Sán lá phổi dễ bị nhầm với lao

Ăn cua, ốc nấu chưa chín dễ bị nhiễm bệnh sán lá phổi, nhất là loại cua sống ở vùng suối miền núi phía Bắc nước ta.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sán lá phổi dễ bị nhầm với lao Sán lá phổi dễ bị nhầm với laoĂn cua, ốc nấu chưa chín dễ bị nhiễm bệnh sán lá phổi, nhất làloại cua sống ở vùng suối miền núi phía Bắc nước ta.Một bệnh nhi ởTuyên Quangmổ cắt thùyphổi có 2 sán lá Khi mắc sán lá phổi, triệu chứng đầu tiên của người bệnh là ho kéo dài, từng đợt; ho ra máu,phổi thường ho nhiều vào sáng sớm hoặc tràn dịchmàng phổi. Nếu sán cư trú ở não thì thường có cơn động kinh, ởgan thì gây áp-xe gan.Mắc bệnh do ăn phải ấu trùngDo các triệu chứng lâm sàng rất giống với bệnh lao nên ngườibệnh thường đi khám chuyên khoa lao trước khi đến với chuyênkhoa ký sinh trùng. Vì vậy, hầu hết bệnh nhân sán lá phổi đềuđược chẩn đoán là lao và điều trị thuốc lao hằng năm, thậm chíhàng chục năm và có bệnh nhân ở thị xã Hà Giang bị ho ra máuvàKhoảng 500 bệnh nhân sán lá phổi chúng tôi đã gặp tại 10 tỉnhmiền núi phía Bắc đều được cơ sở y tế các cấp từ tuyến xã đếnTrung ương chẩn đoán là lao. Một số trường hợp chẩn đoánnhầm u phổi, xử lý cắt thùy phổi thì hậu quả còn nặng nề hơn,trong khi đó nếu là sán lá phổi thì không cần phẫu thuật.Bệnh sán lá phổi không lây trực tiếp từ người này sang ngườikhác như lao. Bệnh này là do ăn phải ấu trùng sán lá phổi trongcua hay tôm, chủ yếu là cua đá (cua suối). Tuy nhiên, sán khôngchỉ có ở phổi mà nhiều bộ phận khác cũng có thể có sán ký sinhnhư phúc mạc, gan, tinh hoàn, não...Cần chẩn đoán chính xácMuốn chẩn đoán xác định sán lá phổi cần xét nghiệm đờm, dịchmàng phổi hoặc phân tìm trứng sán. Một điều khó khăn tương tựnhư với lao, đó là tỉ lệ tìm thấy trứng sán lá phổi trong đờm chỉđạt 30%-40% số bệnh nhân bị sán lá phổi.Nhưng thuận lợi hơn là liệu trình điều trị sán lá phổi chỉ 2 ngày,trong khi liệu trình điều trị lao tới 3-6 tháng và thuốc lao có độctính cao hơn nhiều so với thuốc sán lá phổi.Vấn đề ít ai để ý làsán lá phổi thườngkhông gây sốt vềchiều như lao và cơthể ít suy sụp, trẻvẫn chơi, đi họcbình thường nhưngthỉnh thoảng ho ra ítmáu sẫm màu lẫnđờm, đôi khi ho ramáu tươi. BệnhNgười ta còn chẩn đoán dựa vào hình ảnh nhân sán lá phổi đaX-quang hoặc thử các phản ứng miễn dịch số là trẻ emđể vừa chẩn đoán vừa tiên lượng bệnh. (71,7%). Bệnh nhânMặc dù vậy, với tổn thương ở phổi, nhiều kỹ phát hiện sớm nhấtthuật viên X-quang không phân biệt được là 1 tháng (tỉnh Hòagiữa sán lá phổi và lao hay u. Bình), muộn nhất là 30 năm (tỉnh HàCó bệnh nhân nữ 13 tuổi, ở Đà Bắc - tỉnh Giang).Hòa Bình, tới một bệnh viện ở Hà Nội vàđược chẩn đoán u phổi, chỉ định mổ cắt lá phổi có u. bố bệnh nhitìm gặp chúng tôi xin được tư vấn, chúng tôi xác định sán lá phổivà điều trị khỏi, thoát được cuộc phẫu thuật.Tháng 6-2009, một bệnh nhi 8 tuổi ở tỉnh Tuyên Quang lại khôngđược may mắn như vậy nên phải phẫu thuật cắt bỏ thùy phổichứa 2 con sán lá phổi trong khối u.Trường hợp chỉ tràn dịch màng phổi mà không ho ra máu thì việcchẩn đoán có khó khăn hơn. Ví dụ bệnh nhân Tòng Văn Ph., ở xãChiềng Bằng, huyện Thuận Châu - Sơn La, bị tràn dịch màngphổi, được chẩn đoán là lao và được điều trị lao kết hợp chọcdịch hằng tuần, mỗi lần chọc được hàng lít dịch, suốt 8 năm liêntục, làm cho lồng ngực biến dạng, méo mó. Khi được Bệnh việnBạch Mai mời hội chẩn, chúng tôi đã xác định bệnh nhân bị sán láphổi (có trứng sán trong dịch màng phổi) và điều trị khỏi sau 2ngày.Tại một xã miền núi vùng sâu tỉnh Yên Bái, trong cùng một thánggiữa năm 2001 có 2 cháu bé, 8 và 12 tuổi, tử vong do ho ra máu.Trong đó, một cháu đã từng đi bệnh viện lớn điều trị nhưngkhông khỏi và gia đình còn chị và em cùng có triệu chứng ho ramáu như vậy. Chúng tôi đã phối hợp với Trung tâm Phòng chốngsốt rét tỉnh Yên Bái xác định nguyên nhân gây tử vong của cáccháu này là bệnh sán lá phổi.Đáng lưu ý, những bệnh nhân sán lá phổi được phát hiện hầu hếtở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lai Châu, Sơn La, Hòa Bình,Lào Cai, Hà Giang, Lạng Sơn, Tuyên Quang... ...