Sáng kiến kinh nghiệm: GIÚP HỌC SINH PHÁT HIỆN VÀ TRÁNH SAI LẦM TRONG KHI GIẢI TOÁN VỀ CĂN BẬC HAI

Trong quá trình giảng dạy thực tế trên lớp một số năm học, tôi đã phát hiện ra rằng còn rất nhiều học sinh thực hành kỹ năng giải toán còn kém trong đó có rất nhiều học sinh chưa thực sự hiểu kỹ về căn bậc hai và trong khi thực hiện các phép toán về căn bậc hai rất hay có sự nhầm lẫn hiểu sai đầu bài, thực hiện sai mục đích… Việc giúp học sinh nhận ra sự nhầm lẫn và giúp các em tránh được sự nhầm lẫn đó là một công việc vô cùng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: GIÚP HỌC SINH PHÁT HIỆN VÀ TRÁNH SAI LẦM TRONG KHI GIẢI TOÁN VỀ CĂN BẬC HAI S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Gióp häc sinh ph¸t hiÖn vµ tr¸nh sai lÇm Trong khi gi¶i to¸n vÒ c¨n bËc hai I. §ÆT VÊN §Ò Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y thùc tÕ trªn líp mét sè n¨m häc, t«i ®· ph¸thiÖn ra r»ng cßn rÊt nhiÒu häc sinh thùc hµnh kü n¨ng gi¶i to¸n cßn kÐmtrong ®ã cã rÊt nhiÒu häc sinh cha thùc sù hiÓu kü vÒ c¨n bËc hai vµ trongkhi thùc hiÖn c¸c phÐp to¸n vÒ c¨n bËc hai rÊt hay cã sù nhÇm lÉn hiÓu sai®Çu bµi, thùc hiÖn sai môc ®Ých … ViÖc gióp häc sinh nhËn ra sù nhÇm lÉnvµ gióp c¸c em tr¸nh ®îc sù nhÇm lÉn ®ã lµ mét c«ng viÖc v« cïng cÇn thiÕtvµ cÊp b¸ch, gióp c¸c em cã mét sù am hiÓu v÷ng tr¾c vÒ kiÕn thøc c¨n bËchai. Qua s¸ng kiÕn nµy t«i muèn ®a ra mét sè sai lÇm mµ häc sinh haym¾c ph¶i trong qu¸ tr×nh tiÕp thu kiÕn thøc ë ch ¬ng c¨n bËc hai ®Ó tõ ®ãcã thÓ gióp häc sinh kh¾c phôc c¸c sai lÇm mµ c¸c em hay m¾c ph¶i trongqu¸ tr×nh gi¶i bµi tËp hoÆc trong thi cö. Còng qua s¸ng kiÕn nµy t«i muèngióp gi¸o viªn d¹y to¸n 9 cã thªm c¸i nh×n míi, chó ý ®Õn viÖc rÌn luyÖn kün¨ng thùc hµnh gi¶i to¸n vÒ c¨n bËc hai cho häc sinh ®Ó tõ ®ã khai th¸c hiÖuqu¶ vµ ®µo s©u suy nghÜ t duy l«gic cña häc sinh gióp häc sinh ph¸t triÓnkh¶ n¨ng nhËn thøc cña m×nh.. II. GI¶I QUYÕT VÊN §Ò Dùa vµo kinh nghiÖm gi¶ng d¹y bé m«n to¸n cña c¸c gi¸o viªn cã kinhnghiÖm cña trêng trong nh÷ng n¨m häc tr íc vµ vèn kinh nghiÖm cña b¶nth©n ®· rót ra ®îc mét sè vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn néi dung cña s¸ng kiÕn. Trong nh÷ng n¨m häc võa qua chóng t«i ®· quan t©m ®Õn nh÷ng vÊn®Ò mµ häc sinh m¾c ph¶i. Qua nh÷ng giê häc sinh lµm bµi tËp t¹i líp, quac¸c bµi kiÓm tra díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau, bíc ®Çu t«i ®· n¾m ®îc c¸c sailÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i khi gi¶i bµi tËp. