Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội xâm phạm tình dục - Quá trình hình thành và phát triển

Bài viết giới thiệu quá trình hình thành và phát triển của pháp luật hình sự Việt Nam về quy định các tội xâm phạm tình dục; đồng thời phân tích sâu sắc quy định các tội xâm phạm tình dục ở từng giai đoạn lịch sử, qua đó có sự đối chiếu, so sánh để làm rõ sự kế thừa, tiến bộ và phát triển cũng như chỉ ra những hạn chế, bất cập của việc quy định về nhóm tội phạm này theo tiến trình của lịch sử lập pháp. Trên cơ sở đó tiếp tục rút ra những bài học kinh nghiệm cho việc hoàn thiện quy định pháp luật hình sự về các tội xâm phạm tình dục trong thời gian tới. Từ khóa: xâm phạm tình dục, tội phạm xâm phạm tình dục.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy định của pháp luật hình sự Việt Nam về các tội xâm phạm tình dục - Quá trình hình thành và phát triển Soá 4/2018 - Naêm thöù Möôøi Ba QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ CÁC TỘI XÂM PHẠM TÌNH DỤC - QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN Nguyễn Thị Ngọc Linh1 Tóm tắt: Các tội xâm phạm tình dục được quy định rất sớm ngay từ những bộ luật đầu tiên của Việt Nam như Quốc triều hình luật (Bộ luật Hồng Đức) và Hoàng Việt luật lệ (Bộ luật Gia Long). Qua quá trình phát triển, các quy định này được kế thừa, phát triển, thay đổi trong Bộ luật hình sự năm 1985, Bộ luật hình sự năm 1999 và Bộ luật hình sự năm 2015 cho phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội ở mỗi giai đoạn lịch sử. Bài viết giới thiệu quá trình hình thành và phát triển của pháp luật hình sự Việt Nam về quy định các tội xâm phạm tình dục (XPTD); đồng thời phân tích sâu sắc quy định các tội XPTD ở từng giai đoạn lịch sử, qua đó có sự đối chiếu, so sánh để làm rõ sự kế thừa, tiến bộ và phát triển cũng như chỉ ra những hạn chế, bất cập của việc quy định về nhóm tội phạm này theo tiến trình của lịch sử lập pháp. Trên cơ sở đó tiếp tục rút ra những bài học kinh nghiệm cho việc hoàn thiện quy định pháp luật hình sự về các tội xâm phạm tình dục trong thời gian tới. Từ khóa: xâm phạm tình dục, tội phạm xâm phạm tình dục Nhận bài: 05/05/2018; Hoàn thành biên tập: 13/06/2018; Duyệt đăng: 24/07/2018 Abstract: Sexual assault crimes are early regulated in the first codes of law of Vietnam such as Hong Duc code of Law and Gia Long code of Law. Through development process, those regulations have been inherited, developed, changed in the Criminal Code 1985, Criminal Code 1999 and Criminal Code 2015 to be suitable with social-economic conditions at each historical stage. The article introduces formation and development process of Vietnam’s criminal law on regulations regarding to sexual assault crimes and deeply analyzes regulations regarding to sexual assault crimes at each historical statge to clarify inheritance, advance and development as well as points out limitations, shortcomings in regulating this crime group under legislation process to get experience for finalizing criminal law regulations on sexual assault crimes in the coming time. Keywords: sexual assault, sexual assault crime. Date of receipt: 05/05/2018; Date of revision: 13/06/2018; Date of approval: 24/07/2018 Các tội XPTD là những hành vi nguy hiểm đại lớn của nước ta đều ban hành các bộ luật để cho xã hội và gây ra những hậu quả đau lòng, quản lý xã hội. Điển hình là: bộ Hình thư thời Lý; đáng tiếc. Việc nghiên cứu, làm rõ quá trình Quốc triều hình luật (còn gọi là Bộ Luật Hồng phát triển những quy định về các tội XPTD hết Đức) thời Lê; Hình thư thời Trần; Hoàng Việt luật sức cần thiết. Bởi, trên cơ sở kết quả nghiên lệ thời Nguyễn. Tuy nhiên, việc khảo cứu chỉ giới cứu đó sẽ rút ra bài học, kinh nghiệm để hoàn hạn ở phạm vi bộ Quốc triều hình luật thời Lê và thiện quy định pháp luật hiện hành đối với loại bộ Hoàng Việt luật lệ thời Nguyễn, do “bộ Hình tội này. Thư thời Lý, các bộ luật thời Trần cho đến nay 1. Giai đoạn trước Cách mạng tháng Tám cũng đều bị thất truyền”2. năm 1945 Quốc triều hình luật (Bộ luật Hồng Đức) Trải qua quá trình lập pháp lâu dài, bền bỉ, Quốc triều hình luật gồm sáu quyển, chia Việt Nam đã có một hệ thống pháp luật nói chung thành 13 chương với 722 điều, trong đó các tội và Pháp luật hình sự (PLHS) nói riêng phát triển, XPTD được quy định tại quyển thứ ba, chương tương đối hoàn thiện. Thời kì phong kiến, bên Thông Gian bao gồm 3 điều (Điều 403, Điều cạnh các văn bản như chiếu, dụ, điển …, các triều 404, Điều 409)3, cụ thể như sau: 1 Tiến sỹ, Trường Đại học Nội vụ Hà Nội 2 Nguyễn Ngọc Nhuận, Nguyễn Tá Nhí (2003), Quốc triều hình luật- Luật hình triều Lê, Nxb Tp.Hồ Chí Minh, tr.9 3 Nguyễn Quang Thắng, Nguyễn Văn Tài (1994), Lê Triều hình luật, Nxb Văn hóa - Thông tin, tr.219, 221 23 HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP Điều 403 quy định: “Hiếp dâm thì xử tội lưu phạm tội còn ít, phạm vi xác định hành vi XPTD hay tội chết và phải nộp tiền tạ hơn tiền tạ về tội còn chưa mở rộng, mới dừng lại ở hành vi hiếp gian dâm thường một bậc; nếu làm người đàn bà dâm. Hơn thế, Bộ luật còn không quy định mô tả bị thương thì bị xử tội nặng hơn tội đánh người cấu thành tội này. Tuy nhiên, khi đối chiếu với bị thương một bậc. Nếu làm người đàn bà bị chết Điều 404, có thể hiểu hiếp dâm là hành vi gian thì điền sản kẻ phạm tội phải trả cho nhà người dâm nhưng không có sự thuận tình của người bị chết”. Quy định này cho thấy đường lối xử lý phụ nữ. Hay nói cách khác sự thuận tình của đối với các tội XPTD nói chung và tội hiếp dâm người phụ nữ là yếu tố quyết định hành vi đó là nói riêng của thời Hậu Lê vô cùng nghiêm khắc. hiếp dâm hay gian dâm. Mức hình phạt đối với tội danh này rất nặng, Điều đặc biệt, trong xã hội phong kiến mang người phạm tội có thể phải bị xử chết. Tuy nhiên, nặng tư tưởng “trọng nam khinh nữ” nhưng Bộ không thể phủ nhận sự tiến bộ của thời kì này khi luật đã có những tư tưởng tiến bộ nhằm bảo vệ đã phân hóa TNHS bằng việc quy định thêm các trẻ em, phụ nữ. Có thể nói, đây là một bước phát trường hợp: khi nạn nhân bị thương hay chết, triển rất lớn của PLHS thời kỳ này. ngoài việc người phạm tội bị xử l ...