Rèn kỹ năng ước lượng cho học sinh tiểu học

Trong thực tế dạy – học Toán ở chương trình Tiểu học, tôi nhận thấy việc thực hiện phép tính “Chia cho số có nhiều chữ số” là vấn đề mà học sinh đang gặp phải khó khăn nhiều nhất ( Có những học sinh đã học lên đến lớp 5 mà vẫn chưa thực hiện được phép chia này – thật là một vấn đề nan giải! ) và việc dạy cho học sinh làm thế nào để có biện pháp tính, kĩ năng tính, sự thuần thục khi thực hiện phép tính ...Đó cũng chính là điều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rèn kỹ năng ước lượng cho học sinh tiểu học Phần 1 ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lí do chọn đề tài Trong thực tế dạy – học Toán ở chương trình Tiểu học, tôi nhậnthấy việc thực hiện phép tính “Chia cho số có nhiều chữ số” là vấn đề màhọc sinh đang gặp phải khó khăn nhiều nhất ( Có những học sinh đã học lênđến lớp 5 mà vẫn chưa thực hiện được phép chia này – thật là một vấn đềnan giải! ) và việc dạy cho học sinh làm thế nào để có biện pháp tính, kĩnăng tính, sự thuần thục khi thực hiện phép tính ...Đó cũng chính là điều màbản thân tôi nói riêng cũng như các đồng nghiệp giáo viên nói chung đangquan tâm. Tôi thiết nghĩ : Quả thực “ Phép chia cho số có nhiều chữ số làmột trong những phép tính khó nhất ở Tiểu học. Điểm mấu chốt trong biệnpháp tính này là vấn đề ước lượng các chữ số của thương, tạm gọi tắt là“ước lượng thương” vậy Việc rèn kĩ năng ước lượng thương là cả một quá trình , bắt đầutừ lớp Ba, lên lớp Bốn và lớp Năm.( ở lớp 3, việc giới thiệu và rèn kĩ năngước lượng thương được thực hiện trong bài “Chia cho số có hai chữ số” .Lên lớp 4, phần “Chia cho số có nhiều chữ số” .Và lớp 5 lại được lặp lại quaphần “Chia số thập phân”. Thực chất của vấn đề là “ Tìm cách nhẩm nhanhthương của phép chia một số n hoặc (n+1) chữ số cho một số có n chữ số(với n = 2 hoặc 3). Nếu nắm được cách ước lượng thương và có kĩ năngước lượng thương thì phép chia này đối với học sinh không còn là một khókhăn nữa và cũng nhờ thế mà các em dễ dàng giải các bài toán liên quan đếnphép tính này không tốn nhiều thời gian, tạo thuận lợi và hứng thú cho họcsinh say mê học Toán , yêu thích môn Toán. Vì vậy cho nên việc hướng dẫn và rèn kĩ năng “ước lượngthương trong phép chia cho số có nhiều chữ số” cho học sinh là việc làmcần thiết và vô cùng quan trọng trong quá trình dạy học Toán. Cũng chính vìlí do đó mà tôi quyết định chọn đề tài này. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Học sinh lớp 3;4;5 trường Tiểu học Nguyễn Bá Ngọc , với chươngtrình mới. Đặc biệt là học sinh lớp 3 năm học 2005-2006 và học sinh lớp 5năm học 2006- 2007 do tôi chủ nhiệm và trực tiếp giảng dạy. 3. Phương pháp nghiên cứu - Điều tra , phân tích , tổng hợp tìm nguyên nhân - Dùng biện pháp cụ thể áp dụng cho học sinh rèn luyện Phần 2 GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I.Thực trạng làm tính chia 1. Đối với học sinh - Rất khó khăn khi thực hiện với các phép chia , có một số học sinhchưa chia được do chưa học thuộc các bảng nhân , chia và nhân nhẩm chưanhanh. - Việc thực hiện chia cho số ó nhiều chữ số đang gặp khó khăn rấtnhiều(ngay