Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh khá, giỏi sáng tạo các bài toán mới từ bài toán gốc

Đây là một đề tài rộng và ẩn chứa nhiều thú vị bất ngờ thể hiện rõ vẻ đẹp của môn hình học, đặc biệt nó giúp phát triển khả năng tư duy sáng tạo của học sinh, nếu vấn đề này được quan tâm thường xuyên trong dạy học của các thầy cô giáo thì chắc chắn đề tài sẽ là kinh nghiệm bổ ích trong việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ học sinh khá giỏi toán. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết đề tài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Hướng dẫn học sinh khá, giỏi sáng tạo các bài toán mới từ bài toán gốcPHOPHÒNG GIÁO D C & ÀO T O THANH CHƯƠNGTRƯ NG THCS TÔN QUANG PHI T=====***=====SÁNG KI N KINH NGHI MtàiHƯ NG D N H C SINHKHÁ, GI I SÁNG T O CÁC BÀI TOÁN M IT BÀI TOÁN G CGIÁO VIÊN: LÊ THANH HOÀTHÁNG: 4/2008Nàm hoüc 2007 - 2008PHOØNG GIAÙO DUÏC THANH CHÖÔNGTröôøng THCS Toân Quang PhieätHÖÔÙNG DAÃN HOÏC SINH KHAÙ GIOÛI TOAÙNSAÙNG TAÏO CAÙC BAØI TOAÙN MÔÙI TÖØ BAØITOAÙN GOÁCNgöôøi vieát: Leâ Thanh HoaøGiaùo vieân toaùn tröôøng THCS Toân Quang PhieätNaêm hoïc: 2007 - 2008I. ÑAËT VAÁN ÑEÀ:1.Lyù do choïn ñeà taøiÔÛ tröôøng THCS daïy toaùn laø daïy hoaït ñoäng toaùn hoïc cho hoïc sinh, trong ñoù giaûi toaùn laø ñaëc tröng chuû yeáucuûa hoaït ñoäng toaùn hoïc cuûa HS. Ñeå reøn luyeän kyõ naêng giaûi toaùn cho HS ngoaøi vieäc trang bò toát kieán thöùc côbaûn cho HS giaùo vieân caàn höôùng daãn cho HS bieát caùch khai thaùc, môû roäng keát quaû caùc baøi toaùn cô baûn ñeåHS suy nghó tìm toøi nhöõng keát quaû môùi sau moãi baøi toaùn .Nhöng thaät tieác laø trong thöïc teá chuùng ta chöa laøm ñöôïc ñieàu ñoù moät caùch thöôøng xuyeân. Phaàn lôùn GV chuùngta chöa coù thoùi quen khai thaùc moät baøi toaùn thaønh moät chuoãi baøi toaùn lieân quan, trong giaûi toaùn chuùng ta chædöøng laïi ôû vieäc tìm ra keát quaû cuûa baøi toaùn. Ñieàu ñoù laøm cho HS khoù tìm ñöôïc moái lieân heä giöõa caùc kieán thöùcñaõ hoïc. Cho neân khi baét ñaàu giaûi moät baøi toaùn môùi HS khoâng bieát phaûi baét ñaàu töø ñaâu? caàn vaän duïng kieánthöùc naøo? baøi toaùn coù lieân quan ñeán nhöõng baøi toaùn naøo ñaõ gaëp?Hình hoïc khoâng ñôn thuaàn Chæ veõ hình laø ra.Noù cuõng ñoøi hoûi caàn phaûi coù suy luaän, phaân tích, töôûng töôïngcaùi ñöùc tính caàn coù cuûa ngöôøi laøm toaùn. Caùc baïn ñaõ bao giôø töï hoûi, taïi sao nhieàu ngöôøi töï mình saùng taïo rañöôïc raát nhieàu baøi toaùn trong caùc lónh vöïc nhö ñaïi soá, giaûi tích, soá hoïc, ....nhöng trong hình hoïc laïi quaù ítnhö vaäy hay chöa? Neáu xem xeùt moät caùch nghieâm tuùc thì trong hình hoïc khoâng phaûi khoù tìm ra söï saùng taïomaø vaán ñeà laø chuùng ta ñaõ daønh cho hình hoïc söï quan taâm ôû