Rà soát bất cập Luật Đất đai Việt Nam năm 2013 và yêu cầu sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới

Rà soát bất cập Luật Đất đai Việt Nam năm 2013 và yêu cầu sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới

Mô tả cơ bản về tài liệu:

Luật Đất đai hiện hành đã trải qua gần 10 năm thực thi trong thực tiễn đời sống, đã góp phần phân bổ nguồn tài nguyên đất đai - hạ tầng cho phát triển kinh tế đất nước và góp phần hình thành thị trường bất động sản hiện nay. Tuy vậy, những chồng chéo pháp luật giữa Luật Đất đai và các luật chuyên ngàn cùng những bất cập trong hướng dẫn và thực thi luật đang đặt ra yêu cầu cấp bách sớm sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai trong thời gian tới để phục vụ phát triển kinh tế và đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và người dân.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:

Rà soát bất cập Luật Đất đai Việt Nam năm 2013 và yêu cầu sửa đổi, bổ sung trong thời gian tới RÀ SOÁT BẤT CẬP LUẬT ĐẤT ĐAI VIỆT NAM NĂM 2013 VÀ YÊU CẦU SỬA ĐỔI, BỔ SUNG TRONG THỜI GIAN TỚI TS. Nguyễn Trọng Điệp Khoa Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội ThS. Nguyễn Tiến Đạt Khoa Luật Kinh tế, Học viện Chính sách và Phát triển Tóm tắt: Luật Đất đai hiện hành đã trải qua gần 10 năm thực thi trong thực tiễn đời sống, đã góp phần phân bổ nguồn tài nguyên đất đai - hạ tầng cho phát triển kinh tế đất nước và góp phần hình thành thị trường bất động sản hiện nay. Tuy vậy, những chồng chéo pháp luật giữa Luật Đất đai và các luật chuyên ngàn cùng những bất cập trong hướng dẫn và thực thi luật đang đặt ra yêu cầu cấp bách sớm sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai trong thời gian tới để phục vụ phát triển kinh tế và đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và người dân. Từ khóa: Sửa đổi luật đất đai; Rà soát bất cập; 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt; là tài sản, nguồn lực to lớn của đất nước, quyền sử dụng đất là hàng hoá đặc biệt. Khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả và tiết kiệm tài nguyên đất; bảo đảm hài hòa các lợi ích của Nhà nước, người sử dụng đất và nhà đầu tư trong sử dụng đất đai như nguồn lực cho sự phát triển của đất nước là yêu cầu nhất quán được đặt ra từ khi Luật Đất đai năm hiện hành được thông qua từ năm 2013. Tuy nhiên, thực tiễn thi hành Luật Đất đai sau 10 năm đang bộc lộ nhiều bất cập trong quy định, ảnh hưởng tới hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên quan trọng này. Ngày 31/10/2012, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật về đất đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, tạo nền tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp hóa theo hướng hiện đại (gọi tắt là Nghị quyết 19-NQ/TW), trong đó đặt ra yêu cầu rà soát, tổng kết thi hành Luật Đất đai năm 2013 trên toàn quốc để làm cơ sở cho quy trình ban hành một đạo luật Đất đai mới phù hợp hơn với bối cảnh Việt Nam thời gian tới. 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU (METHOD) Nghiên cứu tài liệu: Việc tổng hợp, phân tích thực trạng thi hành Luật Đất đai năm 2013 và các nội dung đề xuất sửa đổi, bổ sung được cung cấp trên cơ sở phân tích, nghiên cứu báo cáo Tổng kết thi hành Luật đất đai và đề xuất định hướng sửa đổi Luật đất đai của các địa phương gửi về Ban Chỉ đạo tổng kết thực hiện Nghị quyết 19-NQ/TW; ngoài ra còn có các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, các tài liệu nghiên cứu, các bài viết trên các tạp chí, 300 báo, các báo cáo nghiên cứu về quản lý sử dụng tài nguyên đất ở Việt Nam trong thời gian vừa qua. Quan sát thực tế: nhóm nghiên cứu đã tiến hành quan sát thực tiễn việc tiếp cận và thực hiện các quy phạm pháp luật đất đai ở Việt Nam để rút ra các kinh nghiệm, bài học. Trong bài viết này, tác giả đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như: phương pháp tổng hợp, thống kê số liệu; phương pháp nghiên cứu phân tích pháp lý; phương pháp phân tích tình huống thực tiễn; phương pháp so sánh… để làm rõ một số nội dung về chính sách quản lý sử dụng đất, thu hồi tài nguyên đất, định giá, chuyển quyền sử dụng đất, cập nhật biến động sử dụng đất. Từ phân tích và đánh giá thực trạng, bài viết đưa ra một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật đất đai. 3. THẢO LUẬN Những tồn tại hạn chế trong thực thi quy định Luật đất đai hiện hành tập trung vào hoạt động quản lý quy hoạch sử dụng đất; công tác bồi thương, hỗ trợ tái định cư với các dự án sử dụng đất; đăng ký đất đai; tài chính đất đai; chế độ sử dụng các loại đất; nghĩa vụ của người sử dụng đất. Cụ thể như sau: Bất cập về chồng chéo pháp luật Luật Đất đai đã ra đời hơn 30 năm với 5 lần sửa đổi, gần nhất là vào năm 2013. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sau 7 năm, Luật Đất đai 2013 đã lộ rõ nhiều bất cập, chồng chéo dẫn đến việc "mập mờ" trách nhiệm quản lý, khó khăn trong quá trình tổ chức, thực hiện. Do đó, việc chuyển dịch đất đai để đầu tư phát triển phức tạp, gây phiền hà cho doanh nghiệp. Theo kết quả Báo cáo cạnh tranh cấp tỉnh PCI hàng năm, thì đất đai là một trong những rào cản lớn cho hoạt động của các doanh nghiệp. Một số quy định của Luật Đất đai năm 2013 chưa tương thích với Hiến pháp năm 2013 và các đạo luật có liên quan. Cụ thể, chưa thể chế hóa một số quy định trong Hiến pháp năm 2013; chưa thống nhất, đồng bộ giữa các luật, còn mâu thuẫn, chồng chéo giữa Luật Đất đai năm 2013 với Bộ luật Dân sự năm 2015, Luật Đầu tư năm 2020, Luật Nhà ở năm 2014 và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014; một số quy định trong Luật Đất đai năm 2013 về quyền và nghĩa vụ của hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất cũng chưa đồng bộ, thống nhất. Cụ thể, với Luật Đấu thầu, trong việc lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu giá đất, đấu thầu dự án có gắn liền với quyền sử dụng đất, chưa quy định rõ đấu thầu đối với loại đất nào (đã được hoặc chưa được GPMB); Luật Đất đai chưa quy định rõ đã đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo pháp luật đấu thầu rồi có phải đấu giá quyền sử dụng đất theo pháp luật đất đai không. Cụ thể, Khoản 1, Điều 118, Luật Đất đai năm 2013 quy định: Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất trong các trường hợp: (1) 301 Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê hoặc cho thuê mua; (2) Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê; (3) Sử dụng quỹ đất để tạo vốn cho đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; (4) Sử dụng đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp; (5) Cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích để sản xuất nông ng ...