Sáng kiến kinh nghiệm: Phát triển năng lực tư duy cho học sinh qua việc sử dụng hệ thống câu hỏi tích hợp trong giảng văn trung học cơ sở

Sau khi áp dụng hệ thống câu hỏi học sinh rèn luyện cho mình tư duy "Tích hợp", khả năng liên hệ giữa ba phân môn Văn-Tiếng việt-Tập làm văn. Liên hệ giữa Ngữ văn với các môn học khác (tích hợp ngang). Nắm chắc rõ toàn bộ phần Văn-Tiếng việt-Tập làm văn đã học từ lớp 6 đến lớp 9 (tích hợp dọc).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Phát triển năng lực tư duy cho học sinh qua việc sử dụng hệ thống câu hỏi tích hợp trong giảng văn trung học cơ sởPhầnthứnhất:ĐẶTVẤNĐỀ. TrongquátrìnhdạyhọcnóichungvàdạyhọcmônNgữVănnóiriêngthìviệcđổimớiphươngphápdạyhọclàvấnđềcầnthiếtvàquantrọng,pháthuymộtcáchcóhiệuquảkhảnănghọctậpcủahọcsinh. Việcđổimớidạyhọcđãtrởthànhvấnđềcấpthiếtvàđiểmmấuchốtcủangữ văntậpchungtronghaichữ “Tích”:tíchhợpvàtíchcực.Có“tíchcực”mớipháthuytốttínhchấttíchhợp,quatíchhợphọcsinhcàngtíchcựchơn. Trongcả baphânmôncủangữ văn:VănTiếngViệt–Tậplàmvăn.Tíchhợpkhôngphảilàvấnđề khó,nhưngcũngkhônghề đơngiản.Nếungườithầygiáokhôngthựcsự chúýđếnhệ thốngcâuhỏitíchhợpvàhệthốngcâuhỏilạiđặcbiệtcầnthiếtvớiphầngiảngvăn.Bởicáicốtlõiđểngườigiáoviêncóthểhướngdẫn,cùnghọcsinhtìmhiểuvănbản,cảmnhận đượcvănbảnmộtphầnchủyếulàthôngquahệthốngcâuhỏi.Đểhệthốngcâuhỏipháthuyđượctínhtíchcực,chủ độngcủahọcsinhlạicầncótínhtíchhợp. HọcsinhkhihọcvăncònphảiliênhệvớiTiếngviệt,vớiTậplàmvăn,khôngchỉcóthếcònphảiliênhệchínhphầngiảngvăntrongtoànbộchươngtrìnhđãhọcvớinhaumàrộnghơnlàliênhệgiữavănvớikiếnthứccủacácmônhọckhácnhư:Sinh,Sử,Địa,GDCD,Ngoạingữvàtấtnhiênđểcóthểtrảlờitốtnhữngcâuhỏitíchhợpcủathầy,họcsinhkhôngthểkhông“độngnão”,khôngthểkhôngnghiêncứukỹcàngkhisoạnbài,luônchúýtớimốiquanhệgiữabàihọcnàyvớibàihọckia,mônhọcnàyvớimônhọckhác.Nhờvậycũnghìnhthànhchocácemkhảnăngtưduytíchhợptrongtìnhhuống,trongcuộcsốnghàngngày. Từnhữngquantrọngcủahệthốngcâuhỏi“Tíchhợp”tronggiảngdạyNgữVăn,ngaytừđầunămhọcđượcphâncônggiảngdạyNgữvăn9,tôiđãchúđếnhệ thốngcâuhỏi“Tíchhợp” ở cả 3phần:Văn–Tiếngviệt–Tập 1làmvăn,đặcbiệtchúýđếnhệthốngcâuhỏitíchhợpởphầngiảngvăn.Bảnthântôixinđưarađề tài:“Pháttriểnnănglựctưduychohọcsinhquaviệc sửdụnghệthốngcâuhỏitíchhợptronggiảngvăntrunghọccơsở”Phầnthứhai:CÁCGIẢIPHÁPTHỰCHIỆN.1.Mụctiêu. Saukhiápdụnghệ thốngcâuhỏihọcsinhrènluyệnchomìnhtư duy“Tíchhợp”,khảnăngliênhệgiữabaphânmônVănTiếngviệtTậplàmvăn.Liênhệ giữaNgữ vănvớicácmônhọckhác(tíchhợpngang).NắmchắcrõtoànbộphầnVănTiếngviệtTậplàmvănđãhọctừlớp6đếnlớp9(tíchhợpdọc) Đốivớihệthốngcâuhỏi“Tíchhợp”tôiluônchúýchomọiđốitượng:GiỏiKháTrungbìnhYếuKémvàluônđặtracâuhỏichomỗitiếtdạyvănTíchhợpcáigì?Tíchhợpnhưthếnàođểhọcsinhnắmđượcbài,thuộcngaytạilớplàmđượcđiềuđóvớilớptôi(đốitượngđạitràlớp9)quảthậtkhông phảilàdễ.2.Quátrìnhvàthờigianthựchiện. Ápdụnghệthốngcâuhỏitíchhợptrongtấtcảcácbàigiảngvăntrongngữvăntừđầunămđếnhếtnămhọc. Giaiđoạn1:Từ đầunămđếnhếthọckỳ I rútrakinhnghiệmvàphươngphápthựchiệnởgiaiđoạn2. Giaiđoạn2:TừđầuhọckỳII cuốihọckỳII rútrakinhnghiệmcảthờigiandàithựchiện.3.Hìnhthứcthựchiện.3.1. Xácđịnhnộidungkiếnthứcbàihọcvớiphầngiảngvănđitheocác bước: Bước1:Kiểmtrabàicũ,giớithiệubàimới. Bước2:Đọctìmhiểubốcục,chúthích. 2 Bước3:Đọctìmhiểuvănbản. Bước4:Tổngkết. Bước5:Hướngdẫnvềnhà.3.2.Ápdụnghệthốngcâuhỏivớitừngphầntrongmỗibàicụthể.3.3.Ởphầnkiểmtrabàicũvàgiớithiệubàimới.3.3.1.Tíchhợpngang.Kiểmtrakiếnthức ở bàicũcủaphầnvănbảncókếthợpvớiTiếngviệt, Tậplàmvăntrongtoànbộchươngtrình.Vídụ:Hãytìmcáchìnhảnhtrongbàithơ“ViếnglăngBác”vàphântíchtácdụngnhữnghìnhảnhđó. Ởcâunàyhọcsinhvậndụngkiếnthứcvề“ẩndụ”trongTiếngviệtđểtrảlời.3.3.2.Tíchhợpdọc.Vídụ :Kếthợpkiểmtrabàicũvớigiớithiệubàimới,trả lờinhanhcáccâuhỏi? 1.MộtbàithơnổitiếngcủabàHuyệnThanhQuanmàemđãhọcởlớp 8? 2.Tìmtừthíchhợpđiềnvàochỗtrốngtrongcâuthơsau? “Mỗinămhoađàonở Lạithấy…………..”(Ngữvăn8) 3.MộttêngọikháccủatruyệnKiều? 4.ThuýKiềucósắcđẹpnhưthếnào? 5.NguyễnĐìnhChiểucòncótêngọikháclà? 6.NgườilợidụngđêmtốiđẩyLụcVânTiênxuốngsônglà? 7. Một bài thơ nổi tiếng của Phạm Tiến Duật viết về người lính TrườngSơnlàai? ...