Phổi tắc nghẽn, khoan tuyệt vọng

Theo dự báo của tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính đang đứng vị trí thứ tư trong mười bệnh gây tử vong cao nhất sẽ tiếp tục thăng hạng lên thứ ba vào năm 2030. Tuy mức độ nguy hiểm cao nhưng nếu người bệnh biết cách chăm sóc sức khoẻ, có thể chung sống hoà bình với“sát thủ vô hình” này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phổi tắc nghẽn, khoan tuyệt vọng Phổi tắc nghẽn, khoantuyệt vọngTheo dự báo của tổ chức Y tế thế giới, bệnh phổi tắc nghẽnmãn tính đang đứng vị trí thứ tư trong mười bệnh gây tửvong cao nhất sẽ tiếp tục thăng hạng lên thứ ba vào năm2030. Tuy mức độ nguy hiểm cao nhưng nếu người bệnh biếtcách chăm sóc sức khoẻ, có thể chung sống hoà bình với“sát thủ vô hình” này. Vì đâu phổi ta tắc nghẽn? Bình thường đường dẫn khí đem không khí đến cho phổi. Đường dẫn khí ngày càng nhỏ dần như cành câyvà ở cuối mỗi cành nhỏ có nhiều túi khí, chứa đầy không khí. Vớingười khoẻ mạnh, đường dẫn khí sạch và mở rộng nên khí ravào nhanh, dễ dàng. Khi bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính(Chronic Obstructive Pulmonary Disease, viết tắt COPD), đườngdẫn khí hẹp lại do thành của đường dẫn dày lên và sưng phù,đồng thời bị các vòng cơ nhỏ bao quanh siết chặt lại gây tắcnghẽn, tạo ra đàm khiến người bệnh phải ho khạc, các vách túikhí cũng có thể bị tiêu huỷ. Nói nôm na hơn, bệnh phổi tắc nghẽncó nghĩa là đường dẫn khí của phổi bị tắc nghẽn một phần, cònmãn tính có nghĩa là không thể chữa dứt được.Hầu hết bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là do hútthuốc hoặc đã từng hút thuốc, sống trong nhà đầy khói bếp, làmnhiều năm trong những nơi bụi bặm hay nhiều khói... Bệnh nàykhông lây, bạn không thể mắc bệnh này từ người khác. Chỉ cóngười lớn mới bị bệnh và phần lớn người mắc bệnh ở độ tuổihơn bốn mươi.Các dấu hiệu nhận diện bệnhGiai đoạn nhẹ: có thể ho nhiều, đôi khi có khạc đàm, nhất là sángsớm. Cảm thấy hụt hơi khi làm nặng hoặc đi nhanh.Giai đoạn trung bình: có thể ho và khạc đàm nhiều hơn. Thườnghụt hơi khi làm nặng hoặc đi nhanh. Thấy khó khăn nếu làm việcnặng hay các việc lặt vặt. Phải mất vài tuần mới phục hồi sau mộtđợt cảm hay nhiễm trùng. Thay vì chỉ điều trị trong đợt kịch phát với oxy, máy thở, kháng sinh vô cùng tốn kém mà hiệu quả lại thấp, ngày nay các bệnh nhânGiai đoạn nặng: có thể ho nhiều hơn nữa và được chăm sóckhạc ra nhiều đàm. Khó thở cả ngày lẫn ngay trong giaiđêm. Sau một đợt cảm hay nhiễm trùng đoạn ổn định.phổi, phải mất vài tuần mới phục hồi. Dễ bịmệt. Không thể ra ngoài đi làm hay làm các việc lặt vặt trong nhà,thậm chí băng ngang qua phòng hay lên cầu thang cũng khôngđược.Khi gặp các vấn đề hô hấp nói trên hay bị ho đã hơn tháng, bạnnên đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Bệnh phổi tắc nghẽn mãntính được chẩn đoán bằng một xét nghiệm hô hấp đơn giản, gọilà hô hấp ký. Xét nghiệm này dễ làm và không đau. Bạn chỉ cầnthổi mạnh vào một ống đo gắn liền với máy hô hấp kế, bác sĩ sẽnói bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính của bạn đã nặng tới đâu.Không chữa dứt nhưng có thể sống khoẻĐến nay vẫn chưa có thuốc nào chữa khỏi bệnh phổi tắc nghẽnmãn tính. Tuy nhiên, nhiều loại thuốc có thể làm giảm triệuchứng, nâng cao sức lực và chất lượng sống cho người bệnh,chủ yếu là các dạng thuốc hít, bình xịt định liều. Các thuốc khángviêm, giãn phế quản đường uống… chỉ dùng khi bệnh đã nặng.Thay vì chỉ điều trị trong đợt kịch phát với oxy, máy thở, khángsinh vô cùng tốn kém mà hiệu quả lại thấp, ngày nay các bệnhnhân được chăm sóc ngay trong giai đoạn ổn định. Do bệnh mãntính nên bệnh nhân phải được theo dõi điều trị lâu dài.Mặc dù các bác sĩ không thể chữa lành bệnh phổi tắc nghẽn mãntính vì các tổn thương thường không thể hồi phục được: đườngdẫn khí đã bị hoá xơ, chít hẹp, vách phế nang bị tiêu huỷ…nhưng họ có thể giúp bạn làm giảm triệu chứng và làm chậm quátrình gây tổn hại ở phổi. Do đó, nếu chẳng may mắc bệnh này,bạn nên tuân theo đúng hướng dẫn của bác sĩ. Làm tốt cáchướng dẫn đó, bạn sẽ thấy bớt khó thở, ít ho hơn, khoẻ mạnh vàphấn khởi hơn.(Theo PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan // SGTT Online)Sáu việc nên làm để bảo vệ lá phổi• Cai thuốc lá: đây là việc quan trọng nhất làm chậm quá trìnhtổn hại phổi. Có thể cai thuốc bằng cách ấn định ngày cai; thôngbáo cho gia đình và bạn bè biết; không để thuốc lá trong nhà; dẹpbỏ hộp quẹt, gạt tàn; tránh xa những người hay những nơi làmbạn thèm hút thuốc; giữ đôi tay bận rộn, như cầm viết thay chođiếu thuốc; khi thèm quá nên nhai kẹo cao su hoặc ngậm cái tăm,mứt gừng, uống nhiều nước...• Khám sức khoẻ ít nhất một năm hai lần: dù thấy khoẻ thìcũng nên đi khám. Yêu cầu bác sĩ cho làm hô hấp ký và hỏi kỹchích ngừa cúm. Đem theo thuốc và danh mục thuốc đang dùngkhi tái khám. Yêu cầu bác sĩ viết rõ tên thuốc, ...