Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Chuyên đề dạy bồi dưỡng học sinh giỏi Vật lý trung học cơ sở - Phần Điện học

Sáng kiến kinh nghiệm THCS "Chuyên đề dạy bồi dưỡng học sinh giỏi Vật lý trung học cơ sở - Phần Điện học" được thực hiên nhằm đưa ra các dạng bài tập về điện học. Tóm tắt các công thức và phương pháp giải các dạng bài tập cơ bản; một số đề bài tập vận dụng thuộc các dạng bài tập Vật lý THCS. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Chuyên đề dạy bồi dưỡng học sinh giỏi Vật lý trung học cơ sở - Phần Điện học 1 SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO QUẢNG NAM PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO THÀNH PHỐ TAM KỲ TRƢỜNG THCS CHU VĂN AN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: CHUYÊN ĐỀ DẠY BỒI DƢỠNGHỌC SINH GIỎI VẬT LÝ TRUNG HỌC CƠ SỞ - PHẦN ĐIỆN HỌC Họ và tên người thực hiện: TRẦN CÔNG Đơn vị: Trường THCS Chu Văn An Tam kỳ, tháng 3 năm 2015 21. Tên đề tài: CHUYÊN ĐỀ DẠY BỒI DƢỠNG HỌC SINH GIỎI VẬT LÝ THCS – PHẦN ĐIỆN HỌC2. Đặt vấn đề: Đã từ lâu, công tác bồi dưỡng học sinh giỏi (HSG) đã được ngành giáodục các địa phương quan tâm đầu tư, chính vì vậy chất lượng HSG các bộmôn ngày càng tăng; và nhu cầu học tập, tự tìm hiểu của học sinh cũng nhưnhu cầu nghiên cứu để bồi dưỡng HSG của giáo viên và phụ huynh ngày càngcao; Do đó, các tài liệu phục vụ cho nhu cầu trên là một việc cần thiết, nhất làđối với bộ môn Vật Lý trung học cơ sở (THCS). Trong quá trình bồi dưỡng HSG Vật Lý THCS các cấp, bản thân tôinhận thấy cần thiết phải viết lại các “Chuyên đề bồi dưỡng HSG Vật LýTHCS” cho gọn hơn và bám sát chương trình sách giáo khoa (SGK) hơn vànhất là phục vụ thiết thực, hiệu quả hơn cho công tác bồi dưỡng HSG Vật LýTHCS; và với thời gian có hạn nên trong lần này, bản thân xin viết chuyên đềvề “Điện học” theo chu kỳ lần thứ hai kể từ năm học 2011-2012 đến nay. Chuyên đề này sẽ bao gồm các dạng bài tập về điện học. Tóm tắt cáccông thức và phương pháp giải các dạng bài tập cơ bản; một số đề bài tập vậndụng thuộc các dạng. Qua thực tế, tham gia dạy bồi dưỡng đội tuyển HSG Vật lý dự thi cấptỉnh nhiều năm qua, bản thân cũng đã tìm ra các phương pháp giải khoa học,ngắn gọn, tốn ít thời gian hơn thuộc các dạng bài tập Vật lý mà phần nào cóthể hiện trong chuyên đề lần này.3. Cơ sở lý luận: Cùng với sự đổi mới phát triển của đất nước - Nền giáo dục của ViệtNam có những biến đổi sâu sắc về mục tiêu, nội dung sách GK và cả phươngpháp giáo dục, một trong những đổi mới cơ bản hiện nay là đổi mới mục tiêudạy học ở trường phổ thông THCS. Định hướng được thể chế hóa trong luật giáo dục điều 24.2: Phươngpháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực tự giác chủ động sáng tạocủa học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡngphương pháp tự học, tự rèn lụyên kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn,tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui hứng thú học tập cho học sinh. Là giáo viên Vật lý khối THCS, chúng ta luôn nhận thức được bộ mônvật lý THCS có vai trò quan trọng bởi các kiến thức kĩ năng có nhiều ứngdụng trong đời sống và kỹ thuật. Nó cung cấp những kiến thức Vật lý phổthông cơ bản có hệ thống và toàn diện, những kiến thức này phải phù hợp vớitrình độ hiểu biết hiện đại theo tinh thần kỹ thuật tổng hợp, tạo điều kiệnhướng nghiệp gắn với cuộc sống. Nhằm chuẩn bị tốt cho các em tham gia vàolao động sản xuất hoặc tiếp tục học lên phổ thông trung học. Đồng thời mônVật lý góp phần phát triển năng lực tư duy khoa học, rèn luyện kỹ năng cơbản có tính chất kỹ thuật tổng hợp góp phần xây dựng thế giới quan khoa họcrèn luyện phẩm chất đạo đức của người lao động mới.Việc nắm những khái 3niệm, hiện tượng, định luật và việc giải bài tập điện học lớp 9 là rất quantrọng và cần thiết. Trong thực tế giảng dạy cho thấy, việc giải bài tập định lượng của mônVật lý ở cấp THCS là một vấn đề làm cho nhiều học sinh cảm thấy khó vàngại làm, đặc biệt là các bài tập định lượng của phần điện học lớp 9. Và càngkhó hơn nữa đối với việc giải các bài tập nâng cao phần điện học này; Chínhvì những lý do trên, tôi viết lại một số kinh nghiệm trong quá trình giảng dạybồi dưỡng học sinh giỏi thành “Chuyên đề dạy bồi dưỡng học sinh giỏi Vật lýTHCS – phần Điện học”.4. Cơ sở thực tiễn: Trong thực tiễn giảng dạy theo chương trình sách giáo khoa THCS thìhọc sinh mới nắm được, hiểu và vận dụng vào thực tế về khái niệm, công thứctính, đơn vị, mối quan hệ giữa các đại lượng, … ở mức độ đơn giản theo yêucầu kiến thức, kỹ năng qui định của chương trình. Các bài tập trong chương trình sách giáo khoa cũng chỉ ở dạng đơngiản, vận dụng các công thức từ các định luật như định luật Ôm, định luậtJun-Lenxơ, công, công suất dòng điện, … cùng với việc đổi đơn vị các đạilượng và vẽ đồ thị ở mức hiểu biết ban đầu; Trong khi nội dung chương trìnhthi học sinh giỏi các cấp thì không có qui định mà đề thi lại yêu cầu kiến thứcnâng cao, mở rộng với nhiều yêu cầu kỹ năng khó như tính toán, suy luận, vẽđồ thị, vận dụng nhiều kiến thức sâu rộng mà trong chương trình học sinhchưa được học. Thực tế các năm qua, các trường đã phải bố trí dạy bồi dưỡng trongthời gian ngắn trước khi cho học sinh dự th ...