Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh giải một số dạng bài tập Vật lí THCS phần điện học

Mục đích nghiên cứu của đề tài nhằm nghiên cứu cơ sở lý luận về đổi mới phương pháp, tìm lời giải cho các bài tập vật lý có tính đặc trưng của môn học, đặc biệt là những dạng bài tập đi sâu vào bản chất của các hiện tượng vật lý, bài tập vận dụng kiến thức liên môn. Phát triển các dạng bài tập từ dễ đến khó tạo thành chuổi, nhằm mục đích rút ngắn được thời gian nghiên cứu, kích thích sự tìm tòi sáng tạo và lòng đam mê của học sinh đối với môn học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh giải một số dạng bài tập Vật lí THCS phần điện học CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc Tên chuyên đề: HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP VẬT LÍ THCS PHẦN ĐIỆN HỌC Họ và tên: Phạm Thị Yến Đơn vị : Trường THCS Lê Văn Thiêm Thành phố Hà Tĩnh MÔN: VẬT LÍ . LĨNH VỰC : ĐIỆN HỌC 1 Phụ lục IA. Đặt vấn đề. 1. Lý do chọn dề tài. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. 3.Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu. 4. Giả thuyết khoa học. 5. Phương pháp nghiên cứu. 6. Dự báo đóng góp của đề tài.B. Giải quyết vấn đề. I. Cơ sở lý luận. II. Thực trạng trước khi thực hiện đề tài. III. Nội dung đề tài 1.Cơ sở lý thuyết: 2.Các bài tập ứng dụngC. Kết luận kiến nghị 1. Kết luận 2. Kiến nghị: 2 “ Hướng dẫn học sinh giải một số dạng bài tậpVật lí THCS phần điện học. ” A.ĐẶT VẤN ĐỀ. 1. Lý do chọn đề tài. Căn cứ vào nhiệm vụ chương trình Vật lí THCS là: Cung cấp cho học sinhmột hệ thống kiến thức cơ bản, ở trình độ phổ thông trung học cơ sở, bước đầu hình thànhở học sinh những kỹ năng cơ bản phổ thông và thói quen làm việc khoa học, góp phầnhình thành ở học sinh các năng lực nhận thức và các phẩm chất, nhân cách mà mục tiêugiáo dục THCS đề ra. Căn cứ vào nhiệm vụ bồi dưỡng học sinh giỏi hàng năm của nhà trườngnhằm phát hiện những học sinh có năng lực học tập môn Vật lí, để bồi dưỡng nâng caonăng lực, hình thành cho các em những kỹ năng cơ bản và nâng cao trong việc giải các bàitập Vật lí. Giúp các em tham dự các kỳ thi học sinh giỏi cấp Trường, cấp Thành Phố, cấpTỉnh và thi vào Trường Chuyên đạt kết quả cao. Vật lý là một môn học mới đối với học sinh bậc THCS, các khái niệm vật lý cũngmới bắt đầu hình thành và căn bản chỉ mới nghiên cứu các hiện tượng vật lý mà chưa đisâu vào nghiên cứu bản chất của các hiện tượng. Bởi vậy đối với học sinh THCS môn vậtlý vốn dĩ đã khó lại càng khó hơn. Khi gặp bài tập vật lý khó do công cụ giải chưa đầy đủ và sắc như ở THPT, nên việcgiải các dạng bài tập này đối với học sinh THCS gặp rất nhiều khó khăn. Sách giáo khoathì không cung cấp hết tất cả các kiến thức, tài liệu tham khảo thì đưa ra các bài tập quákhó đối với bậc THCS. Tôi thiết nghĩ là người thầy cần phải tìm ra một số phương phápđịnh hướng học sinh phát triển bài toán cùng dạng nhằm rút bớt thời gian nghiên cứu, cũngnhư phát trễn trí tuệ và phương pháp tư duy cho học sinh. Ngoài ra việc vận dụng kiếnthức của môn học này vào giải quyết các tình huống trong môn học khác là hết sức cầnthiết, để cho các em liên kết một cách chặt chẻ giữa kiên thức của các môm học. Đặc biệtlà mối liên hệ giữa Toán học và Vật lý. Không phải lúc nào sách giáo khoa, hay sách thamkhảo đều viết hết được tất cả các dạng toán để chúng ta nghiên cứu và phát triển trí tuệ chohọc sinh. Vấn đề là người giáo viên phải biết cách khai thác và hướng dẫn học sinh cáchkhai thác và phát triển bài toán, cũng như tìm tòi lời giải. Thực trạng hiện nay đối với giáo viên THCS trong quá trình giảng dạy vẫn bám chặtlấy sách giáo khoa, mà chưa mạnh dạn đưa ra các phương án mới, hay cách nhìn mới mộtvấn đề để từ đó khai triển phương pháp giảng dạy một cách linh hoạt làm cho bài giảng trởnên phong phú, lôi cuốn học sinh hăng say tham gia nghiên cứu nhiều hơn. Vấn đề mớikhông có nghĩa là phải thay đổi hoàn toàn vấn đề đã có mà cách tiếp cận vấn đề theo mộtphương pháp khác nhẹ nhàng hơn, hoặc đưa ra một số nhận xét mà trong sách giáo khoa 3không đề cập tới, nhưng bản thân ta lại thấy rất cần thiết cho học sinh khi giải bài tập.Hoặc vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các tình huống của môn học mình đanggiảng dạy. Các bài tập cũng nên khai thác một cách cặn kẽ và hướng dẫu học sinh tìm tòikhai thác các bài tập cùng dang, tránh tình trang cùng một dạng nhưng giáo viên chỉ thayđổi một vài số liêu học sinh đã không thể nhận ra được bài toán đó nữa, dẫn đến hiệntượng lặp đi lặp lại một dang mà học sinh vẩn không thể giải quyết một cách triệt để dangtoán đó. Như vậy việc dạy, học chỉ xoay quanh việc đào tạo thợ giải toán mà không pháttriển trí tuệ, không trang bị cho học sinh một phương pháp tư duy khoa học. Trong chương trình Vật lí THCS- điện học là một phần kiến thức quan trọng. Tuyvậy trong quá trình học và làm bài tập đa số học sinh lúng túng trong việc giải bài tập phầnđiện trong bộ môn vật lí 9 khi làm bài tập với sơ đồ mạch điện không tường minh hoặc cómắc thêm ampe kế và vôn kế. Một số nguyên nhân khiến học sinh gặp khó khăn là: - C ...