Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 7 viết bài văn biểu cảm tác phẩm văn học

Biểu cảm về tác phẩm văn học là trình bày những cảm xúc suy nghĩ về những giá trị nghệ thuật, nội dung của các tác phẩm.Biểu cảm về tác phẩm văn học bao gồm nhiều nội dung cụ thể như : biểu cảm về toàn bộ tác phẩm, biểu cảm về một đoạn trích trong tác phẩm hoặc biểu cảm về nhân vật trong tác phẩm. Mời các bạn cùng tham khảo để nắm chi tiết nội dung bài viết!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh lớp 7 viết bài văn biểu cảm tác phẩm văn học PHẦN A - ĐẶT VẤN ĐỀ Văn học có vai trò rất quan trọng trong đời sống và trong sự phát triển tưduy của con người . Là một môn học thuộc nhóm khoa học và xã hội, môn Ngữ văn có tầmquan trọng trong việc giáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảm cho học sinh.Đồng thời cũng là môn học thuộc nhóm công cụ, môn Ngữ văn còn thể hiện rõmối quan hệ với các môn học khác. Học tốt môn Ngữ văn sẽ tác động tích cựctới các môn học khác và ngược lại, các môn học khác cũng góp phần học tốtmôn Ngữ văn. Môn Ngữ văn trong nhà trường bậc THCS chia làm ba phân môn : Vănhọc, Tiếng Việt, Tập làm văn. Trong thực tế dạy và học, phân môn Tập làm vănlà phân môn được coi là khó nhất. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng nói“ Dạy làm văn là chủ yếu dạy cho học sinh diễn tả cái gì mình suy nghĩ, mìnhbày tỏ một cách trung thành, sáng tỏ, chính xác làm nổi bật điều mình muốnnói” (Dạy văn là một quá trình rèn luyện toàn diện, nghiên cứu giáo dục số 28,11/ 1973) Năm học vừa qua, tôi được phân công dạy môn Ngữ văn 7, tôi nhận thấymặc dù biểu lộ tình cảm, cảm xúc là nhu cầu thiết yếu của con người nhưng họcsinh chưa biết cách bộc lộ cảm xúc của mình để “ khơi gợi lòng đồng cảm nơingười đọc’’. Khi hành văn các em còn lẫn lộn, chưa phân biệt rạch ròi giữa vănbiểu cảm với các thể loại văn khác. Khi viết bài văn biểu cảm về tác phẩm vănhọc, các em còn chưa phân biệt được biểu cảm tác phẩm văn học và phân tíchtác phẩm văn học nên kết quả đạt được chưa cao vì vậy tội đưa ra đề tài sángkiến kinh nghiệm : “ Hướng dẫn học sinh lớp 7 viết bài văn biểu cảm tácphẩm văn học” 1 B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ: Văn biểu cảm là tiếng nói tình cảm hết sức phong phú của con người. Đốitượng của phương thức biểu đạt này không phải là phong cảnh, đồ vật hay bứctranh về cuộc sống con người như ở văn miêu tả, cũng không phải là những sốphận, những cảnh đời, những sự việc như ở văn tự sự mà là thế giới tinh thầnmuôn hình, muôn vẻ với những tư tưởng, tình cảm, thái độ của con người trướccuộc đời. Hay nói đúng hơn, tư tưởng, cảm xúc, nỗi niềm là đối tượng phản ánhtrực tiếp của phương thức biểu cảm. Biểu cảm về tác phẩm văn học là trình bày những cảm xúc suy nghĩ vềnhững giá trị nghệ thuật, nội dung của các tác phẩm.Biểu cảm về tác phẩm vănhọc bao gồm nhiều nội dung cụ thể như : biểu cảm về toàn bộ tác phẩm, biểucảm về một đoạn trích trong tác phẩm hoặc biểu cảm về nhân vật trong tácphẩm…II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ : Qua thực tế dạy chương trình Ngữ văn 7, tôi nhận thấy kĩ năng vận dụngcác phương thức biểu đạt trong văn bản, kĩ năng viết, bộc lộ cảm xúc trong bàitập làm văn của nhiều học sinh trong bài viết biểu cảm về tác phẩm văn họcchưa cao. Trong những năm trước, trong bài tập làm văn biểu cảm về tác phẩm vănhọc, tôi nhận thấy các em thường gặp vướng mắc trong việc biểu cảm về tácphẩm văn học . Đa phần các em đều chưa hiểu nhầm lẫn giữa biểu cảm và cácphương thức biểu đạt khác nên khi làm bài thường thiếu các yếu tố biểu cảm,thậm chí hầu như không bộc lộ cảm xúc về tác phẩm văn học.Vì vậy tôi xin đưara một số giải pháp để nâng cao kĩ năng viết bài văn biểu cảm về tác phẩm vănhọc cho học sinh 2III. CÁC GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN :1. Củng cố những kiến thức, kĩ năng cơ bản cần nắm vững khi làm văn biểu cảm. Đây là khâu quan trọng đầu tiên, không phải chỉ riêng văn biểu cảm mà làở tất cả các kiểu văn bản được học ở THCS . Việc cung cấp tri thức, kĩ năng vềvăn biểu cảm được tiến hành ở nhiều tiết, xen kẽ: từ tiết “Tìm hiểu chung về vănbiểu cảm” đến tiết “ Ôn tập văn biểu cảm” nhất là tiết học “ Cách làm bài vănbiểu cảm về tác phẩm văn học” đã hình thành rõ cho các em cách làm một bàivăn biểu cảm về tác phẩm văn học.1.1. Để làm tốt dạng bài văn biểu cảm tác phẩm văn học, trước tiên học sinh nắm vững khái niệm chung về văn biểu cảm : Văn biểu cảm là văn bản viết ra nhằm biểu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánhgiá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơingười đọc. (SGK Ngữ văn 7- Tập I). Thường thì những bài văn biểu cảm tập trung biểu đạt một tình cảm chủyếu. Tình cảm ấy được bộc lộ trực tiếp thông qua những suy nghĩ, những nỗiniềm, những cảm xúc trong lòng người. Tuy nhiên trong thực tế, khi viết vănbiểu cảm (dù ở dạng thơ hay văn xuôi), người ta vẫn thường hay kết hợp sửdụng những phương thức khác như miêu tả, tự sự để bộc lộ thái độ, tình cảmgián tiếp thông qua những đối tượng, những hình ảnh có ý nghĩa ẩn dụ. Tuy nhiên, khi vận dụng phương thức miêu tả và tự sự vào văn biểu cảmthì cũng cần lưu ý: có tả thì cũng không tả một cách cụ thể, hoàn chỉnh; có kể thìcũng không kể một cách chi tiết, đầy đủ, rõ ràng. Người v ...