möùc naøo.Trong quaù trình daïy toaùn vaø boài döôõng HS gioûi toaùn toâi thaáy raèng vieäc tìm toøi môû roäng caùc baøi toaùn quenthuoäc thaønh caùc baøi toaùn môùi, tìm caùc caùch giaûi khaùc nhau cho 1 baøi toaùn ñeå töø ñoù khaùc saâu kieán thöùc choHS laø moät phöông phaùp khoa hoïc vaø hieäu quaû.Quùa trình naøy baét ñaàu töø caùc baøi toaùn ñôn giaûn ñeán baøi taäpkhoù laø laø böôùc ñi phuø hôïp ñeå reøn luyeän naêng löïc tö duy cho HS.Moät ñieàu chaéc chaén raèng vieäc tìm toøi môû roäng baøi toaùn seõ kích thích höùng thuù hoïc taäp vaø oùc saùng taïo cuûaHS .Töø ñoù giuùp HS coù cô sôû khoa hoïc khi phaân tích , ñònh höôùng tìm lôøi giaûi cho aùc baøi toaùn khaùc. Hôn nöõa laøcuûng coá cho HS loøng tin vaøo khaû naêng giaûi toaùn cuûa mình.Chæ vaäy thoâi, chuùng ta ñaõ nhen nhoùm leân trong caùc em moät tình yeâu toaùn hoïc, moät moân hoïc ñöôïc coi laø quaùkhoâ khan.Trong baøi vieát naøy toâi xin ñöa ra 2 baøi toaùn goácï ñeå giôùi thieäu caùch khai thaùc keát quaû vaø môû roâng baøi toaùnnhö theá naøo2.Muïc ñích nghieân cöùuÑaây laø moät ñeà taøi roäng vaø aån chöùa nhieàu thuù vò baát ngôø theå hieän roõ veû ñeïp cuûa moân hình hoïc, ñaëcbieät noù giuùp phaùt trieån khaû naêng tö duy saùng taïo cuûa hoïc sinh, neáu vaán ñeà naøy ñöôïc quan taâm thöôøngxuyeân trong daïy hoïc cuûa caùc thaày coâ giaùo thì chaéc chaén ñeà taøi seõ laø kinh nghieäm boå ích trong vieäc ñaøotaïo vaø boài döôõng ñoäi nguõ hoïc sinh khaù gioûi toaùn. Vì trong thöïc teá daïy hoïc toaùn raát nhieàu baøi toaùn maøtrong khi giaûi ta coù theå tìm ñöôïc nhieàu yù töôûng hay ñoäc ñaùo ñeå töø ñoù coù theå saùng taïo neân chuoãi baøitaäp lieân quan vôùi nhau, coù theå toång quaùt hoaù baøi toaùn...nhöng trong khuoân khoå cuûa baøi vieát naøy toâi chæ xin pheùp ñöa ra 2 baøi toaùn maãu ñeå minh hoaï cho 1 yùtöôûng daïy hoïc toaùn Daïy toaùn laø daïy cho hoïc sinh bieát caùch saùng taïo toaùn3.Ñoái töôïng vaø phaïm vi aùp dung:Ñeà taøi naøy ñöôïc vieát trong quaù trình daïy vaø hoïc cuûa toâi taïi tröôøng THCS Toân Quang Phieät laø 1 tröôøngtroïng ñieåm cuûa huyeän neân coù nhieàu hoïc sinh coù khaû naêng tieáp thu hoïc taäp moân toaùn, hoïc sinh raátham hoïc vaø tìm toøi caùi môùi. Vieäc theå hieän ñeà taøi khaù thuaän lôïi.BAØI TOAÙN XUAÁT PHAÙT 1:( ñeà thi HSG lôùp 9 tænh ngheä an naêm 2008)Cho ñöôøng troøn O ñöôøng kính AB vaø daây cung CD( C,D khoâng truøng vôùi A,B). Goïi M laø giao ñieåm caùc tieáp tuyeáncuûa ñöôøng troøn taïi C,D ; N laø giao ñieåm caùc daây cung AC vaø BD. Ñöôøng thaúng qua N vaø vuoâng goùc NO caét AD,BCtaïi E,F. Chöùng minh:a. MN vuoâng goùc vôùi ABNb. NE = NFLôøi giaûi :a.Goïi N laø giao ñieåm cuûa AD vaø BC, thì NN vuoâng goùc ABta chöùng minh M thuoäc NN. Laáy ...