Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn vật lí: (Phần chuyển động cơ học - Dạng thuyền, bờ, nước)

Mục đích nghiên cứu của đề tài là trên cơ sở khoa học về việc nghiên cứu tìm tòi trong quá trình đi giải bài tập vật lí. Ngoài việc tạo năng lượng, động lực để giúp học sinh tự giác, hăng say học tập. Việc rèn cho các em các đức tính cẩn thận, tự giác, tự lập, vượt khó, kiên trì và sự hăng say nghiên cứu để phát triển trí tuệ, tư duy độc lập trong quá trình học tập.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn vật lí: (Phần chuyển động cơ học - Dạng thuyền, bờ, nước) Mã số- Tên sáng kiến: “Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi môn vật lí: (Phần chuyển động cơ học - Dạng thuyền, bờ, nước)”- Lĩnh vực áp dụng: Lĩnh vực KHTN (Bồi dưỡng học sinh giỏi vật lí các khối lớp 8,9 và học sinh giỏi KHTN lớp 8)- Họ tên tác giả: Trương Thị Lợi- Đơn vị công tác: Trường TH-THCS Tân Phong – Bình Xuyên Tháng 1, năm 2019 1- Tên sáng kiến : “Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác bồi dưỡnghọc sinh giỏi môn vật lí: (Phần chuyển động cơ học - Dạng thuyền, bờ, nước)”- Mô tả bản chất của sáng kiến: + Nội dung của sáng kiến. * Trong quá trình dạy học môn vật lí, vấn đề vận dụng lý thuyết đã học vàoviệc giải bài tập vận dụng là điều không đơn giản. Quá trình này đòi hỏi ở cả ngườidạy và người học phải hoạt động trí tuệ tích cực, tự lập và sáng tạo nên nó rất có tácdụng để phát triển tư duy trong quá trình giải bài tập vật lí nói chung. Mặt kháctrong hoạt động này cả người dạy và người học đều được thể hiện và bộc lộ khảnăng tư duy của bản thân. Đây là cơ hội để người dạy được thể hiện khả năng điềukhiển hoạt động tư duy, nhận thức cho học sinh, để từ đó đánh giá được khả năngcủng cố, đào sâu, mở rộng, hoàn thiện và vận dụng kiến thức khi đi làm bài tập. Trên cơ sở khoa học về việc nghiên cứu tìm tòi trong quá trình đi giải bài tậpvật lí. Ngoài việc tạo năng lượng, động lực để giúp học sinh tự giác, hăng say họctập. Việc rèn cho các em các đức tính cẩn thận, tự giác, tự lập, vượt khó, kiên trì vàsự hăng say nghiên cứu để phát triển trí tuệ, tư duy độc lập trong quá trình học tập. Vậy những giải pháp, định hướng giúp học sinh giải bài tập một các đơn giảnvà khắc phục được tình trạng giải bài tập một cách mò mẫm, không có định hướngrõ ràng, áp dụng công thức máy móc và thậm chí làm nhưng không hiểu dẫn đếnlàm sai: Vậy đơn giản từ những việc thực hiện đều đặn và duy trì thường xuyên củahoạt động giữa giáo viên với học sinh đã trang bị kiến thức và hình thành những kỹnăng cho học sinh. Đây là giải pháp hiệu quả và thực hiện đơn giản và mang tínhkhả thi nhằm:- Kiểm tra, đánh giá các kiến thức, kĩ năng theo chuẩn kiến thức kĩ năng đã quy định mà học sinh đã học.- Rèn luyện cho học sinh khả năng vận dụng kiến thức, phân tích, so sánh, tổng hợp và khái quát hóa các kiến thức đã học.- Củng cố, ôn tập các kiến thức theo chuẩn kiến thức kĩ năng tối thiểu quy định giúp học sinh vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn, góp phần giáo dục kĩ thuật tổng hợp.- Khai hóa tư duy, bồi dưỡng phương pháp nghiên cứu khoa học.- Giáo dục ý thức, tinh thần tự lập, kiên trì cũng như tinh thần vượt khó trong học tập. Giải pháp chi tiết cụ thể theo phương pháp chung của giải bài tập vật lí. Nhưngtrong phương pháp giải chung đó cần chi tiết cụ thể hoá một cách linh hoạt và cóđịnh hướng để học sinh luôn thấy sự đơn giản trong bất kì bài tập khó nào. Thựchiện giải pháp đó theo các bước chung giải bài tập vật lí cụ thể như sau:Bước 1: Đọc và tìm hiểu đề bài (Viết tóm tắt đề bài xem bài cho gì? Cần tìm gì?) - Đọc và tìm hiểu kĩ đề bài, tìm hiểu ý nghĩa của những thuật ngữ, những đạilượng vật lí, để tóm tắt chính xác các đại lượng vật lí bằng kí hiệu, các dữ kiện củađề bài. 2 - Đổi đơn vị (nếu cần). Đổi các đơn vị trong bài về cùng một hệ đơn vị theo tiêuchuẩn trong hệ SI.Lưu ý: Học sinh thường không để ý và hay quên làm thao tác này. - Vẽ hình minh họa (nếu cần), mô tả lại tình huống được nêu trong bài tập và lưu ý nếu hiện tượng có nhiều đối tượng tham gia hay có nhiều trường hợp xảy ra.Bước 2: Xác lập mối liên hệ của các dữ kiện xuất phát với cái phải tìm để tìmphương hướng giải. - Phân tích hiện tượng vật lí. - Phân tích nội dung để làm sáng tỏ bản chất vật lí. - Suy nghĩ để xác lập mối liên hệ của các dữ kiện có liên quan tới công thứcnào của các dữ kiện xuất phát và rút ra các dữ kiện liên quan cần tìm để xác địnhphương hướng giải.Bước 3: Lập kế hoạch giải, thực hiện giải. - Lập những công thức có liên quan đến các đại lượng cho biết, đại lượng cần tìm. - Suy nghĩ những công thức nào có thể dùng để giải. - Chọn công thức giải. - Chọn cách giải phù hợp. - Tìm ra đại lượng cần tìm sau khi biến đổi và kết hợp các công thức (chưa vộithay số). - Thay số để tìm ra kết quả cuối cùng (Nếu có).Lưu ý: Trong quá trình thực hiện bước này, có thể sử dụng và vận dụng linh hoạt,kết hợp giữa bước 2 với bước 3 với nhau trong quá trình giải (Tùy theo yêu cầu cụthể của ...