Đặc điểm sinh học Tôm càng xanh (Macrobranchium rosenbergii) phân bố ở khu vực Đông Nam Á, du nhập vào các vùng nhiệt đới trên thế giới và trở thành đối tượng quan trọng của nghề nuôi thủy sản. Châu Á là nơi sản xuất TCX hàng đầu, chiếm trên 95% tổng sản lượng toàn thế giới.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sản xuất tôm càng xanh toàn đựcSản xuất tôm càng xanh toàn đựcĐặc điểm sinh họcTôm càng xanh (Macrobranchium rosenbergii) phân bố ở khu vực Đông Nam Á, du nhập vàocác vùng nhiệt đới trên thế giới và trở thành đối tượng quan trọng của nghề nuôi thủy sản. ChâuÁ là nơi sản xuất TCX hàng đầu, chiếm trên 95% tổng sản lượng toàn thế giới. TCX có đặc điểmăn tạp, háu ăn và ăn liên tục; Lớn nhanh, ưa thích sống trong môi trường nước trong, sạch, cólượng ôxy hoà tan cao trên 5mg/l, pH = 7 - 7,5, nhiệt độ 28 - 300C. Kích cỡ tôm lớn nhất cóchiều dài 320mm, khối lượng 100g. Tôm cái trưởng thành đạt cỡ 20 - 25g, tôm đực là 30 - 40g.Tuy nhiên, trong một quần đàn TCX được nuôi trong ao (kể cả nuôi bằng giống tự nhiên lẫngiống nhân tạo) đều có cả 3 loại tôm cái, đực và tôm nhỏ, chúng cùng tham gia vào quá trìnhsinh sản. Do đó, đàn tôm sẽ rất chậm lớn, thời gian nuôi kéo dài (8 - 10 tháng) hiệu quả kinh tếthấp hơn với các đối tượng thủy sản khác. Ngoài ra, sư có mặt của con cái trong đàn khiến tôm bịtiêu hao năng lượng do hoạt động sinh sản, làm cho sự khác biệt về tăng trưởng giữa con đực vàcon cái càng lớn hơn. Từ đó, các nhà khoa học đã nghiên cứu thành công một loại giống TCXtoàn đực là một giải pháp hữu hiệu nhằm tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.Thí nghiệm thành côngDự án nghiên cứu sản xuất giống TCX toàn đực đã được Đại học Ben Gurion - Israel kết hợp vớiquỹ hỗ trợ nghiên cứu và phát triển quốc tế - Đức, cùng với Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủysản I và II của Việt Nam xây dựng từ năm 2001 đến năm 2004. Nuôi TCX toàn đực mang lạihiệu quả cao hơn rất nhiều so với nuôi tôm càng xanh bình thường, do TCX toàn đực lớn nhanh,tôm thương phẩm đạt kích cỡ lớn và đồng đều nên có giá bán cao, đặc biệt là có giá trị xuấtkhẩu, chi phí đầu tư thấp do thời gian nuôi được rút ngắn hơn.TCX toàn đực là giải pháp hữu hiệu tăng năng suất và chất lượng sản phẩm - Ảnh: Phan Thanh CườngNhững thí nghiệm đầu tiên được thực hiện ở Israel vào năm 1986. Con đực được nuôi tách riêngtrong một hệ thống lồng nuôi công nghiệp quy mô nhỏ trong 150 ngày. Họ nhận thấy đàn tômtoàn đực đạt đến cỡ thương phẩm nhanh hơn so với đàn tôm toàn cái và đàn tôm có lẫn hai giớitính. Các thí nghiệm nuôi tôm đơn tính thâm canh trong ao đất cũng thu được kết quả tương tự.Nuôi tôm TCX toàn đực đã cải thiện tốc độ tăng trưởng, hệ số thức ăn, tỷ lệ sống, cỡ tôm đồngđều, tăng năng suất và lợi nhuận cao hơn. Trong sản lượng thu hoạch chỉ có khoảng 5% là tômcòi, (hình thức cũ là 15%). Đồng thời, nuôi theo hình thức này đã loại bỏ được hoạt động sinhsản giúp tiết kiệm năng lượng sinh sản của tôm đực để tăng tốc độ lớn. Hệ số thức ăn trong nuôitôm toàn đực tương đối thấp (1:2:1) so với nuôi lẫn (1,8:2:1).Triển vọng tại Việt NamTừ năm 2002 - 2004, Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II đã hợp tác với nhà khoa họcIsrael đã nghiên cứu thành công chuyển đổi giới tính TCX đực thành tôm cái gọi là tôm cái giả,từ thế hệ con tôm cái giả này sẽ sinh sản 100% tôm đực nhưng ở quy mô thí nghiệm. Năm 2005,Viện tiếp tục hoàn thiện quy trình chuyển đổi giới tính TCX thành công và đến năm 2006 - 2007dự án sản xuất thử TCX toàn đực quy mô đại trà được thực hiện nhờ sự hỗ trợ kinh phí của BộNN&PTNT đã mang lại nhiều thành công và ứng dụng vào thực tiễn.Dự án đã sản xuất được hơn 20.000 con TCX cái giả, năng suất tạo tôm cái giả 200 con/ngày, tỷlệ thành công chuyển đổi giới tính từ 49 - 71%, tỷ lệ thành thục và tham gia sinh sản tôm cái giảtrung bình 75%. Dự án đã thiết lập được 4 vệ tinh sản xuất TCX toàn đực ở ĐBSCL, đã sản xuấtđược hơn 2 triệu PL15 toàn đực phục vụ cho nghiên cứu và nuôi thương phẩm ở các tỉnh có diệntích nuôi TCX lớn. Kết quả nuôi TCX toàn đực thương phẩm ở quy mô nông hộ rất khả quan,năng suất từ 1,7 - 3,6 tấn/ha/vụ và kích cỡ tôm thương phẩm từ 75 - 125g/con được thị trườngchấp nhận và đạt lợi nhuận cao.Tại An Giang, với sự hỗ trợ của Sở KH&CN An Giang, Trung tâm Nghiên cứu và Sản xuấtgiống Thủy sản tỉnh phối hợp với Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II triển khai đề tài “Thửnghiệm sản xuất giống và nuôi thương phẩm TCX toàn đực” tại Trại giống cù lao Bà Hòa, xãBình Thạnh, huyện Châu Thành. Từ đầu năm 2006, Trung tâm đã nuôi vỗ 2.000 con tôm cái giảđể chuẩn bị sinh sản ra tôm post toàn đực và chọn một nông dân có kinh nghiệm nuôi tôm ở xãPhú Thuận (huyện Thoại Sơn) để thả nuôi 50.000 con post toàn đực, với mật độ 5 con/m2. Kếtquả bước đầu cho thấy, tôm cái giả tăng trưởng tốt, đang bắt đầu sinh sản và có nhiều hứa hẹnkhả năng thành công.Tại Đồng Tháp, năm 2008, Trung tâm Giống thủy sản tỉnh đã chuyển giao hơn 1 triệu con giốngTCX toàn đực cho nông dân nuôi tại các huyện Tam Nông, Thanh Bình, Lai Vung, Lấp Vò vàChâu Thành. Hiện, tôm giống toàn đực phát triển rất tốt, nhiều hộ nuôi cho biết, nhờ nuôi TCXtoàn đực, thời gian nuôi rút ngắn từ 20 - 30 ngày, tôm đạt kích cỡ loại 1, loại 2 cao và giá báncũng cao hơn so vớ ...