Sản xuất Hesperidin từ vỏ cam phế thải tại Việt Nam

Hàng năm nước ta sản xuất và tiêu thụ hàng triệu tấn quả cây họ Cam như: cam, quýt, chanh, phật thủ, thanh yên, bưởi… Chỉ tính riêng sản lượng cam sản xuất tại các vùng trong cả nước đã đạt trên 600.000 tấn. Hiện nay ở nước ta ngoài một lượng nhỏ vỏ chanh được sử dụng để tách chiết tinh dầu chanh thì phần lớn vỏ của các loại quả cây họ này bị bỏ đi trở thành phế thải. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sản xuất Hesperidin từ vỏ cam phế thải tại Việt Nam Sản xuất Hesperidin từ vỏ cam phế thải tại Việt NamHàng năm nước ta sản xuất và tiêu thụ hàng triệu tấn quả cây họ Cam như: cam, quýt,chanh, phật thủ, thanh yên, bưởi… Chỉ tính riêng sản lượng cam sản xuất tại các vùngtrong cả nước đã đạt trên 600.000 tấn. Hiện nay ở nước ta ngoài một lượng nhỏ vỏ chanhđược sử dụng để tách chiết tinh dầu chanh thì phần lớn vỏ của các loại quả cây họ này bịbỏ đi trở thành phế thải. Trong khi đó, trong vỏ quả cây họ này có chứa một lượng đángkể các hợp chất Flavonoit có các tác dụng dược lý quý, có phổ hoạt tính rộng và hiệnđang được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thuốc chữa bệnh cũng như trong thực phẩmchức năng. Trong bài viết này chúng tôi xin giới thiệu về khả năng sản xuất hesperidin,một nguyên liệu hóa dược quý từ vỏ cam, đặc biệt là vỏ cam phế thải của các nhà máysản xuất nước ép trái cây vốn rất sẵn có tại Việt Nam.Tác dụng chữa bệnh, thuốc và biệt dược bào chế từ hesperidin:Hesperidin là một hợp chất bioflavanoid tự nhiên, một loại hoạt chất quý, được sử dụngrộng dãi trong bào chế nhiều loại thuốc, biệt dược và thực phẩm chức năng. Hesperidincó tác dụng kháng viêm, chống ôxy hóa, chống dị ứng, chống ung thư, kháng vi sinh vật(vi khuẩn, nấm, vi rút..), giảm đau, hạ sốt, chống độc, chống lo ãng xương và đặc biệt khidùng phối hợp với vitamin C có tác dụng cộng hưởng và hỗ trợ hấp thụ vitamin C rất tốt.Hesperidin thuộc vào nhóm các hợp chất Flavonoit. Các Flavonoit là một nhóm lớn cáchợp chất polyphenol tự nhiên, khối lượng phân tử thấp, phân bố rộng rãi trong thực vật.Chúng là sản phẩm của quá trình chuyển hóa thứ cấp trong cây qua con đường Shikimatevà chuyển hóa phenylpropanoid. Flavonoit là một trong những nhóm hợp chất có hoạttính sinh học quan trọng nhất và đáng chú ý nhất. Cho đến nay, hơn 4.000 hợp chấtFlavonoit đã được phân lập và xác định cấu trúc. Nhiều hợp chất trong nhóm này đã đượcsử dụng làm thuốc và thực phẩm chức năng nhờ có tác dụng kháng viêm, chống ôxy hóa,chống dị ứng, chống ung thư. Flavonoit có trong hầu hết các phần của thực vật bao gồm:trong quả, thân, lá, rễ và hoa. Trong quả của các cây họ Cam nói chung các hợp chấtFlavonoit tập trung chủ yếu ở lớp vỏ cùi (Albedo) và ở lớp vỏ dầu (Flavedo). Trong đóhesperidin tập trung chủ yếu ở lớp vỏ cùi dưới dạng kết tinh.Hesperidin là hợp chất Flavonoit chủ yếu trong vỏ quả cây họ Cửu lý hương (Rutaceace)thường được gọi là họ Cam và là những loại cây rất phổ biến, phân bố tại hầu hết cácvùng sinh thái trong cả nước. Nhiều bộ phận của cây họ này được sử dụng làm thuốctrong y học cổ truyền để điều trị bệnh, đặc biệt là để chữa ho (phật thủ, trần bì ).Trong y học hiện đại, thuốc bào chế từ hesperidin được sử dụng nhiều trong điều trị bệnhcao huyết áp và bệnh trĩ. Hiện nay trong y học lâm sàng người ta đang sử dụng nhiều loạithuốc và biệt dược được bào chế từ hesperidin để điều trị một số bệnh theo nhóm dược lýnhư sau (nhóm bệnh, tên thuốc, hãng sản xuất):+ Bệnh về hệ mạch (Vascular disorders): (Angiopan - Gentili, Italia; Circovenil - Wyeth,Tây Ban Nha; Daflon - Therapia, Đức; Varico Sanol Forte - Sanol, Đức);+ Dòn mao mạch (Capillary fragility): (Cepevit -K - Darcy, Pháp);+ Bệnh trĩ (Haemorrhoids): (Daflon 500 -Servier, Thụy Sĩ; Hamamelis complex -Blackmores, ôxtrâylia),+ Bệnh thấp khớp và bệnh khớp (rheumatic and joint disorders): (Guaiacum complex -Blackmores, ôxtrâylia; Ostochort - Adenylchemic, Đức),+ Thuốc bổ và thực phẩm chức năng (Vitamin C deficiency and dietary supplement):(HY-C - Solgar, Mỹ; Min-Detox-C - Eagle, ôxtrâylia),+ Tổn thương da (skin trauma): (Proveno - Madaus, Đức; Ondascora -Servier, Pháp),+ Bệnh phụ khoa (obstetric disorders): (Rubus complex - Blackmores, ôxtrâylia),+ Viêm nướu răng (gingival inflammation): (Peridin-C - Hamilton, ôxtrâylia),+ Bệnh bí đái và các bệnh về dạ dầy - ruột (fluid retention and gastrointestinal disorders:(Hepanephrol - Rosa Phytopharma, Pháp).Nhiều loại thuốc trong số này đã và đang được sử dụng trong điều trị bệnh tại Việt Nam.Tuy nhiên, mặc dầu nước ta có nguồn nguyên liệu chứa hesperidin rất dồi dào nhưng hiệnchưa có cơ sở nào sản xuất Hesperidin.Công nghệ tách chiết, phân lập hesperidinNhằm góp phần đẩy mạnh việc khai thác và chế biến có hiệu quả các nguồn nguyên liệutừ thực vật của nước ta, CNHC xin giới thiệu công nghệ tách chiết và phân lập hesperidintừ vỏ cam (hoặc nguyên liệu có chứa hesperidin như: quả phật thủ, vỏ cam, vỏ quýt) donhóm nghiên cứu tại Trung tâm Hóa dược, Viện Hóa học Công nghiệp Việt Nam nghiêncứu, xây dựng gần đây. Đây là công nghệ tách chiết hesperidin sử dụng dung môi nướcvà khá thân thiện với môi trường. Quy trình công nghệ này được xây dựng trên cơ sởkhảo sát kỹ lưỡng các thông số công nghệ về nhiệt độ, pH môi trường chiết và môitrường kết tinh, tỷ lệ dung môi... So với công nghệ tách chiết hesperidin bằng dung môihữu cơ hoặc hỗn hợp dung môi ...