Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn Vật lý cho học sinh khối 9

Sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện nhằm bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh thông qua học môn vật lý 9 tại nhà trường, làm cho học sinh nhận thấy được tự học là quan trọng và học sinh biết cách tự học hiệu quả áp dụng cho bản thân cũng như chia sẻ với bạn bè, nêu ra các bước ngắn gọn nhất và có những ví dụ minh họa thông qua một vài nội dung bài học ở môn vật lý 9 để từng bước nâng cao năng lực tự học cho học sinh. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn Vật lý cho học sinh khối 9Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn vật lý cho học sinh khối 9PHÒNG GD-ĐT KRÔNG ANATRƢỜNG THCS LÊ VĂN TÁMSÁNG KIẾN KINH NGHIỆMĐỀ TÀI:KINH NGHIỆM BỒI DƢỠNG NĂNG LỰC TỰ HỌC MÔNVẬT LÝ CHO HỌC SINH KHỐI 9Họ và tên: ĐINH VĂN CHÍNĐơn vị công tác: Trường THCS Lê Văn TámTrình độ đào tạo: Đại họcMôn đào tạo: Vật lýKrông Ana, tháng 03 năm 2015.Người viết: Đinh Văn Chín-Bộ môn lý-Trường THCS Lê Văn Tám- Krông AnaTrang 1Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn vật lý cho học sinh khối 9I. MỞ ĐẦU1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:Trong xu thế xã hội ngày càng phát triển hiện nay, mỗi ngày có nhiềuthông tin mới mà mỗi người đều phải tiếp nhận và xử lý. Bên cạnh đó việclĩnh hội được những kiến thức, kỹ năng căn bản trong nền tảng kiến thức củanhân loại được đúc kết hàng ngàn năm qua là điều tất yếu mà học sinh cầnphải nắm được để từ đó mở rộng thêm nền tảng kiến thức cho mình sau này đivào thực tế cuộc sống, và đó là điều mong muốn đạt được của các nền giáodục trên thế giới trong đó có Việt Nam. Qua thực tế giảng dạy nhiều năm ởtrường THCS tôi nhận thấy rằng việc tiếp thu kiến thức của các em học sinhcòn nhiều hạn chế, còn mang tính ép buộc trong việc học. Các em chưa cótính tự giác trong việc học đặc biệt là tính tự học nên kết quả đạt được khôngcao, nhiều em đến trường cho có chứ không nỗ lực để chiếm lĩnh kiến thứclàm nền tảng cho những lớp học cao hơn mà việc tự học của học sinh là rấtquan trọng quyết định đến kết quả học tập cũng như những kỹ năng quantrọng khác trong đời sống hàng ngày của các em. Từ thực tế đó tôi muốn viếtra những kinh nghiệm của mình trong việc bồi dưỡng năng lực tự học cho họcsinh thông qua môn vật lý khối 9 mà tôi đã và đang giảng dạy tại trườngTHCS Lê Văn Tám-Huyện KrôngAna-Tỉnh Daklak trong nhiều năm qua.2.MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI- Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh thông qua học môn vật lý 9tại nhà trường.- Làm cho học sinh nhận thấy được tự học là quan trọng và học sinhbiết cách tự học hiệu quả áp dụng cho bản thân cũng như chia sẻ với bạn bè.- Nêu ra các bước ngắn gọn nhất và có những ví dụ minh họa thông quamột vài nội dung bài học ở môn vật lý 9 để từng bước nâng cao năng lực tựhọc cho học sinh.Người viết: Đinh Văn Chín-Bộ môn lý-Trường THCS Lê Văn Tám- Krông AnaTrang 2Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn vật lý cho học sinh khối 93. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU- Bồi dưỡng năng lực tự học vật lý 9 cho học sinh- Nội dung một vài bài học trong chương trình SGK Vật lý THCS- Hình ảnh, hiện tượng liên quan đến kiến thức vật lý THCS4. