Quy trình xây dựng đề án kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh

Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học đang là một vấn đề được ngành giáo dục và cả xã hội quan tâm. Bài báo này chủ yếu đề cập đến quy trình xây dựng đề KTĐG kết quả học tập của HS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Quy trình xây dựng đề án kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh51(3): 3 - 7Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ3 - 2009QUY TRÌNH XÂY DỰNG ĐỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁKẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINHHồ Thị Mai Phương – Bùi Hạnh Lâm (Trường ĐH Sư phạm - ĐH Thái Nguyên)1. Đặt vấn đềĐổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều,rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến vàphương tiện hiện đại vào quá trình dạy học đang là một vấn đề được ngành giáo dục và cả xã hộiquan tâm. Trong thời gian qua, ngành giáo dục đã có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng lạichương trình theo hướng cập nhật và giảm tải, áp dụng phương pháp giáo dục chủ động với quanđiểm lấy người học làm trung tâm. Sách giáo khoa (SGK) và tài liệu giảng dạy được biên soạnlại để đảm bảo truyền tải được những nội dung mới và thực hiện dạy được theo phương phápmới. Qua một số năm thực hiện, đã đem lại những thành công bước đầu trong việc xây dựng độingũ giáo viên (GV) có khả năng sử dụng phương pháp mới một cách thành thạo, tại một sốtrường có điều kiện giảng dạy và học tập tốt đã có nhiều học sinh (HS) có khả năng tự học, làmviệc độc lập và tư duy sáng tạo ở mức độ khá cao. Điều này cho thấy việc đổi mới phương phápdạy và học hiện nay đang là một hướng đi đúng và cần thiết.Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đó, có thể thấy hiệu quả của cải cách giáo dục trongthời gian qua còn khá nhiều bất cập, đặc biệt là sức ép thi cử và phương thức kiểm tra, đánh giá(KTĐG). Trong khi mục tiêu, nội dung, phương pháp giảng dạy đã và đang được thay đổi trongquá trình dạy học, thì khâu KTĐG kết quả học tập của HS lại hầu như không có sự đổi thay. Cóchăng sự thay đổi trong KTĐG hiện nay chỉ thiên về mặt kĩ thuật, còn cách đánh giá vẫn nặng vềkiến thức sách vở mà chủ yếu là ghi nhớ và tái hiện kiến thức, chu kì đánh giá chỉ chú trọng điểmcuối của quá trình dạy học, việc KTĐG chủ yếu vì mục đích phục vụ quản lí, xếp loại HS hoặcxét lên lớp… Trong khi đó, chức năng cung cấp thông tin phản hồi cho GV và HS về quá trìnhdạy học của khâu này hầu như bị bỏ qua ở mọi môn học và mọi cấp quản lí.Như vậy, chúng ta cũng cần nhìn lại vấn đề dạy học và phương thức KTĐG trong cácmôn học đặc biệt là môn toán để kịp thời đáp ứng được xu hướng mới về KTĐG nhằm mục đíchphục vụ học tập, KTĐG để học tập tốt hơn.Bài báo này chủ yếu đề cập đến quy trình xây dựng đề KTĐG kết quả học tập của HS.2. Mục đích và chức năng của KTĐG- Kiểm tra nhằm cung cấp cho thầy và trò những thông tin về kết quả dạy học. Kiểm tracó mục đích kép (đối với cả thầy và trò): mục đích tức khắc và mục đích lâu dài.Mục đích tức khắc là: Ở một thời điểm, GV có thể dùng một biện pháp nào đó để nắm bắtngay kết quả kiểm tra. Đây là mối liên hệ ngược để làm căn cứ cho các bước tiếp của tiết học.Mục đích lâu dài là: Việc kiểm tra cho phép GV thấy được thành công hay thất bại củaquá trình dạy học, cung cấp cho GV bức tranh về tình hình lĩnh hội kiến thức, kĩ năng của trò, làcơ sở cho việc lập kế hoạch dạy học tạo tiền đề cho việc đi sâu giáo dục HS. Hiện nay, cùng vớiviệc thay đổi nội dung và phương pháp dạy học, KTĐG ngoài việc thực hiện chức năng đánh giáđể phục vụ quản lí, còn phải thực hiện chức năng trọng yếu là đánh giá để phục vụ quá trình dạyhọc. Mối quan tâm của KTĐG là hiệu quả của hoạt động giảng dạy trong việc phát triển khảnăng của người học. Với chức năng này, KTĐG bao gồm bất kì dạng hoạt động nào có khả năng151(3): 3 - 7Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ3 - 2009giúp GV và HS đánh giá được hiệu quả của các hoạt động giảng dạy cũng như kết quả tiếp thucủa các em, nhằm chỉ ra những bước tiếp theo cần thực hiện để phát triển năng lực của HS theomục tiêu đề ra. Nói một cách khác, KTĐG không chỉ chú trọng xác định thành tích của HS màcòn giúp HS và GV hiểu được những điểm mạnh, điểm yếu và những lỗ hổng kiến thức của từngem để có kế hoạch kịp thời phát huy hoặc khắc phục chúng. Kết quả của KTĐG phải có ý nghĩalấy thông tin phản hồi cho HS để chúng hiểu rõ hơn về quá trình học tập của chính mình.Như vậy, KTĐG là một trong những mắt xích có yếu tố quyết định đến chất lượng dạy vàhọc nói chung và trong dạy học toán nói riêng. Với những chức năng trên, KTĐG được coi làmột trong những khâu quan trọng, có ý nghĩa quyết định hiệu quả của quá trình dạy - học. Do vậy,nó cần được thực hiện theo một quy trình cụ thể và phải được quan tâm một cách thích đáng.3. Quy trình xây dựng đề KTĐG kết quả học tập của HSVới những chức năng trọng yếu, KTĐG nhằm mục đích đo đạc các mức độ đạt được vềmặt kiến thức, kĩ năng của HS so với mục tiêu chương trình môn học đặt ra trong những thờiđiểm, giai đoạn cụ thể. Những kết quả đo đạc được là nguồn thông tin quan trọng nhất để điềuchỉnh quá trình dạy – học của thầy và trò, đồng thời đưa ra những quy định mang tính dự báo đốivới người học. Công cụ đang dùng phổ biến nhất hiện nay trong KTĐG là các bài kiểm tra viết.Với nhữn ...