PHÒNG NGỪA ĐAU LƯNG DO TƯ THẾ

Đau lưng là hội chứng thường gặp do rất nhiều nguyên nhân trong đó phải kể đến nguyên nhân tại cột sống: thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống lưng (hay gọi đau lưng ngoài căn nguyên cột sống) và đau lưng do tư thế. Sau đây xin giới thiệu bài viết về dự phòng đau lưng do tư thế. Vì sao lại đau lưng do tư thế? Về cấu trúc, giải phẫu định khu vùng thắt lưng có một dải dây chằng xuất phát từ cột sống thắt lưng chạy chếch ra phía bên dưới...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
PHÒNG NGỪA ĐAU LƯNG DO TƯ THẾ Nền tảng ổn định – Phát triển địa phương PHÒNG NGỪA ĐAU LƯNG DO TƯ THẾĐau lưng là hội chứng thường gặp do rất nhiều nguyên nhân trong đó phải kể đếnnguyên nhân tại cột sống: thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống lưng (hay gọi đau lưngngoài căn nguyên cột sống) và đau lưng do tư thế. Sau đây xin giới thiệu bài viết về dựphòng đau lưng do tư thế.Vì sao lại đau lưng do tư thế?Về cấu trúc, giải phẫu định khu vùng thắt lưng có một dải dây chằng xuất phát từ cột sống thắtlưng chạy chếch ra phía bên dưới tới bám vào cốt mạc của mào xương chậu ở đoạn 1/3 sau. Dâychằng này rất chắc, được xem như một dây néo của cột buồm là cột sống thắt lưng. Nếu dâychằng này bị căng kéo quá mức sẽ bị suy kiệt lực, từ đó phát sinh hội chứng đau.Đây là loại đau lưng căn nguyên ngoài cột sống, được gọi là hội chứng thắt lưng - chậu. Hội chứngnày thường bị bỏ qua với chẩn đoán nhầm là đau do thoái hóa đĩa đệm - cột sống hay đau dây thầnkinh hông to. Người bệnh phải chịu đựng đợt đau cấp tính có khi phải cấp cứu hay đau dai dẳng kéodài, mất khả năng lao động, gây tâm lý lo âu, thất vọng.Hội chứng đau gần giống hội chứng đau thắt lưng hông, nhưng có nguồn gốc do viêm cốt mạc - dâychằng thắt lưng - chậu. Dựa trên công trình nghiên cứu hơn 163 bệnh án, lần đầu tiên vào năm 1979,G.G. Hirsehberg cùng với L. Proetscher. F. Natem đã đề xuất hội chứng thắt lưng - chậu. Do nhiềutác giả nghiên cứu quan tâm nên hội chứng này còn có những tên khác nhau như hội chứng đau dâythần kinh hông giả, đau chậu - đùi - cẳng chân - giả dây thần kinh hông to.Làm thế nào để nhận biết bệnh?Vì vùng này là khu vực tập trung, khu trú của nhiều bệnh khác nhau, dễ nhầm lẫn trong chẩn đoánnên cần hỏi tỉ mỉ và cẩn thận. Điều quan trọng là để bệnh nhân chỉ vị trí đau chính xác. Đặc trưngcho hội chứng này là đau ở phần thấp và thường là một bên của cột sống thắt lưng, lan xuống phầnngoài đùi, đôi khi lan xuống cẳng chân và vùng bẹn. Chú ý những yếu tố thuận lợi phát sinh bệnhnày là vẹo cột sống, quá ưỡn thắt lưng, đi khập khễnh, hai chi dưới không cân bằng, các di chứngcủa tai nạn, làm việc quá sức, mang thai hoặc quá trình thoái hóa đĩa đệm cột sống của người phụnữ trên 50 tuổi, hoàn cảnh nghề nghiệp, đời sống liên quan.Sờ nắn vào 1/3 sau của mào chậu là có thể tái hiện được đau và từ đó phát hiện sự tồn tại của viêmcốt mạc - dây chằng thắt lưng - chậu. Dùng ngón tay trỏ và ngón tay giữa quặp móc tỳ mạnh vàovùng vồng lên của cốt mạc dây chằng thắt lưng - chậu. Nếu gây được đau thì đó là triệu chứng đặctrưng của hội chứng thắt lưng - chậu. Th.S – Lương y Nguyễn Thanh Tuấn http://nhathuocgiatruyen.vn -1- Nền tảng ổn định – Phát triển địa phươngMuốn phát hiện được triệu chứng này phải khám ở 3 tư thế: nằm sấp gù lưng, nằm ngửa co gốidạng chân và nằm nghiêng, để tạo tình trạng mềm giãn cơ dây chằng sau tới mức tối đa.Sờ nắn kết hợp với khám đoạn chậu hông - cột sống chuyển động theo tư thế đứng, quan sát từphía lưng, động tác gấp thân sẽ kéo theo sự căng giãn dây chằng thắt lưng chậu. Từ tư thế này xoayvà nghiêng bên kết hợp với gấp nhằm tác động vào dây chằng thắt lưng- chậu một lực kéo mạnhgây đau ở phía bên có viêm cốt mạc - dây chằng thắt lưng - chậu. Sau đó phát hiện vùng đau ở phíangoài chi dưới.Ấn trên đường đi của cân đùi và cơ cẳng chân trước có thể tái hiện đau trội lên một cách tự nhiên.Định khu đau này là ở ngoài khớp, không liên quan đến dải da cảm giác chính xác nào mà là đauchậu hông - đùi - cẳng chân có điểm xuất phát đau bao giờ cũng từ mào chậu. Tới đây hội chứngthắt lưng - chậu được coi như là thể hoàn chỉnh của bệnh. Có trường hợp lan tràn đau chỉ tới vùngmặt ngoài đùi, nhưng hiếm thấy chỉ đau đơn độc vùng cơ cẳng chân.Tất nhiên muốn xác định rõ thì cần chẩn đoán loại trừ những bệnh tương tự lân cận dễ nhầm vớihội chứng thắt lưng - chậu.Chụp Xquang thường có thể thấy những hình ảnh tổn thương khi chụp vùng lưng - chậu như: vôihóa ở chỗ bám cốt mạc (gai xương) rất hay gặp (92%) nhưng có khi vôi hóa ở chính dây chằng thắtlưng - chậu; đậm đặc bờ điểm mào chậu. Hình “gai cây hồng” do cốt mạc bị kéo. Hình “mỏ chim”của vôi hóa dây chằng thắt lưng chậu và cùng kết hợp với đậm đặc bờ điểm mào chậu.Những thể bệnh: Trên thực tế lâm sàng có một số thể không có đầy đủ những triệu chứng của viêmcốt mạc - dây chằng thắt lưng - chậu như thể chậu - đùi chỉ xâm phạm đến cân đùi. Thể chậu - đùi- cẳng chân có sự tham gia của cơ cẳng chân trước. Thể đau bẹn: đau thất thường không thành mộtdạng nhất định và không có dấu hiệu khám xét khách quan thuần nhất.Phương pháp nào điều trị đau lưng do tư thế?Điều trị cấp cứu đối với những thể cấp chuyển thành thể tăng cảm đau, giả liệt: cho điều trị triệuchứng như nằm nghỉ hoàn ...