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨUHọc sinh khối lớp 9 ở trường THCS Lê Văn Tám-Huyện KrôngAnaTỉnh DakLak.5. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUPhương pháp phỏng vấn trực tiếp học sinh, làm phiếu trắc nghiệm, traođổi thông tin giữa giáo viên và học sinh, phương pháp thống kê…II.NỘI DUNG1. CƠ SỞ LÝ LUẬN THỰC HIỆN ĐỀ TÀIa. Tự học là gì?- Theo GS-TSKH Thái Duy Tuyên: “Tự học là hoạt động độc lập chiếm lĩnhkiến thức, kĩ năng, kĩ xảo, là tự mình động não, suy nghĩ, sử dụng các nănglực trí tuệ (quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp…)cùng các phẩm chất độngcơ, tình cảm để chiếm lĩnh tri thức một lĩnh vực hiểu biết nào đó hay nhữngkinh nghiệm lịch sử, xã hội của nhân loại, biến nó thành sở hữu của chính bảnthân người học”.- Đối với học sinh ở những độ tuổi khác nhau thì việc tự học cũng khác nhau,thông thường các em càng lớn tuổi thì khă năng tự học càng cao. Đối với họcsinh lớp 9 thì việc tự học chưa thể phát triển mạnh như học sinh các lớp ởTHPT nhưng đây cũng là tiền đề cho việc rèn tính tự học sau này khi các emhọc lên cao hơn.b. Những lợi ích của việc tự học :Người viết: Đinh Văn Chín-Bộ môn lý-Trường THCS Lê Văn Tám- Krông AnaTrang 3Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn vật lý cho học sinh khối 9Học sinh tự hình thành được kỹ năng giải quyết vấn đề, biến những thứđã học thành của riêng mình nên từ đó nhớ lâu đồng thời giúp kết nối thôngtin tốt hơn giữa các nội dung kiến thức tương tự nhau.Học sinh nhận ra rằng mình cũng có khả năng học được môn học nàythậm chí còn có thể học giỏi hơn nếu chịu khó dành nhiều thời gian hơn choviệc học.Tự học đối với học sinh lớp 9 chỉ đơn giản là các em tự có thể làm bàitập trong sách giáo khoa, của thầy cô giao một cách tự giác giúp việc ghi nhớkiến thức tốt hơn. Ở mức độ cao hơn học sinh có thể tự mình tự tìm hiểu vàhọc những kiến thức liên quan đến môn học ở những tài liệu tham khảo liênquan, các sách nâng cao… và từ đó cũng làm nền tảng cho các em biết cáchtự học nhiều kỹ năng sống và những kiến thức xã hội rộng lớn phục vụ chođời sống xã hội sau này.c. Hạn chế của tự học :- Nếu tự học không đúng cách sẽ mất rất nhiều thời gian cho việc lĩnhhội kiến thức cũng như theo kịp những nội dung học tập trên lớp2. THỰC TRẠNGĐể có sự nhìn nhận tổng thể về khả năng tự học của học sinh trongtrường tôi có khảo sát 100 học sinh khối 9 vào đầu năm học 2013-2014 ởtrường THCS Lê Văn Tám với kết quả ban đầu như sau:PHIẾU TRẮC NGHIỆMCâu hỏiCâu trả lờiCâuỞ nhà lúc rãnh A. Chơi điện tử, xem phim…1rỗi em thường B. Học và làm bài thầy cô giaolàm gì?C. NgủSố hsTỷ lệchọnSTT(%)454512122828Người viết: Đinh Văn Chín-Bộ môn lý-Trường THCS Lê Văn Tám- Krông AnaTrang 4Kinh nghiệm bồi dưỡng năng lực tự học môn vật lý cho học sinh khối 9D. Phụ giúp gia đình1515CâuViệc học ở nhà A. Ba mẹ nhắc học25252của em là do:B. Sợ bị điểm kém3535C. Muốn học giỏi hơn1010D. Không học ở nhà3030CâuMỗi ngày em A. 1 tiếng25253giành bao nhiêu B. 2 tiếngthời gian choC. 3 tiếngviệc học?D. không học3737883030CâuLý do em không A. Không biết làm15154học ở nhà là:B. Thích đi chơi hơn66C. Không ai ép học55D. Bạn hay rủ đi chơi44Từ những kết quả ban đầu trên cùng với việc trao đổi, nắm bắt thông tin từhọc sinh và ...