Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Mã thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050

Bài viết "Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Mã thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050" trình bày về một số thách thức trong quản lý, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hợp lý nguồn nước trên lưu vực sông Mã; phân phối công bằng, hợp lý, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, bảo đảm an ninh nguồn nước trên lưu vực sông Mã;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Mã thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 DIỄN ĐÀN - CHÍNH SÁCHQuy hoạch tổng hợp lưu vực sông Mãthời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050NGUYỄN THỊ VIỆT HỒNGCục Quản lý Tài nguyên nước (4) Khan hiếm nước trong mùa khô và thiếu nước sinh hoạt ở các vùng núi cao, vùng sâu, vùng xa đang diễn ra ở1. MỘT SỐ THÁCH THỨC TRONG QUẢN LÝ, nhiều nơi trên LVS. Điều kiện tiếp cận với nguồn nước củaKHAI THÁC, SỬ DỤNG TIẾT KIỆM, người dân ở những vùng núi cao, vùng sâu, vùng xa rất khóHỢP LÝ NGUỒN NƯỚC TRÊN LVS MÃ khăn, nước phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất chủ yếu phụ thuộc vào nguồn nước mưa, nước dưới đất. Đây là thách Lưu vực sông (LVS) Mã là một trong số các LVS lớn thức lớn nếu như không có giải pháp kịp thời để quản lý,của Việt Nam, tổng diện tích toàn lưu vực khoảng 28.400 khai thác, sử dụng tiết kiệm, hợp lý nguồn nước trên LVSkm2, trong đó phần diện tích thuộc lãnh thổ Việt Nam là trong tương lai. Hiện nay, Bộ TN&MT đang phối hợp với17.653 km2, nằm trên địa giới hành chính của 5 tỉnh: Điện các Bộ, các tỉnh điều tra, đánh giá, tìm kiếm nguồn nướcBiên, Sơn La, Hòa Bình, Thanh Hóa và Nghệ An. Tổng để cấp nước cho sinh hoạt tại 13 vùng khan hiếm nước đểlượng nước mặt trung bình của LVS Mã khoảng 19,73 tỷ xây dựng các công trình cấp nước phục vụ cho các nhu cầum3, trong đó phần sản sinh tại Việt Nam khoảng 14,86 tỷ thiết yếu của nhân dân trên LVS Mã.m3 (chiếm 75% tổng lượng nước toàn lưu vực) và tại Lào Từ những thách thức trên, nhằm quản lý, nâng cao hiệukhoảng 4,87 tỷ m3 (chiếm 25% lượng nước toàn lưu vực). quả sử dụng, khôi phục, giảm thiểu suy thoái, ô nhiễm, cạnTiềm năng nguồn nước LVS Mã ở mức trung bình so với kiệt nguồn nước và thích ứng với BĐKH cho tài nguyêncác LVS lớn trên toàn quốc và phân phối không đều theo nước quốc gia nói chung, LVS Mã nói riêng, ngày 8/1/2024,không gian, thời gian. Những năm gần đây với sự phát triển Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 20/QĐ-kinh tế - xã hội (KT-XH) trên lưu vực rất nhanh chóng đặc TTg phê duyệt Quy hoạch tổng hợp LVS Mã thời kỳ 2021biệt là khu vực hạ lưu và cửa sông đã tạo nên những áp lực - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch tổng hợp LVSlớn đối với an ninh nguồn nước và môi trường. Mặt khác, Mã đã phân chia vùng quy hoạch thành các tiểu vùng vàtác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) và việc khai thác, các phân khu tính toán (gồm 8 tiểu vùng quy hoạch, 53sử dụng nước giữa thượng lưu và hạ lưu chưa có sự thống phân khu tính toán). Đồng thời, Quy hoạch đã quy định cụnhất dẫn đến diễn biến tài nguyên nước càng trở nên phức thể chức năng nguồn nước và dòng chảy tối thiểu đối vớitạp và đang phải đối mặt với các thách thức như: các sông chính, quan trọng trong phạm vi vùng quy hoạch; (1) Chưa có quy hoạch tổng hợp LVS, trong khi quy xây dựng các giải pháp, quy định trách nhiệm cụ thể đốihoạch tổng hợp LVS là nền tảng để xây dựng và thực hiện với từng Bộ và địa phương có liên quan nhằm tổ chức triểncác quy hoạch có khai thác, sử dụng nước. Ngoài ra, một khai thực hiện Quy hoạch bảo đảm hiệu quả.số quy hoạch có khai thác, sử dụng nước ở các địa phươngđã và đang tổ chức thực hiện như quy hoạch thủy lợi, quy 2. PHÂN PHỐI CÔNG BẰNG, HỢP LÝ, SỬ DỤNGhoạch cấp nước nông thôn, quy hoạch cấp nước đô thị, tuy NƯỚC TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ, BẢO ĐẢM AN NINH NGUỒN NƯỚC TRÊN LVS MÃnhiên các quy hoạch này còn nhiều bất cập, bị điều chỉnhvà hết hiệu lực khi quy hoạch tỉnh được ban hành. Quy hoạch tổng hợp LVS Mã thời kỳ 2021 - 2030, tầm (2) Do vùng thượng lưu sông Mã có địa hình dốc và nhìn đến năm 2050, có phạm vi lập quy hoạch bao gồmhẹp nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt, lở bờ toàn bộ diện tích LVS Mã nằm trong lãnh thổ Việt Namsông. Vùng hạ lưu sông Mã (tỉnh Thanh Hóa) do lòng sông thuộc địa giới hành chính các tỉnh: Điện Biên, Sơn La, Hòamở rộng, độ dốc nhỏ nên thường xuyên xảy ra lũ, lụt ở Bình, Thanh Hóa và Nghệ An, được phân chia thành 8 tiểunhiều nơi như vùng sông Hoạt, vùng Hậu Lộc - Hoằng vùng quy hoạch gồm: thượng sông Mã; trung sông Mã;Hóa, vùng Thiệu Hóa - Thọ Xuân... Nam sông Mã - Bắc sông Chu; Bắc sông Mã; LVS Bưởi; (3) Bên cạnh lũ lụt, tình trạng hạn hán, thiếu nước LVS Âm; thượng sông Chu; Nam sông Chu.trong những năm gần đây thường xảy ra nhất là ở các vùng Quy hoạch được ban hành dựa trên các quan điểm tàithuộc địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Hạn hán, thiếu nước có nguyên nước được quản lý tổng hợp theo LVS, thống nhấtnhững năm làm giảm từ 20 đến 30% năng suất cây trồng, về số lượng, chất lượng, giữa nước mặt và nước dưới đất,ảnh hưởng nghiêm trọng tới chăn nuôi và sinh hoạt của giữa thượng lưu và hạ lưu, liên vùng, liên tỉnh, giữa các địangười dân. Ngoài ra, tình trạng ô nhiễm nước ngày càng phương trên cùng lưu vực sông, bảo đảm phù hợp với quytrở nên nghiêm trọng, tình trạng nước thải chưa được xử hoạch tài nguyên nước thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đếnlý hoặc xử lý chưa đạt tiêu chuẩn xả ra môi trường đã làm năm 2050, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và các quy địnhcho nhiều nguồn nước không bảo đảm chất lượng để khai của điều ước quốc tế, hợp tác song phương mà Việt Namthác, sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt. đã tham gia. Đồng thời, Quy hoạch phải được xây dựng ...