Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp hướng dẫn học sinh đọc - hiểu văn bản theo hướng tích cực tích hợp

Mục tiêu của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm đề xuất phương pháp hướng dẫn đọc – hiểu văn bản qua hệ thống câu hỏi hướng dẫn, hoạt động của thầy, hoạt dộng của trò và hiệu quả cần đạt về các kiến thức cụ thể: tác giả, hoàn cảnh ra đời tác phẩm, nghệ thuật biểu hiện, nội dung cảm xúc được thể hiện trong tác phẩm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm: Phương pháp hướng dẫn học sinh đọc - hiểu văn bản theo hướng tích cực tích hợp A. PhÇn më ®Çu I. LÝ do chän ®Ò tµi . Trong néi dung kiÕn thøc Ng÷ v¨n ®îc ®a vµo d¹y häc ë bËc THCS th× m¶ng v¨n häc níc ngoµi, nhÊt lµ th¬ §êng, lu«n lµ m¶ng kiÕn thøc kh¸ hãc bóa víi c¶ ngêi d¹y lÉn ngêi häc. Bëi c¸c t¸c phÈm th¬ §êng ®îc ®a vµo ch¬ng tr×nh hÇu hÕt lµ t¸c phÈm cña nh÷ng c©y ®¹i thô trong th¬ ca. ý tø s©u xa, nghÖ thuËt tinh tÕ…., ®äc bµi th¬ c¶m thÊy nã s©u s¾c vµ thi vÞ nhng ®Ó hiÓu kü, ph©n tÝch cÆn kÏ vµ c¶m nhËn thÊu suèt c¸i thÇn cña bµi th¬ qu¶ lµ ®iÒu khã kh¨n. T¸c phÈm “Phong KiÒu d¹ b¹c” (§ªm ®å thuyÒn ë Phong KiÒu) cña t¸c gi¶ Tr¬ng KÕ ®îc biªn so¹n vµo s¸ch gi¸o khoa Ng÷ v¨n 7 nh mét t liÖu bæ sung vÒ m¶ng th¬ §êng ®Ó ngêi d¹y vµ ngêi häc ®äc thªm, tù t×m hiÓu thªm. Kh«ng cã c©u hái híng dÉn häc, kh«ng cã t liÖu ®Ó tham kh¶o…., l©u nay chóng t«i vÉn ®äc nã nh ®Ó biÕt thªm mét bµi th¬ §êng vÞnh c¶nh. Vµ dêng nh còng chØ dõng l¹i ë ®ã nÕu n¨m häc 2006-2007 kh«ng cã sù bæ sung thay ®æi vÒ ch¬ng tr×nh SGK ng÷ v¨n 7. Tõ chç chØ lµ t liÖu, nay ban biªn so¹n chØnh ®æi yªu cÇu, “§ªm ®ç thuyÒn ë Phong KiÒu” trë thµnh mét v¨n b¶n cÇn t×m hiÓu ë líp díi h×nh thøc “tù häc cã híng dÉn”. Yªu cÇu míi ®· ®îc ban hµnh, cßn tµi liÖu híng dÉn ®äc - hiÓu v¨n b¶n th× cha c«ng bè ….. vËy lµ mét yªu cÇu ®· ®Æt ra cho ngêi gi¶ng d¹y: Ph¶i tù t×m tßi, ®Þnh híng mét ph¬ng ph¸p gióp häc sinh ®äc hiÓu v¨n b¶n. ThiÕt nghÜ, nhiÖm vô nµy kh«ng ®¬n gi¶n, nhÊt lµ víi nh÷ng gi¸o viªn vïng n«ng th«n, tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn bæ trî d¹y häc cßn nhiÒu h¹n chÕ nh chóng t«i. Thùc tÕ cho thÊy, khi d¹y bµi nµy mét sè gi¸o viªn vê quªn yªu cÇu bæ sung vÒ ch¬ng tr×nh, mét sè kh¸c l¹i d¹y - häc v¨n b¶n qua loa ®¹i kh¸i cho xong nhiÖm vô. NÕu d¹y häc v¨n b¶n nµy cã hiÖu qu¶ xem ra cßn kh«ng Ýt víng m¾c. 1PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version http://www.fineprint.com §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng Êy, t«i ®· cè g¾ng t×m tßi, thÓ nghiÖm mét ph¬ng ph¸p híng dÉn ®äc - hiÓu t¸c phÈm nµy, vµ bíc ®Çu ®· thÊy cã hiÖu qu¶ kh¶ quan. Trong ®Ò tµi nµy t«i muèn giíi thiÖu ph¬ng ph¸p mµ t«i ®· sö dông ®Ó híng dÉn ®Ó häc sinh ®äc hiÓu v¨n b¶n “§ªm ®ç thuyÒn ë Phong KiÒu” ®èi víi ®ång nghiÖp nh mét tµi liÖu ®Ó ®ång nghiÖp tham kh¶o. §ång thêi t«i rÊt mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ph¶n håi cña c¸c b¹n ®Ó t«i cã thÓ thùc hiÖn, híng dÉn häc sinh ®äc hiÓu v¨n b¶n nµy mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt, gióp c¸c em cã thÓ c¶m thô v¨n b¶n mét c¸ch s¸ng t¹o nhÊt. II. ý nghÜa cña ®Ò tµi. Víi nh÷ng lý do ®· tr×nh bµy trªn, ®Ò tµi mµ t«i nghiªn cøu kh«ng n»m ngoµi ý nghÜa lµ ®Þnh híng mét ph¬ng ph¸p híng dÉn häc sinh ®äc - hiÓu v¨n b¶n theo híng tÝch cùc tÝch hîp, kh¾c phôc t×nh tr¹ng d¹y qua loa hoÆc l¶ng tr¸nh bµi d¹y nh thùc tÕ hiÖn nay ë mét sè gi¸o viªn. III. C¸c nhiÖm vô cô thÓ cña ®Ò tµi. 1. Nh×n nhËn lÞch sö vÊn ®Ò. 2. §Ò xuÊt ph¬ng ph¸p híng dÉn ®äc – hiÓu v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái híng dÉn, ho¹t ®éng cña thÇy, ho¹t déng cña trß vµ hiÖu qu¶ cÇn ®¹t vÒ c¸c kiÕn thøc cô thÓ: t¸c gi¶, hoµn c¶nh ra ®êi t¸c phÈm, nghÖ thuËt biÓu hiÖn, néi dung c¶m xóc ®îc thÓ hiÖn trong t¸c phÈm… B. PhÇn néi dung. PhÇn 1: lÞch sö vÊn ®Ò. HÇu hÕt c¸c t¸c phÈm v¨n häc ®îc ®a vµo ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n hiÖn nay ®· ®îc nhiÒu nhµ phª b×nh, nghiªn cøu v¨n häc quan t©m, ph©n tÝch, c¶m nhËn vµ ®Þnh híng d¹y häc kh¸ cô thÓ. NhiÒu t¸c phÈm cßn cã nhiÒu híng khai th¸c phong phó, mang nh÷ng ®Æc s¾c vµ c¶m quan riªng. ThÕ nhng “Phong KiÒu d¹ b¹c” (§ªm ®ç thuyÒn ë Phong KiÒu) cña Tr¬ng KÕ, dï lµ mét t¸c phÈm “vÜnh thuú bÊt hñ” nhng c¸c tµi liÖu ®Ò cËp ®Õn híng khai th¸c vµ c¶m thô t¸c phÈm lµ rÊt Ýt. ...