Phương pháp chẩn đoán bệnh cột sống, tủy sống (Kỳ 2)

Tiến triển đau: + Chấn thương cột sống đơn thuần gây giãn rách dây chằng lún cột sống nhẹ, đau cấp tính bất động và thuốc giảm đau tiến triển tốt giảm dần hết đau. + Chấn thương cột sống có xẹp và di lệch rõ: đau - khỏi - đau mãn tính khi thay đổi thời tiết. + TVĐĐ: đau thắt lưng mở màn có thể khỏi hoặc không, sau đó đau đến rễ thần kinh hông to do xung đột đĩa, rễ, viêm dính rễ thần kinh (đau hai pha).+ U tuỷ: đau tại chỗ mở...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Phương pháp chẩn đoán bệnh cột sống, tủy sống (Kỳ 2) Phương pháp chẩn đoán bệnh cột sống, tủy sống (Kỳ 2) 2.1.1.4. Tiến triển đau: + Chấn thương cột sống đơn thuần gây giãn rách dây chằng lún cột sốngnhẹ, đau cấp tính bất động và thuốc giảm đau tiến triển tốt giảm dần hết đau. + Chấn thương cột sống có xẹp và di lệch rõ: đau - khỏi - đau mãn tính khithay đổi thời tiết. + TVĐĐ: đau thắt lưng mở màn có thể khỏi hoặc không, sau đó đau đến rễthần kinh hông to do xung đột đĩa, rễ, viêm dính rễ thần kinh (đau hai pha). + U tuỷ: đau tại chỗ mở màn xu hướng càng đau tăng kèm theo các triệuchứng khác liệt 1/2 người - hạ kiệt. Cũng có khi u rễ thần kinh lại đau ở cơ hoặcda ở vùng rễ thần kinh chi phối trước, sau đó dần dần mới thấy đau ở lưng rồi tiếptục bại yếu chi dưới. 2.1.2. Các triệu chứng chủ quan khác. + Dị cảm: là cảm giác chủ quan của người bệnh không phải do kích thích từbên ngoài vào. Biểu hiện dị cảm có thể là: tê tê, buồn buồn, nóng rát, kiến bò, kimchâm... điển hình là hội chứng bỏng buốt (Causangie - Causis là bỏng, Algos làđau). Khi có bỏng rát khu trú ở cùng dây thần kinh chi phối cũng có khi vượt rangoài dây thần kinh chi phối mang tính chất bít tất tay, bít tất chân nguồn gốcđau bỏng này được giải thích là do đứt quãng hay tổn thương không hoàn toànđường dẫn truyền thần kinh kết hợp kích thích đó bằng đường thần kinh giao cảm.Theo M.I Axtratxaturop đau cháy căn bản là do kích thích quá mức ở đồi thị. Các bệnh lý có thể gặp hiện tượng bỏng buốt là: - U rễ thần kinh (Neuvrinoma). - TVĐĐ lâu ngày có viêm dính thần kinh, hoặc TVĐĐ lỗ ghép (hiếm). - Di chứng chấn thương cột sống-tuỷ sống: gây viêm dính rễ và màng tuỷ... Đôi khi vị trí của dị cảm ban đầu gợi ý cho ta vị trí rễ thần kinh hoặckhoanh tuỷ bị tổn thương ví dụ: dị cảm xuất hiện ở vùng ngón 1 bàn chân, muchân và mặt ngoài cẳng chân tương ứng với rễ L5. Nếu dị cảm ở ngón 5 bờ ngoàimu chân và mặt sau ngoài cẳng chân tương ứng với rễ S1. + Bại yếu chân, tay một bên, hai bên đột ngột hoặc từ từ tuỳ theo rễ thầnkinh và khoanh tuỷ bụng với mức độ bệnh lý và tính chất bệnh lý quyết định. + Ảnh hưởng của bệnh lý tới lao động, sinh hoạt của người bệnh như thếnào ? Lưu ý những rối loạn về bài tiết phân và nước tiểu như: bí hoặc són....Những triệu chứng này cho người ta biết được tiên lượng bệnh lý. 2.1.3. Tiền sử. + Bệnh mang tính chất gia đình: Scheuermann, Bechterew. + Nghề nghiệp liên quan tới bệnh lý: những lao động nặng như: bốc vác, láixe liên quan đến chấn thương hoặc vi chấn thương là tiền đề thuận lợi của thoáihoá cột sống và trong những hoàn cảnh nhất định có thể gây lên TVĐĐ. + Các bệnh lý khác kết hợp (u tuỷ nguyên phát hay là di căn của ổ nguyênphát khác, lao cột sống và lao thứ phát...). + Đặc điểm tâm lý nhân cách bệnh như thế nào? 2.2. Khám khách quan: Có nhiều vấn đề trong khám khách quan nhưng ở đây chỉ tập trung vào cáchội chứng chính: 2.2.1. Hội chứng cột sống: - Khám xét trục cột sống nhằm xem đường cong sinh lý còn hay mất, có gùlệch, vẹo và ưỡn quá mức không, hình bậc thang trong trước cột sống thắt lưng. + Mất độ cong sinh lý: cố định trong bệnh Bachterew, co cứng cơ cạnhsống hay gặp trong bệnh lý đĩa đệm. + Ưỡn quá mức: tăng ưỡn trong trượt thân đốt sống, khi sờ có thể thấy chỗlõm của mỏm gai. Ưỡn quá mức còn có thể gặp do phản xạ bù trừ của bệnh cộtsống đoạn ngực gây ra như lao cột sống ngực, chấn thương gãy cột sống lưng,bệnh Scheuermann... + Gù (có hai loại gù): gù nhọn thường gặp trong bệnh lý gây tổn thươngcục bộ hoặc hai thân đốt sống như gãy xẹp thân đốt sống do chấn thương cột sốngtuỷ sống. Gù tròn hay gặp trong lao đốt sống có kèm theo áp xe lạnh, ung thư cộtsống, hoặc gặp ở người già hư đĩa đệm lâu năm có thể kèm theo nhiều hạch sụnkiểu Schmorl. Người trẻ gù tròn ở thắt lưng có thể thấy trong một số bệnh thiểunăng cơ hoặc thể thắt lưng của bệnh Scheuermann. + Vẹo cột sống: TVĐĐ từ giai đoạn 3B trở đi thường thấy có vẹo cột sốngrõ. Đây là một tư thế chống đau thường kèm theo co cứng cơ cạnh sống một bênhoặc hai bên. Tuỳ theo tư thế vị trí đĩa đệm và sự xung đột đĩa rễ như thế nào màđau vẹo cùng bên hay khác bên. - Xác định điểm đau, vùng đau trên cột sống và cạnh sống. + Dùng ngón tay ấn vào gai sau hoặc khe liên gai sau. + Dùng ngón tay ấn vào cạnh sống cách đường giữa 2 - 3 cm là nơi xuấtchiếu rễ thần kinh có một số triệu chứng và nghiệm pháp sau: . Triệu chứng mỏm gai: (I. Ia Rajdonsky) đau khi gõ vào mỏm gai có ubằng búa phản xạ hay phần mềm bàn tay có thể bệnh nhân đau tăng lên hoặc cókhi xuất hiện dị cảm đặc biệt (cảm giác luồng điện: Cassir, Lhermitle, Trumphop). . Dấu ...