PHÒNG BỆNH TRONG NUÔI THỦY SẢN

Nuôi trồng thủy sản nói chung gặp không ít những trở ngại liên quan đến các yếu tố thời tiết, khí hậu, môi trường, chất lượng giống…Một trong những hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu qủa kinh tế của mô hình nuôi, canh tác đó là dịch bệnh. Có thể nói dịch bệnh kềm hãm, làm chùn bước những kế hoạch phát triển thủy sản mang tính chiến lược, làm thay đổi cục diện mô hình, tác động trực tiếp đến hiệu quả kinh tế....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÒNG BỆNH TRONG NUÔI THỦY SẢN PHÒNG BỆNH TRONG NUÔI THỦY SẢN Nuôi trồng thủy sản nói chung gặp không ít những trởngại liên quan đến các yếu tố thời tiết, khí hậu, môi trường,chất lượng giống…Một trong những hạn chế, ảnh hưởngtrực tiếp đến hiệu qủa kinh tế của mô hình nuôi, canh tác đólà dịch bệnh. Có thể nói dịch bệnh kềm hãm, làm chùnbước những kế hoạch phát triển thủy sản mang tính chiếnlược, làm thay đổi cục diện mô hình, tác động trực tiếp đếnhiệu quả kinh tế. Bệnh cá là gì, yếu tố nào cấu thành, tácđộng để bệnh sảy ra ? Bệnh vật nuôi thủy sản nói chung,bệnh cá nuôi nói riêng, đều được hình thành trên cơ sở kếthợp giữa 3 yếu tố cấu thành, liên quan mật thiết gồm môitrường, mầm bệnh, và tình trạng sức khỏe cá. Để phân tíchsự tương tác, cộng hưởng, gắn bó giữa 3 yếu tố này có rấtnhiều vấn đề được liên hệ. Trong khuôn khổ bài viết nàychúng tôi chỉ đề cập đến yếu tố cộng hưởng, liên kết. Nếumột trong ba yếu tố trên phát sinh đơn độc, bệnh vẫn chưathể gây nguy hiểm gì cho tôm-cá nuôi trong hồ, ao,ruộng.... Nói cách khác, chỉ khi nào có từ 2 yếu tố trở lêncùng bùng phát, kết hợp với nhau trong ao, khi đó bệnhmới có khả năng gây hại đến cá –tôm nuôi. Người nuôithủy sản có thói quen, khi phát hiện ra bệnh, mới cầu nhờ,bấu víu vào các loại thuốc. Theo quan điểm tích cực, bàcon nên chủ động ngăn ngừa bệnh theo hướng phòng từ xa,hơn là thụ động để bệnh sảy ra, mới dùng thuốc chữa bệnh.Việc dùng thuốc thường xuyên chắc chắn sẽ dẫn đến tìnhtrạng lờn thuốc, chai thuốc. Đến khi dùng lần sau, thườngphải tăng liều sử dụng mới cho hiệu quả. Trở lại vấn đề,phân tích các yếu tố cấu thành dịch bệnh trong nuôi thủysản. Yếu tố mầm bệnh luôn hiện hữu trong ao nuôi, cá-tômvà các loài vi khuẩn, vi rút, nấm, ký sinh trùng, giun sán,cùng tồn tại…Việc phòng, ngăn là không khả thi, giải phápsống chung hòa thuận là hợp lý nhất. Yếu tố môi trườngliên quan đến nhiều vấn đề như thời tiết, khí hậu, thông sốmôi trường, mùa vụ nuôi, triển khai các bước kỹ thuật,thường không phù hợp với sinh học các loài thủy sản đượcnuôi. Riêng tình trạng sức khỏe cá, liên quan đến chấtlượng giống, mật độ thả nuôi, điều kiện chăm sóc, quản lý.Như vậy, việc phòng bệnh chủ động thực hiện