Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng kiến thức các môn tự nhiên để giảng dạy hiệu quả chương trình Địa lí tự nhiên lớp 10

Địa lí là môn học có mối liên hệ với rất nhiều môn học khác trong hệ thống các môn học ở trường phổ thông, điển hình như các môn: Toán học, Hoá học, Vật lí, Sinh học và Lịch sử,... Chính vì vậy Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng kiến thức các môn tự nhiên để giảng dạy hiệu quả chương trình Địa lí tự nhiên lớp 10 sẽ là nguồn tài liệu vô cùng bổ ích cho quý thầy cô tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Một số kinh nghiệm vận dụng kiến thức các môn tự nhiên để giảng dạy hiệu quả chương trình Địa lí tự nhiên lớp 10 MỤC LỤCPHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................... 2 1. Lí do chọn đề tài ...................................................................................... 2 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................... 3 3. Giới hạn nghiên cứu ................................................................................. 3 4. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 4 5. Thời gian nghiên cứu ................................................................................ 4 6. Cấu trúc đề tài ........................................................................................... 4PHẦN 2: NỘI DUNG .......................................................................................... 5 2.1. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ ......................................................... 5 2.1.1. Hệ thống khoa học Địa lí theo các quan niện hiện đại ...................... 5 2.1.2. Vai trò và ý nghĩa của việc sử dụng kiến thức liên môn .................... 5 2.1.3. Một số yêu cầu khi sử dụng kiến thức liên môn trong dạy học Địa lí 6 2.1.4. Khái quát chương trình Địa lí tự nhiên 10 ......................................... 6 2.2. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ………………………………...................16 2.2.1 Thuận lợi…………………………………………………………...16 2.2.2 Khó khăn…………………………………………………………...17 2.3. VẬN DỤNG KIẾN THỨC CÁC MÔN TỰ NHIÊN GIẢNG DẠYĐỊA LÍ TỰ NHIÊN 10………………………………………………………..18 2.3.1 Vận dụng một số kiến thức Toán học……………………………19 2.3.2 Vận dụng một số kiến thức Vật lí………………………………..22 2.3.3 Vận dụng một số kiến thức Hoá học…………………………….26 2.3.4 Vận dụng một số kiến thức Sinh học…………………………. ...27 2.4. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI…………………………………………30 GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM………………………………………………..32 PHẦN BA: KẾT LUẬN…………………………………………………….42 Tài liệu tham khảo…………………………………………………………..42 Trang 1 PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Đã từ lâu, nhu cầu muốn khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh trởthành một nhu cầu không thể thiếu của con người. Ngay từ lúc sinh ra, trẻ conđã luôn luôn tìm cách mở rộng không gian hiểu biết của mình từ cái nôi à ơi, đếncái nhà, cái sân, mảnh vườn của mình, đến khi lớn lên, đó là không gian sống,học tập, làm việc, giao tiếp. Và Khoa học Địa lí cũng bắt đầu hình thành từ khicon người tìm cách khám phá Trái Đất nhằm mục đích sinh sống, chinh phục,tìm kiếm những miền đất mới. Con đường phát triển của Khoa học Địa lí không phải là một con đườngtrơn tru, thẳng tắp mà bao gồm những bước thăng trầm, những giai đoạn khủnghoảng và những giai đoạn hưng thịnh. Khoa học Địa lí là một trong những khoahọc cổ nhất của nhân loại, là một trong những khoa học cơ bản mà ai cũng cầnphải học và ít nhiều vận dụng trong cuộc sống hàng ngày. Khoa học Địa lí có một phạm vi tri thức vô cùng rộng lớn và phong phú,cung cấp cho học sinh những kiến thức khoa học về thiên nhiên, về dân cư, vềchế độ xã hội và về các hoạt động kinh tế của con người ở khắp nơi trên TráiĐất. Chính vì vậy môn học Địa lí có mối liên hệ với rất nhiều môn học kháctrong hệ thống các môn học ở trường phổ thông, điển hình như các môn: Toánhọc, Hoá học, Vật lí, Sinh học và Lịch sử... Qua nhiều năm giảng dạy chương trình địa lí tự nhiên lớp 10, bản thân tôinhận thấy có nhiều nội dung cần phải vận dụng kiến thức của các môn tự nhiênđể giảng dạy phần kiến thức Địa lí tự nhiên lớp 10 này sẽ hiệu quả hơn. Khi vậndụng kiến thức các môn tự nhiên để giảng dạy, các em học sinh sẽ hiểu rõ hơnbản chất của hiện tượng, vận dụng và giải thích được các hiện tượng tự nhiênmột cách rõ ràng hơn. Trong quá trình giảng dạy tại trường, qua việc thửnghiệm kiểm tra cùng một mảng kiến thức đối với những lớp có vận dụng kiếnthức liên môn và những lớp không có vận dụng kiến thức liên môn thì kết quảcho thấy: lớp có vận dụng kiến thức liên môn việc hiểu, nhớ và giải thích tốt và Trang 2lâu hơn nhóm còn lại.Tuy nhiên, đưa kiến thức gì vào, đưa vào ở đâu, khi nào,đưa như thế nào để vừa đủ, hiệu quả mà không làm dài thêm khối lượng kiếnthức đã quá cồng kềnh, không làm học sinh cảm thấy chán ngán, không làm giáoviên cảm thấy nặng nề? Vận dụng kiến thức liên môn như thế nào cho hiệu quả? Tôi đã suy nghĩ, nghiên cứu rất nhiều về vấn đề này và nhận thấy đây là mộtvấn đề rất thú vị nên đã không ngừng tìm tòi, học hỏi những đồng nghiệp, nhữngngười đi trước, những người có liên quan, song song với việc tìm hiểu, trao đổivới học sinh và tìm hiểu qua một số tài liệu đã rút ra được một số bài học kinhnghiệm Chính vì vậy, với kinh nghiệm của bản thân qua nhiều năm giảng dạy, tôinhận thấy có nhiều nội dung trong chương trình Địa lí 10 khi vận dụng kiến thứccác môn tự nhiên để dạy sẽ đem lại hiệu quả, tạo được hứng thú học tập cho cácem cũng như làm rõ hơn các kiến thức địa lí. Đó là lí do tôi chọn đề tài: Mộtsố kinh nghiệm vận dụng kiến thức các môn tự nhiên để giảng dạy hiệu quảchương trình Địa lí tự nhiên lớp 10. 2. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU Đánh giá những thuận lợi và khó khăn của học sinh trong việc tiếp thu vàvận dụng giải thích các kiến thức địa lí tự nhiên. Nghiên cứu, lựa chọn và đưa ra một số kinh nghiệm của bản thân nhằmkhắc phục những khó khăn cho học sinh trong việc tiếp thu các kiến thức tựnhiên và giải thích các hiện tượng địa lí tự nhiên. Đưa ra những kiến thức các môn tự nhiên có thể áp dụng để dạy hiệu quảmột số nội dung địa lí tự nhiên lớp 10. C ...