Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm tổ chức tốt giờ dạy của mình góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và hiệu quả đào tạo. Đưa ra một số cải tiến phương pháp dạy học để mong sự góp ý, bổ sung của hội đồng khoa học và của bạn bè đồng nghiệm nhằm hoàn thiện hơn về các giải pháp dạy học của bộ môn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số giải pháp đổi mới phương pháp dạy học môn Sinh học lớp 8 Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n Sinh häc líp 8 A. phÇn më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc lµ mét yªu cÇu quan träng, t¸c ®éng trùc tiÕp®Õn kh¶ n¨ng tiÕp thu bµi gi¶ng cña häc sinh trong tõng tiÕt häc vµ quyÕt ®Þnh l©udµi ®Õn chÊt lîng cña gi¸o dôc ®µo t¹o. C¸c nhµ nghiªn cøu ph¬ng ph¸p d¹y häc®· kh«ng ngõng nghiªn cøu, tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu míi cña lý luËn d¹y häc hiÖn®¹i ®Ó ®a nÒn gi¸o dôc níc ta ngµy cµng tiÕn bé, ®¸p øng ®îc nhu cÇu häc tËpngµy cµng cao cña nh©n d©n. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸pd¹y häc ®· ®îc thèng nhÊt theo t tëng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häcsinh díi sù tæ chøc vµ híng dÉn cña gi¸o viªn. Häc sinh tù gi¸c chñ ®éng t×m tßi,ph¸t hiÖn, gi¶i quyÕt nhiÖm vô nhËn thøc vµ cã ý thøc vËn dông linh ho¹t, s¸ng t¹oc¸c kiÕn thøc kü n¨ng ®· thu nhËn ®îc. Nhng nh÷ng ®Þnh híng nµy còng chØ ®Õnvíi gi¸o viªn qua nh÷ng tµi liÖu mang tÝnh lý thuyÕt nhiÒu h¬n lµ híng dÉn thùchµnh. Ho¹t ®éng chØ ®¹o chuyªn m«n hay båi dìng gi¸o viªn vÉn thiÕu nhiÒu vÒviÖc t×m hiÓu néi dung, ch¬ng tr×nh m«n häc h¬n lµ t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò cñachÝnh ph¬ng ph¸p d¹y häc. ChÝnh v× thÕ kh«ng tr¸nh khái viÖc hiÓu vµ vËn dông ®æimíi ph¬ng ph¸p d¹y häc mét c¸ch m¸y mãc, thËm chÝ cßn sai lÖch ë mét sè giêd¹y, gi¸o viªn kh«ng cã ph¬ng ph¸p tæ chøc tèt tiÕt d¹y cña m×nh. Do ®ã nhiÒu tiÕtd¹y kh«ng t¹o ra ®îc høng thó häc tËp cho häc sinh, g©y nªn t©m lý ch¸n häc dÉn®Õn hiÖu qu¶ cña gi¸o dôc trong mÊy n¨m gÇn ®©y rÊt thÊp. Tríc nh÷ng khã kh¨n cña thùc tiÓn gi¸o dôc, chóng ta ph¶i thùc sù ®æi míiph¬ng ph¸p d¹y häc, ph¶i chÊp nhËn mét gi¶i ph¸p qu¸ ®é mang tÝnh c¶i tiÕnph¬ng ph¸p d¹y häc víi ph¬ng ch©m ®æi míi lµ d¹y häc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh“suy nghÜ nhiÒu h¬n, lµm nhiÒu h¬n, th¶o luËn nhiÒu h¬n” nh»m ®¸p øng yªu cÇumíi cña x· héi, ®¸p øng sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. §©ykh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò cña riªng níc ta mµ lµ vÊn ®Ò ®ang ®îc quan t©m ë mäi quècgia trong chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lùc con ngêi phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ - x·héi. Lµ mét gi¸o viªn trùc tiÕp gi¶ng d¹y ®· ®îc h¬n 30 n¨m, kinh nghiÖm rÊtnhiÒu, nhng t«i vÉn cßn b¨n kho¨n vÒ c¸ch d¹y ®Ó t¹o høng thó häc tËp cho häcVâ Thµnh §ång S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 1 Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n Sinh häc líp 8sinh, nh»m tæ chøc tèt giê d¹y cña m×nh gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc vµhiÖu qu¶ ®µo t¹o . Qua thùc tÕ thö nghiÖm trong thêi gian qua, trong n¨m häc nµy t«im¹nh d¹n ®a ra mét sè