cả với học sinh lớp 5) 2. Về phía giáo viên - Nhiều khi chưa thực sự chú ý đến một số thủ thuật trong dạy Toán,chưa mạnh dạn áp dụng một số sáng kiến của mình vào vào dạy Toán vìngại với chương trình mới - Đôi khi chưa thực sự tìm tòi, sáng tạo trong việc vận dụng cácphương pháp dạy học để tìm ra cách thích hợp nhất trong dạy thực hiệnchia cho số có nhiều chữ số. 3. Nguyên nhân: - Học sinh chưa nắm được cách ước lượng thương, chưa có kĩ năngước lượng thương . Bên cạnh đó, các em cũng chưa biết được cách làm trònsố thông qua một số thủ thuật thường dùng chẳng hạn như che bớt chữ số. - Đối với giáo viên , việc hướng dẫn học sinh tìm cách ước lượngthương đôi khi không được chú ý một cách tỉ mẫn ,chưa mạnh dạn đưa mộtsố sáng kiến của mình vào dạy học Toán , chưa thực sự chú ý linh hoạt sángtạo trong sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học. 4. Khảo sát học sinh : - Đầu năm học 2005-2006 , với học sinh lớp 3B, khi chưa đượcdạy chia cho số có hai chữ số và giới thiệu cách ước lượng thương thì có100% học sinh chưa nắm được cách “ước lượng thương” - Năm học 2006- 2007, với học sinh lớp 5A, mặc dù đã được học“chia cho số có nhiều chữ số ở các lớp 3;4 song kĩ năng ước lượng thươngcòn kém thậm chí phần lớn học sinh chưa biết cách “ước lượng thương” nhưthế nào ? Có khoảng 30% học sinh không thực hiện được phép chia này,20% học sinh thực hiện chia được song còn quá chậm vì chưa có kĩ năngước lượng thương , số còn lại tạm ổn song cũng chưa thành thạo trong biệnpháp tính. Quả vậy , để học sinh thực hiện phép tính này một cách dễ dàng và cónhững bài giải toán nhanh thì việc hướng dẫn cho học sinh cách “ước lượngthương” và rèn cho học sinh kĩ năng “ước lượng thương” trong phép chia vàđặc biệt là phép chia cho số có nhiều chữ số đối với học sinh là rất cần thiếtvà vô cùng quan trọng. Để làm được điều này thì giáo viên phải thực sựtâm huyết với nghề , tìm tòi phương pháp thích hợp trong dạy toán và cầnnhiều thời gian , kết hợp với sự kiên trì , tính cần mẫn dịu dàng hướng dẫn ,biết khích lệ đúng lúc và khơi dậy lòng say mê chăm chỉ miệt mài của họcsinh trong học toán ở lớp cũng như luyện tập toán ở nhà, chứ không dễdàng gì đạt được kết quả mong muốn trong một sớm một chiều. Bởi vậy ,cho nên khi tiến hành công việc, bản thân tôi cũng gặp không ít khó khăn,trở ngại. Tuy nhiên, với tâm huyết của mình về vấn đề này, tôi đã từng bướccố gắng khắc phục. II. Một số giải pháp Qua thời gian tiến hành công việc thu được một số kết quả khảquan, bản thân tôi mạnh dạn đưa ra một số vấn đề sau để hướng dẫn họcsinh Tiểu học rèn kĩ năng “ước lượng thương” được tốt . Đây là kinhnghiệm của tôi nhưng cũng có thể đây cũng là kinh nghiệm của một sốngười có thể đã áp dụng, tuy nhiên với thực trạng của học sinh thì tôi bạonghĩ : việc mình mạnh dạn đưa ra sáng kiến của mình (có thể mọi người đãbiết hoặc chưa biết) cũng không thừa. Điều quan trọng là chúng ta có cơ hộiđể cùng thảo luận với nhau nhiều để tìm cách dạy Toán cho học sinh Tiểuhọc ngày mỗi tốt hơn. 1. Kiểm tra phân loại học sinh: - Bao nhiêu em đã thực hiện tốt phép chia cho số có nhiều chữ số. - Bao ...