Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp giải một số bài toán mở rộng kiến thức phần dao động cơ (con lắc lò xo) và dòng điện xoay chiều

Sáng kiến kinh nghiệm " Phương pháp giải một số bài toán mở rộng kiến thức phần dao động cơ (con lắc lò xo) và dòng điện xoay chiều" được thực hiện nhằm tìm một phương pháp để tạo được không khí hứng thú và lôi cuốn nhiều học sinh tham gia giải các bài tập vật lý, đồng thời giúp các em đạt được kết quả cao hơn trong các kỳ thi; nghiên cứu phương pháp trắc nghiệm khách quan dạy học vật lý. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp giải một số bài toán mở rộng kiến thức phần dao động cơ (con lắc lò xo) và dòng điện xoay chiềuGiáo viên: Trần Bảo HùngTrường THPT Long ThànhCHUYÊN ĐỀPhương Pháp Giải Một Số Bài Toán Mở Rộng Kiến ThứcPhần Dao Động Cơ ( Con Lắc Lò Xo ) & Dòng Điện Xoay ChiềuPHẦN I:MỞ ĐẦU.I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀIMôn Vật lý là một bộ môn khoa học, nghiên cứu về các hiện tượng xảy ratrong tự nhiên. Những thành tựu của vật lý được ứng dụng vào thực tiễn sản xuấtvà ngược lại chính thực tiễn sản xuất đã thúc đẩy khoa học vật lý phát triển. Vì vậydạy và học vật lý không chỉ đơn thuần với lý thuyết vật lý mà người thầy cần phảirèn luyện cho học sinh có được những kỹ năng, kỹ xảo, phải rèn luyện khả năngphân tích, các thao tác tư duy, so sánh…để từ đó xác định được bản chất các hiệntượng vật lý nên sẽ càng hoàn thiện hơn về mặt nhận thức, tích lũy được vốn kiếnthức riêng… hầu giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra.Bài tập vật lý là hình thức củng cố, ôn tập mở rộng hoặc đi sâu vào cáctrường hợp riêng lẻ của định luật mà nhiều khi lặp lại nhiều lần ở phần lý thuyết dễlàm cho học sinh nhàm chán, học thụ động... Thông qua việc giải tốt các bài tậpvật lý, học sinh sẽ có được những kỹ năng so sánh, phân tích, tổng hợp … do đó sẽgóp phần to lớn trong việc phát triển tư duy của học sinh. Khi làm bài tập vật lýhọc sinh sẽ phải tư duy với các kiến thức lý thuyết và các yêu cầu của đề bài nênsẽ đào sâu thêm kiến thức. Trong quá trình giải bài tập nếu học sinh tự giác, saymê tìm tòi thì nó còn có tác dụng rèn luyện cho học sinh những đức tính tốt nhưtinh thần vượt khó, tính nhẫn nại, và cẩn thận hơn …nếu lỡ bị sai ?!Hiện nay, trong xu thế đổi mới của ngành giáo dục về phương pháp giảngdạy cũng như phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả giảng dạy và thi tuyển. Cụthể là kiểm tra đánh giá bằng phương pháp trắc nghiệm khách quan. Trắc nghiệmkhách quan đã trở thành phương pháp chủ đạo trong kiểm tra đánh giá chất lượngdạy và học môn vật lý trong nhà trường THPT. Điểm đáng lưu ý là nội dung kiếnthức kiểm tra tương đối rộng, đòi hỏi học sinh phải học kĩ, nắm vững toàn bộ kiếnthức của chương trình, tránh học tủ, học lệch và để đạt được kết quả tốt trong việckiểm tra, thi tuyển học sinh không những phải nắm vững kiến thức mà còn đòi hỏiTrang 1Giáo viên: Trần Bảo HùngTrường THPT Long Thànhhọc sinh phải có khả năng thích ứng nhanh đối với các dạng toán trắc nghiệm. Vìvậy những trải nghiệm mà học sinh tích lũy được trong quá trình giải các dạng bàitoán là yếu tố không thể thiếu để giúp các em tự tin chinh phục đỉnh cao mới…Với mong muốn giúp các em học sinh tự tin, hứng thú hơn với môn học vật lývà nhằm đạt kết quả cao trong giảng dạy, học tập nên tôi xin trình bày một số kinhnghiệm tích lũy được trong quá trình giảng dạy với chuyên đề:“Phương Pháp Giải Một Số Bài Toán Mở Rộng Kiến Thức TrongPhần Dao Động Cơ (Con Lắc Lò Xo ) & Dòng Điện Xoay Chiều”II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.