Rối loạn tiền đình, cơn chóng mặt dễ nhầm

Các hội chứng tiền đình có thể lành tính, dù gây chóng mặt dữ dội nhưng cũng có thể nguy hiểm tính mạng, dù chỉ gây chóng mặt không nặng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Rối loạn tiền đình, cơn chóng mặt dễ nhầmRối loạn tiền đình, cơn chóng mặtdễ nhầmCác hội chứng tiền đình có thể lành tính, dù gâychóng mặt dữ dội nhưng cũng có thể nguy hiểm tính mạng, dù chỉ gây chóng mặt không nặng. Có rất nhiều cảm giác được mô tả bằng chóng mặt nên rất dễ bịchẩn đoán nhầm là hội chứng tiền đình. Bản thân một cơnchóng mặt thực sự, cũng có thể do nhiều nguyên nhânkhác nhau.Tiền đình, nghĩa tiếng Hán - Việt là “phòng ở phía trước”như khi ta bước vào một tòa nhà thì việc đầu tiên là bướcvào “tiền đình”. Phía trong tai chúng ta, sau màng nhĩ, cómột căn phòng nhỏ, đó chính là tiền đình. Ở đây, các tínhiệu âm thanh được chuyển từ dạng cơ học do rung màngnhĩ gây ra, sang dạng xung thần kinh để dẫn truyền theodây thần kinh thính giác, còn gọi là dây số 8, để truyền vềnão.Cơ quan chuyển xung âm thanh dạng cơ học sang dạngđiện thần kinh là ốc tai, vì có hình giống con ốc nhỏ xíu.Gắn liền với ốc tai là ba vòng bán khuyên, tạo hình 3Dtrong không gian, giúp cơ thể nhận biết vị trí của mìnhtrong không gian ba chiều. Và những rối loạn có liên quantới thăng bằng, mà ta gọi hội chứng tiền đình, hay bà conhay nói tắt “tiền đình”, là xuất phát từ bộ phận này của tiềnđình.Không cứ chóng mặt là bị tiền đìnhNhư vậy, triệu chứng chính của hội chứng tiền đình làchóng mặt. Trong khi cơ thể và xung quanh vẫn đứng yênthì người bệnh lại cảm giác bị nghiêng đi, hay xoay tròn.Người bệnh sẽ té ngã không thể gượng lại được. Vấn đềở chỗ, trong dân gian, chúng ta dùng chữ “chóng mặt” đểmô tả những trạng thái khác nhau, không liên quan gì đếntiền đình. Một người khi nhận hung tin, thấy mình “xâyxẩm, chóng mặt” thì đó chỉ là một cảm giác tâm lý, khôngphải chóng mặt thực sự. Một người khi đang ngồi xổmlâu, đứng vụt dậy và thấy tối mắt lại, cũng hay kể với bácsĩ mình bị chóng mặt. Nhưng thực ra, đấy không phảichóng mặt thực sự, đó là triệu chứng của tụt huyết áp dotư thế. Vì vậy trước khi chẩn đoán bệnh nhân bị tiền đình,bác sĩ cần phải hỏi cặn kẽ xem cảm giác người bệnh môtả chóng mặt, có phải chóng mặt thực sự không.Sau khi xác định người bệnh bị chóng mặt thực sự, tức ảogiác thấy xung quanh xoay chuyển, bác sĩ sẽ tìm hiểu đólà tiền đình ngoại biên hay tiền đình trung ương. Tiền đìnhngoại biên là tiền đình do rối loạn chức năng của các cấutrúc ở tai trong (chỗ của các ống bán khuyên), hoặc củadây thần kinh số 8. Tiền đình trung ương là do tổn thươngtrong não gây ra. Bác sĩ chuyên khoa thần kinh sẽ phânbiệt dễ dàng chỉ bằng cách hỏi bệnh và thăm khám kỹlưỡng. Một số trường hợp sẽ phải dùng tới nhữngphương tiện hiện đại như chụp cộng hưởng từ hay cácphương pháp chẩn đoán chức năng.Điều trị còn tuỳ cơn chóng mặtCó những hội chứng tiền đình rất lành tính, có những hộichứng tiền đình rất nguy hiểm. Trong chứng chóng mặt dotư thế kịch phát lành tính, người bệnh bị chóng mặt xoaytròn khi thay đổi tư thế (ví dụ đang nằm ngồi dậy, đangnằm ngửa chuyển sang nằm nghiêng, khi ngửa cổ hay khicúi đầu,...) Cơn chóng mặt chỉ trong vài giây rồi đỡ dần,cho tới khi xoay chuyển người lần nữa thì lại bị. Các bácsĩ chuyên khoa tai - mũi - họng và chuyên khoa thần kinhcó thể giúp người bệnh bài tập, gọi là bài tập Epley, đểkhông cần dùng thuốc mà vẫn hết chóng mặt.Nhiều người, nhất là phụ nữ, bị chứng migraine (ta quenđọc mi-gờ-ren), hay bị những cơn đau đầu (thường đaunửa đầu) và chóng mặt kịch liệt, kèm theo nhìn mờ và nônói. Cơn đau thường kéo dài vài giờ cho tới vài ngày. Nếuđiều trị không đúng cách, chỉ chữa “tiền đình” không thôi,thì cơn cũng tạm hết, nhưng càng ngày các cơn càng xuấthiện dài hơn và nặng hơn.Một số người khi thay đổi thời tiết, hoặc ngồi làm vi tínhdưới máy điều hoà nhiệt độ, bị đau mỏi sau gáy, sau vai,và có cảm giác chóng mặt như say rượu. Các bác sĩ sẽchẩn đoán là thoái hoá cột sống cổ, cách điều trị cũng cókhác hơn. Một số trường hợp bị u não, hoặc tai biến mạchmáu não, cũng có biểu hiện nổi trội là chóng mặt, khi đócần được bác sĩ chuyên khoa thần kinh khám bệnh và cóhướng điều trị kịp thời, vì nguy hiểm tới tính mạng.Tốt nhất, hãy tới khám bệnh với các bác sĩ chuyên khoa,nếu bạn bị chóng mặt thực sự và kèm theo những biểuhiện đáng ngại khác. ...