Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn Vật lí lớp 8

Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm hình thành cho học sinh một cách tổng quan về phương pháp giải một bài tập Vật lí 8, từ đó các em có thể vận dụng một cách thành thạo và linh hoạt trong việc giải các bài tập, nâng cao hiệu quả của bài tập, giúp các em nắm vững kiến thức trong quá trình học tập. Hướng dẫn học sinh nắm vững các dạng bài tập và phương pháp giải các dạng bài tập vật lí, học sinh biết vận dụng các kiến thức đã học vào giải bài tập từ đó trình bày bài toán vật lí chặt chẽ và khoa học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn Vật lí lớp 8 Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn vật lí lớp 8 PHẦN A: MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài Trong việc nâng cao chất lượng giáo dục, việc cải tiến phương pháp dạyhọc là một nhân tố quan trọng, bên cạnh việc bồi dưỡng kiến thức, việc phát huytính tích cực của học sinh có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bởi vì công việc giáodục phải được tiến hành trên cơ sở tự nhận thức, tự hành động, việc khơi dậyphát triển ý thức năng lực tư duy, bồi dưỡng phương pháp tự học là con đườngphát triển tối ưu của giáo dục. Cũng như trong học tập các bộ môn khác, học Vậtlí lại càng cần phát triển năng lực tích cực, năng lực tư duy của học sinh đểkhông phải chỉ biết mà còn phải hiểu để giải thích hiện tượng Vật lí cũng như ápdụng kiến thức và kỹ năng vào các hoạt động trong cuộc sống gia đình và cộngđồng. Vì thế trong việc giải bài tập Vật lí mục đích cơ bản cuối cùng không phảichỉ tìm ra đáp số, tuy điều này cũng quan trọng và cần thiết, mục đích chính củaviệc giải là ở chỗ người làm bài tập hiểu được sâu sắc hơn các khái niệm, địnhluật Vật lí, vận dụng chúng vào những vấn đề thực tế trong cuộc sống, trong laođộng. Qua thực tế giảng dạy Vật lí ở trường THCS nói chung bộ môn Vật lí 8nói riêng, tôi nhận thấy học sinh còn gặp rất nhiều khó khăn lúng túng khi giảicác bài tập định lượng Vật lí, điều này ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng dạyhọc. Cùng với sự đổi mới phương pháp dạy học chung của ngành giáo dục,đồng thời bản thân cũng tự kiểm tra, tổng kết tình hình dạy học Vật lí, cùng vớiviệc tiếp thu các chuyên đề, thấy được tác dụng giáo dục rất lớn đối với học sinhkhi giải bài tập Vật lí. Từ đó vận dụng vào quá trình giảng dạy, tôi thấy có hiệuquả hơn so với trước đây, chất lượng học sinh được nâng cao rõ rệt. Xuất pháttừ những lí do trên, tôi đã chọn viết sáng kiến “ Hướng dẫn học sinh phương 1 Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn vật lí lớp 8giải bài tập môn Vật Lí lớp 8 ” nhằm giúp học sinh nắm chắc được kiến thứccơ bản, mở rộng và hiểu sâu kiến thức. Từ dó nâng cao được chất lượng.2. Lịch sử của vấn đề. - Việc dạy học học sinh trong trường phổ thông hiện nay chưa phát huy đượchết vai trò của bài tập vật lí trong thực hiện các nhiệm cụ dạy học. Đối với họcsinh giải bài tập Vật lí là công việc khó khăn, nhiều em chưa có định hướng giảibài tập, các em chưa có thói quen vận dụng các kiến thức đã học vào giải bài tậpvật lí một cách có hiệu quả từ đó các em không có hứng thú với môn học kết quảhọc tập của nhiều em không cao. - Một số giáo viên còn xem nhẹ tiết bài tập, chỉ dừng lại khi giải xong các bàitập ở sách giáo khoa. - Tiết bài tập trong phân phối chương trình còn ít. - Kĩ năng vận dụng kiến thức Toán cho việc giải bài tập còn hạn chế đối vớimột bộ phận không nhỏ học sinh. Chưa chủ động trong giải bài tập, chưa nắmđược bản chất của các hiện tượng vật lí, chưa biết áp dụng toán học vào giải bàitập vật lí, làm bài tập cho về nhà còn mang tính đối phó với việc kiểm tra củagiáo viên. 3. Mục đích nghiên cứu Hình thành cho học sinh một cách tổng quan về phương pháp giải một bàitập Vật lí 8, từ đó các em có thể vận dụng một cách thành thạo và linh hoạt trongviệc giải các bài tập, nâng cao hiệu quả của bài tập, giúp các em nắm vững kiếnthức trong quá trình học tập. - Hướng dẫn học sinh nắm vững các dạng bài tập và phương pháp giải cácdạng bài tập vật lí, học sinh biết vận dụng các kiến thức đã học vào giải bài tậptừ đó trình bày bài toán vật lí chặt chẽ và khoa học. - Thông qua hoạt động này giúp học sinh rèn luyện kĩ năng tính toán, rènluyện sự phát triển độc lập sáng tạo của học sinh.4. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu. - Nhiệm vụ: + Nghiên cứu nâng cao chất lượng của tiết dạy bài tập vật lí. 2 Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn vật lí lớp 8 + Học sinh biết vận dụng lý thuyết đã học vào bài tập áp dụng và ngược lạiqua việc giải bài tập học sinh khắc sâu lý thuyết đã học. + Rèn luyện cho học sinh tính chính xác, trình bày khoa học, hình thànhnhững đức tính tốt như tinh thần tự lập, kiên trì, tính vượt khó và đặc biệt là tạoniềm vui trí tuệ. - Phương pháp nghiên cứu: + Nghiên cứu các tài liệu liên quan tới việc sử dụng bài tập trong dạy học vậtlí, tài liệu chuyên môn, sách giáo khoa, sách giáo viên, các tài liệu về giải bài tậpvật lý bậc trung học cơ sở. + Áp dụng vào các tiết giải bài tập ở trên lớp, qua các tiết bài tập. + Thông qua việc tổ chức các hình thức dạy học ở lớp và hướng dẫn học sinhtự học ở nhà. + Phân loại các dạng bài tập và đưa ra phương pháp giải cho từng dạng. 5. Giới hạn nghiên cứu. - Đối tượng học sinh khối 8 - Trường THCS - Phương pháp giải bài tập vật lí lớp 86. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu. - Tăng cường tính tích cực chủ động của học sinh trong học tập, rèn luyện tư duy sáng tạo cho học sinh . - Rèn luyện kĩ năng tự học cho học sinh. - Rèn kĩ năng giải bài tập Vật lí cho học sinh. - Giúp giáo viên định hướng đúng đắn trong cách thiết kế bài giảng và tổ chứcdạy học tiết bài tập Vật lí trên lớp. - Giúp học sinh học tập tích cực; biết cách trình bày một bài làm định lượngVật lí; có kĩ năng giải bài tập Vật lí; diễn đạt đúng ngôn ngữ Vật lí, yêu thíchhọc tập bộ môn, ham tìm hiểu khoa học kĩ thuật. Hứng thú, say mê việc giải bàitập. 3 Hướng dẫn học sinh phương pháp giải bài tập môn vật lí lớp 8 PHẦN B: NỘI DUNGI. Cơ sở lí luận của vấn đề Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực, chủ động học tập củahọc sinh nhằm giúp các em tiếp cận kiến thức đòi ...