- Tìm cho mình một phương pháp để tạo được không khí hứng thú và lôi cuốnnhiều học sinh tham gia giải các bài tập vật lý, đồng thời giúp các em đạt được kếtquả cao hơn trong các kỳ thi.- Nghiên cứu phương pháp dạy học vật lý với yêu cầu mới:”Phương pháp trắc nghiệm khách quan”III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.Trong chuyên đề lần này tôi lần lượt giải quyết các nhiệm vụ sau:- Trình bày cách tiếp cận đa dạng các bài toán vật lý, phân loại các dạng bài tậpvật lý.- Tìm hiểu cơ sở lý luận chung của bài tập vật lý và phương pháp giải.- Vận dụng lý thuyết trên để giải một số dạng toán và một số (mẹo) áp dụng giảicho kết quả nhanh hơn.- Khắc phục một số nhận định sai của học sinh khi giải bài tập phần Dao động cơ& Điện xoay chiều.IV. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU- Nghiên cứu lý thuyết.- Giải các bài tập vận dụng.Trang 2Giáo viên: Trần Bảo HùngTrường THPT Long ThànhV. GIẢ THUYẾT KHOA HỌCThông thường khi giải các bài tập về “ Dao động cơ hoặc mạch điện xoaychiều” học sinh sẽ gặp phải một số các bài tập mang tính chất khảo sát mối liên hệgiữa các đại lượng, các thông số đặc trưng.... Trên tinh thần trắc nghiệm kháchquan, nếu phải giải bài toán này trong thời gian ngắn thì quả là rất khó đối với họcsinh.Do đó tôi xin hệ thống lại các dạng bài toán thường gặp trong các đề thi tuyểnsinh nhằm giúp các em dễ dàng tiếp cận để giải quyết hiệu quả hơn bài làm củamình, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.VI. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI- Trong đề tài lần này, chúng tôi xin giới hạn lại việc phân loại các dạng toán“nâng cao” trong phần dao động cơ (con lắc lò xo) & Dòng điện xoay chiều màchúng thường xuất hiện trong các đề thi tuyển sinh.... Đồng thời nêu lên một sốnhận định sai thường mắc phải của học sinh khi làm các dạng bài toán này, cũngnhư kết hợp thêm một vài thủ thuật “ Mẹo” để tính toán được nhanh chóng vàchính xác hơn.- Đối tượng áp dụng: Tất cả các học sinh tham dự tuyển sinh.Trang 3Giáo viên: Trần Bảo HùngTrường THPT Long ThànhPHẦN II: NỘI DUNGA. BÀI TẬP VẬT LÝ VÀ VAI TRÕ CỦA NÓ TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ ỞTRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.1.1 Vai trò của bài tập vật lý trong việc giảng dạy bộ môn.Việc giải bài tập vật lý trong nhà trường không chỉ giúp học sinh hiểu đượcmột cách sâu sắc và đầy đủ những kiến thức theo quy định trong chương trình họcmà còn giúp các em vận dụng những kiến thức đó để giải quyết các nhiệm vụ củahọc tập và những vấn đề mà thực tiễn đã đặt ra.Muốn đạt được điều đó, chúng ta phải thường xuyên rèn luyện cho học sinhnhững kỹ năng, kỹ xảo …vận dụng kiến thức vào cuộc sống hằng ngày.Kỹ năng vận dụng kiến thức trong bài tập và trong thực tiễn đời sống chínhlà thước đo mức độ sâu sắc và vững vàng của những kiến thức mà học sinh đã thunhận được. Bài tập vật lý với chức năng rèn luyện tư duy, phân tích, quan sát… cómột vị trí đặc biệt quan trọng trong dạy học ở trường phổ thông.Trước hết, vật lý là một môn khoa học giúp học sinh nắm được qui luật vậnđộng của thế giới vật chất và bài tập vật lý giúp học s ...