như thế nàolà hợp lý, nên bắt đầu từ khâu nào, yếu tố nào thực hiện đầutiên ? Thực ra, không có sự ưu tiên, hoặc thứ tự cao thấptrong việc phân loại các yếu tố cấu thành bệnh, cũng nhưquan niệm yếu tố quan trọng và không quan trọng. Hiệuquả hàng đầu của việc phòng bệnh chủ động, đó là sự kếthợp tích cực giữa 3 yếu tố trên. Ngay từ khi hình thành kếhoạch nuôi thủy sản, người nuôi nên xem xét các vấn đềliên quan đến bệnh thủy sản, một cách toàn diện, chi tiết,logic, có tính liên kết, phối hợp. Một mô hình nuôi thủy sảnmuốn an toàn, bền vững, ổn định, ít gặp những sự cố vềdịch bệnh, trước tiên mô hình đó phải ở trong vùng đượcqui hoạch nuôi thủy sản. Đầu tư hệ thống kênh mương thủylợi, hệ thống cống cấp, thoát nước riêng biệt, nhằm đối phóchủ động trước những diễn biến thất thường của môitrường, thời tiết, khí hậu. Vấn đề áp dụng đúng mùa vụnuôi, hạn chế rất nhiều những tác động xấu, do thời tiết, khíhậu gây ra. Kỹ thuật nuôi phải được tuân thủ nghiêm ngặt,từ khâu chọn lựa địa điểm nuôi, thiết kế ao hồ, đặc biệt làkhâu xử lý nước. Người dân thường làm theo ý nghĩ chủquan, bảo thủ của chính mình. Cần thiết phải trang bị hệthống ao, hồ nuôi tương ứng, đồng nhất với loại hình mìnháp dụng. Nếu nuôi Bán thâm canh, đặc biệt là nuôi Thâmcanh thì bắt buộc phải có ao lắng lọc, ao xử lý thải. Côngtác cải tạo, sên vét bùn đáy, đầm nén đáy ao…cần được xửlý triệt để. Nước nuôi cần được xử lý hóa chất, thuốc nằmtrong danh mục cho phép xử dụng của Bộ Thủy Sản. Sửdụng đúng thuốc, đúng liều, đúng thời điểm là hợp lý nhất.Thông số môi trường cần chủ động điều chỉnh bằng cácloại hóa chất như vôi nông nghiệp, pha nước,Formol…Màu nước phải được gây nuôi hợp lý, trước khithả cá hoặc tôm xuống ao nuôi. Nguồn giống thả nuôi phảiđược chọn lựa kỹ càng, xác định rõ nguồn gốc giống, quitrình sinh sản và các biện pháp kỹ thuật áp dụng. Con giốngcần được kiễm tra qua phương pháp sốc môi trường, sốchóa chất, test (kiễm tra) theo phương pháp PCR…trước khithả nuôi. Chọn giống đồng cỡ, khỏe mạnh, linh hoạt. Tuyệtđối nói không với những nguồn giống không rõ gốc gác,xuất xứ, chất lượng, qui trình sản xuất. Bà con nên chủđộng thả giống đúng mật độ khuyến cáo, phù hợp cho từngloại hình nuôi. Chọn thời điểm sáng sớm, hoặc chiều mátđể thả giống. Chọn loại thức ăn phù hợp với từng giai đoạntuổi, luôn đảm bảo đủ chất, lượng, các thành phần trongthức ăn. Lượng ăn hàng ngày chiếm 3-5% so với trọnglượng thân của cá hoặc tôm nuôi. Nên kiễm soát lượng thứcăn thông qua sàng ăn (vó, máng ăn), chủ động điều chỉnhthức ăn theo nhu cầu sử dụng hàng ngày của vật nuôi.Những ngày thời tiết thay đổi, nên giảm lượng ăn xuống ½hoặc nhiều hơn. Trong thức ăn, nên định kỳ dùng VitamineC, Premix, các loại men t ...