cao huyết áp là yếu tố nguy cơ quan trọng nhất đối với sự phát triểncủa lóc động mạch chủ (aortic dissection). Xơ vữa động mạch, bệnh đáiđường, tăng lipit-huyết, hút thuốc, cao huyết áp, tố bẩm di truyền, và, mớiđây hơn, các khuyết tật bẩm sinh, là những yếu tố tố bẩm (predisposingfactors) quan trọng. Những nguyên nhân hiếm hoi khác là bệnh giang mai,những nhiễm trùng khác, và viêm động mạch chủ (aortitis). Đàn ông có khảnăng phát triển một phình động mạch 10 lần nhiều hơn đàn bà. 3/ MÔ TẢ BỆNH NHÂN ĐIỂN HÌNH VỚI MỘT PHÌNH ĐỘNGMẠCH CHỦ BỤNG (ABDOMINAL AORTIC ANEURYSM). Một người già vốn đã có những biểu hiện của xơ vữa động mạch(atherosclerosis), như bệnh động mạch vành (coronary artery disease) haybệnh huyết quản ngoại biên (peripheral vascular disease). 4/ NHỮNG TRIỆU CHỨNG VÀ DẤU HIỆU CỦA PHÌNHĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG ? Các phình động mạch chủ bụng thường được tìm thấy một cách tìnhcờ lúc thăm khám vật lý thông thường hay qua những thăm dò X quang vìnhững lý do khác.Triệu chứng thông thường nhất với một phình động mạchđang lớn ra một cách cấp tính hay rò (an acute expanding or leakinganeurysm) là đau bụng thường xuyên, thường định vị mạng sườn trái hay hốchậu trái với lan tỏa ra sau lưng. Tùy thuộc vào mức độ mất máu, bệnh nhâncó thể có những dấu hiệu thay đổi hay giả m thể tích máu (hypovolemia),như hạ huyết áp, ngất xỉu, hay giảm hematocrit. 5/ NHỮNG THĂM KHÁM NÀO NÊN ĐƯỢC THỰC HIỆN NẾUNGHI PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ BỤNG ? Không có thăm dò nào nên được thực hiện thêm nữa nơi một bệnhnhân không ổn định, có bệnh cảnh lâm sàng của một phình động mạch rò (aleaking aneurysm) nếu sự thực hiện thăm dò này làm trì hoãn can thiệp phẫuthuật. Nếu bệnh nhân ổn định huyết động, thăm dò tốt nhất là siêu âm, có thểđược thực hiện nhanh chóng ở phòng cấp cứu, là nơi sự giám sát thườngxuyên bệnh nhân có thể được thực hiện. Nếu động mạch chủ bình thường,những tình trạng tiềm tàng khác có thể được đánh giá, như cơn đau quặn gan(biliary colic), sỏi thận, hay viêm tụy tạng. Những khuyết điểm của siêu âmbao gồm khả năng động mạch chủ bị c he lấp bởi khí ruột và không cho thấysự tràn dịch ra ngoài (extravasion). CT scan cũng là một cách rất tốt chothấy động mạch chủ bụng và sự hiện diện của máu trong khoang hậu phúcmạc hay trong xoang phúc mạc. Tuy nhiên sự thực hiện CT làm mất thờigian và đòi hỏi phải xê dịch bệnh nhân từ phòng cấp cứu. Chụp mạch máu(angiography), được nhiều người xem là tiêu chuẩn vàng để đánh giá độngmạch chủ, cho một sự đánh giá cơ thể học rất tốt của động mạch chủ và cácnhánh của nó nhưng là thủ thuật xâm nhập và mất thời gian. 6/ NHỮNG LÝ DO THÔNG THƯỜNG KHIẾN BỎ SÓT CHẨNĐOÁN PHÌNH ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC ANEURYSM) HAYLÓC ĐỘNG MẠCH CHỦ (AORTIC DISSECTION) ? Mặc dầu thăm khám vật lý là cách tốt nhất để nhận diện một phìnhđộng mạch chủ bụng (có thể ấn chẩn trong 80% đến 90%), nhưng có thể khókhăn nơi các bệnh nhân béo phì. Những chẩn đoán thông thường hơn vàhiền tính có thể giống với phình động mạch chủ là viêm tụy tạng, cơn đauquặn thận, bệnh đường mật, và đau lưng nguồn gốc cơ-xương(musculoskeletal back pain). Những phình động mạch có thể có biểu hiệukhông điển hình dưới dạng xuất huyết dạ dày-ruột do một nơi rò giữa độngmạch chủ và ruột non. Bệnh cảnh này thường xảy ra nơi những bệnh nhântrước đây đã được mổ động mạch chủ. Một phình động mạch lớn có thể gâynên những triệu chứng không thông thường liên quan với tác dụng của khốiu, như tắc ruột hay niệu quản. Đau rễ thần kinh (radicular pain) có thể xảy ranếu xuất huyết hậu phúc mạc gây nên bệnh dây thần kinh đùi hay dây thầnkinh tọa (femoral hay sciatic neuropathy). Sự gây nghẽn mạch ngoại biên từmãng xơ mỡ thành động mạch (peripheral embolization of mural plaque) cóthể gây nên thiếu máu cục bộ ngoại biên như là triệu chứng khởi đầu. Cácbệnh nhân có thể những cơn đau xảy ra từng đợt, gây nên bởi hoặc là lóc haydo sự lớn ra (expansion) của phình động mạch. Nếu bệnh nhân đang trongthời kỳ không đau, thì tình trạng bệnh có thể bị bỏ sót do dạng vẻ hiện tínhcủa bệnh nhân. Một đợt đau đột ngột nghiêm trọng không do chấn thương ởbụng, ngực, lưng nên được xem là một triệu chứng đáng lo ngại. 7/ LIỆT KÊ NHỮNG SAI LẦM THÔNG THƯỜNG NHẤT ...