c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p d¹y häc ®Ó mong sù gãp ý, bæ sungcña héi ®ång khoa häc vµ cña b¹n bÌ ®ång nghiÖp nh»m hoµn thiÖn h¬n vÒ c¸c gi¶iph¸p d¹y häc cña bé m«n, ®em ®Õn hiÖu qu¶ trong c«ng viÖc cña ngêi thÇy gi¸o®øng trªn bôc gi¶ng. §ã chÝnh lµ lý do mµ t«i chän ®Ò tµi nµy. II. Ph¹m vi, ®èi tîng nghiªn cøu vµ thêi gian thùc hiÖn Ph¹m vi vµ ®èi tîng nghiªn cøu: - §îc thùc hiÖn trong ph¹m vi mét líp häc. - Häc sinh líp 8E cña trêng THCS Hång Thñy. Thêi gian: - TiÕn hµnh thö nghiÖm trong n¨m häc 2011- 2012Vâ Thµnh §ång S¸ng kiÕn kinh nghiÖm 2 Mét sè gi¶i ph¸p ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n Sinh häc líp 8 B - PhÇn néi dung I. C¬ së lý luËn. M«n Sinh häc nãi chung vµ Sinh häc 8 nãi riªng, lµ mét m«n häc khoa häcthùc nghiÖm mµ ®ßi hái häc sinh tiÕp nhËn kiÕn thøc bµi häc, th«ng qua viÖc quans¸t vµ nhËn xÐt tõ ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cÊu t¹o, nh÷ng quy luËt ho¹t ®éng, nh÷ng ®Æc®iÓm thÝch nghi víi m«i trêng sèng cña giíi sinh vËt, th«ng qua quan s¸t trªn tranhvÏ, m« h×nh vµ c¸c thÝ nghiÖm díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn. Häc sinh khi tiÕp thu kiÕn thøc, kh«ng ph¶i thô ®éng tõ bµi gi¶ng cña gi¸oviªn, mµ ngîc l¹i ph¶i ®éc lËp chñ ®éng quan s¸t vµ nghiªn cøu thÝ nghiÖm tranhvÏ, mÉu vËt, m« h×nh .... Tõ ®ã rót ra kÕt luËn vµ kiÕn thøc hoµn chØnh díi sù chØdÉn cña gi¸o viªn. Cã nh vËy míi lµm cho häc sinh thùc sù t duy, s¸ng t¹o, biÕtlµm viÖc, nghiªn cøu khoa häc, gióp viÖc tiÕp thu kiÕn thøc ®îc v÷ng ch¾c, nhí kü,nhí l©u. Lµm tèt ®îc ®iÒu nµy, chÝnh lµ ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ ®æi míiph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay mµ ngµnh gi¸o dôc ®Æt ra. §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m qua toµn ngµnh ®ang hëng øng cuéc vËn ®éngNãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc do Bétrëng bé GD-§T ph¸t ®éng. Do ®ã viÖc d¹y mét tiÕt sinh häc theo yªu cÇu ®æi míicã hiÖu qu¶ lµ mét ®iÒu hÕt søc quan träng, bëi lÏ häc sinh muèn n¾m ch¾c kiÕnthøc, cÇn ®ßi hái c¸c em ph¶i ph¸t huy tÝnh t duy s¸ng t¹o, chñ ®éng khai th¸c kiÕnthøc, hiÓu bµi vµ vËn dông vµo thùc tÕ, ®¸p øng víi yªu cÇu gi¸o dôc trong giai ®o¹nmíi. II. Thùc tr¹ng d¹y häc m«n Sinh häc ë trêng THCS Hång Thñytrong nh÷ng n¨m qua. Trong nh÷ng n¨m qua, lµ mét c¸n bé qu¶n lý, víi c¬ng vÞ HiÖu trëng nhµtrêng, b¶n th©n t«i trùc tiÕp gi¶ng d¹y rÊt Ýt, tuy cã kinh nghiÖm nhng chØ d¹y méttuÇn hai tiÕt, trong qu¸ tr×nh ®ã, t«i thÊy thùc tr¹ng cña viÖc d¹y häc m«n Sinh häc ëtrêng THCS Hång Thuû nh sau: 1. VÒ u ®iÓm. - Gi¸o viªn n¾m ®îc hÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc, phèi hîp kh¸ linhho¹t, tæ chøc líp häc kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó nªn ®· t¹o ra nhiÒu tiÕt d¹y sinh®éng, hÊp dÉn, l«i cuèn ®îc HS vµo qu¸ tr×nh kh¸m ph¸, t×m tßi lý thó, víi sù hæ trîtÝch cùc cña c¸c ph¬ng tiÖn vµ thiÕt bÞ d¹y häc kh¸ dåi dµo. - C¬ b¶n ph©n lo¹i ®îc hÖ thèng kiÕn thøc trong ch¬ng tr×nh theo quyÕt ®Þnh16 vµ ch¬ng tr×nh gi¶m t¶i. Tõ ®ã, x¸c ®Þnh ®îc nhiÖm vô cña ngêi gi¸o viªn khi d¹y nhãm bµi nµo.§ång thêi biÕt lùa chän vµ sö dông ®óng thiÕt bÞ d¹y häc. - G¾n c«ng t¸c gi¶ng d¹y víi thùc tÕ cuéc sèng, gióp häc sinh k ...