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy t«i ®· sö dôngnh÷ng ph¬ng ph¸p sau : - Quan s¸t trùc tiÕp c¸c ®èi tîng häc sinh ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Òmµ häc sinh thÊy lóng tóng, khã kh¨n khi gi¸o viªn yªu cÇu gi¶i quyÕt vÊn ®Ò®ã. 1 - §iÒu tra toµn diÖn c¸c ®èi t îng häc sinh trong 2 líp 9 cña khèi 9 víitæng sè 65 häc sinh ®Ó thèng kª häc lùc cña häc sinh. T×m hiÓu t©m lý cñac¸c em khi häc m«n to¸n, quan ®iÓm cña c¸c em khi t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®ÒvÒ gi¶i to¸n cã liªn quan ®Õn c¨n bËc hai. - Nghiªn cøu s¶n phÈm ho¹t ®éng cña GV vµ HS ®Ó ph¸t hiÖn tr×nh ®énhËn thøc, ph¬ng ph¸p vµ chÊt lîng ho¹t ®éng nh»m t×m gi¶i ph¸p n©ng caochÊt lîng gi¸o dôc. - Thùc nghiÖm gi¸o dôc trong khi gi¶i bµi míi, trong c¸c tiÕt luyÖn tËp,tiÕt tr¶ bµi kiÓm tra. . . t«i ®· ® a vÊn ®Ò nµy ra híng dÉn häc sinh cïng trao®æi, th¶o luËn b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh ho¹t ®éng nhãm, gi¶nggi¶i, vÊn ®¸p gîi më ®Ó häc sinh kh¾c s©u kiÕn thøc, tr¸nh ® îc nh÷ng sailÇm trong khi gi¶i bµi tËp. Yªu cÇu häc sinh gi¶i mét sè bµi tËp theo néi dungtrong s¸ch gi¸o khoa råi ®a thªm vµo ®ã nh÷ng yÕu tè míi, nh÷ng ®iÒu kiÖnkh¸c ®Ó xem xÐt møc ®é nhËn thøc vµ suy luËn cña häc sinh. - Ph©n tÝch vµ tæng kÕt kinh nghiÖm gi¸o dôc khi ¸p dông néi dung®ang nghiªn cøu vµo thùc tiÔn gi¶ng d¹y nh»m t×m ra nguyªn nh©n nh÷ngsai lÇm mµ häc sinh thêng m¾c ph¶i khi gi¶i to¸n. Tõ ®ã tæ chøc cã hiÖuqu¶ h¬n trong c¸c giê d¹y tiÕp theo. III. NH÷NG C¤NG VIÖC THùC TÕ §· LµM Qua nhiÒu n¨m gi¶ng d¹y bé m«n to¸n vµ tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c®ång nghiÖp nhiÒu n¨m kinh nghiÖm, t«i nhËn thÊy : trong qu¸ tr×nh h íngdÉn häc sinh gi¶i to¸n §¹i sè vÒ c¨n bËc hai th× häc sinh rÊt lóng tóng khi vËndông c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh lý, bÊt ®¼ng thøc, c¸c c«ng thøc to¸n häc. Sù vËn dông lÝ thuyÕt vµo viÖc gi¶i c¸c bµi tËp cô thÓ cña häc sinh ch alinh ho¹t. Khi gÆp mét bµi to¸n ®ßi hái ph¶i vËn dông vµ cã sù t duy th× häcsinh kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng ®Ó gi¶i bµi to¸n dÉn ®Õn lêi gi¶i saihoÆc kh«ng lµm ®îc bµi. Mét vÊn ®Ò cÇn chó ý n÷a lµ kü n¨ng gi¶i to¸n vµ tÝnh to¸n c¬ b¶n cñamét sè häc sinh cßn rÊt yÕu. §Ó gióp häc sinh cã thÓ lµm tèt c¸c bµi tËp vÒ c¨n bËc hai trong phÇnch¬ng I ®¹i sè 9 th× ng êi thÇy ph¶i n¾m ®îc c¸c khuyÕt ®iÓm mµ häc sinhthêng m¾c ph¶i, tõ ®ã cã ph¬ng ¸n “ Gióp häc sinh ph¸t hiÖn vµ tr¸nh sai lÇmkhi gi¶i to¸n vÒ c¨n bËc hai” Ch¬ng “C¨n bËc hai, c¨n bËc ba” cã hai néi dung chñ yÕu lµ phÐp khaiph¬ng (phÐp t×m c¨n bËc hai sè häc cña sè kh«ng ©m) vµ mét sè phÐp biÕn®æi biÓu thøc lÊy c¨n bËc hai. Giíi thiÖu mét sè hiÓu biÕt vÒ c¨n bËc ba, 2c¨n thøc bËc hai vµ b¶ng c¨n bËc hai. 1. Néi dung c¬ b¶n vÒ c¨n bËc hai A. KiÕn thøc Néi dung chñ yÕu vÒ c¨n bËc hai ®ã lµ phÐp khai ph ¬ng (phÐp t×mc¨n bËc hai sè häc cña sè kh«ng ©m) vµ mét sè phÐp biÕn ®æi biÓu thøclÊy c¨n bËc hai. * Néi dung cña phÐp khai ph¬ng gåm : - Giíi thiÖu phÐp khai ph ¬ng(th«ng qua ®Þnh nghÜa, thuËt ng÷ vÒ c¨nbËc hai sè häc cña sè kh«ng ©m) ...