Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính tích cực độc lập của học sinh trong giờ học môn Sinh học

Phát huy tính tích cực, tự chủ, sáng tạo của học sinh; Bồi dưỡng phương pháp tự học, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. Bài sáng kiến kinh nghiệm về phát huy tính tích cực độc lập của học sinh trong giờ Sinh học, mời các bạn tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát huy tính tích cực độc lập của học sinh trong giờ học môn Sinh họcPh¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinhhäc kinh nghiÖm Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh vËt ---------------------------------- I/ §Æt vÊn ®Ò: ... Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ (CNH - H§H) cña ®Êt níc.Sù thö th¸ch tríc nguy c¬ tôt hËu trªn con ®êng tiÕn vµo thÕ kû XXI b»ng sùc¹nh tranh trÝ tuÖ ®ang ®ßi hái ®æi míi Gi¸o dôc. N¾m ®îc tinh thÇn vµ ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc(PPDH) ë trêng Phæ th«ng, theo luËt Gi¸o dôc: Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù chñ,s¸ng t¹o cña häc sinh; Båi dìng ph¬ng ph¸p tù häc, rÌn luyÖn kû n¨ng vËndông vµo thùc tiÔn vµ t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häctËp cho häc sinh (HS). Trong ®ã theo t«i lµ sù ®æi míi c¨n b¶n vÒ ph¬ng ph¸pvµ d¹y häc kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ d¹y kiÕn thøc cho häc sinh mµ cßn ph¶i d¹ycho häc sinh biÕt c¸ch häc. BiÕt c¸ch thu nhËn kiÕn thøc mét c¸ch tù lùc b»ngc¸ch thu lîm vµ xö lý th«ng tin ®Ó cã thÓ tù ®æi míi sù hiÓu biÕt cña m×nhb»ng tù häc. Trong khi thêi gian häc ë trêng l¹i cã h¹n. Nhµ trêng kh«ng thÓd¹y cho häc sinh nh÷ng g× mµ hä cÇn trong cuéc sèng sau nµy mµ chØ trang bÞcho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ ph¬ng ph¸p nhËn thøc, ph¬ng ph¸ptù häc ®Ó cã thÓ tù häc tËp suèt ®êi ®Ó dÔ dµng thÝch øng víi thêi ®¹i bïng næth«ng tin khoa häc vµ c«ng nghÖ thêng xuyªn ®æi míi ®¸p øng ®îc yªu cÇucña thùc tiÔn x· héi nghÜa lµ gãp phÇn t¹o ra nh÷ng con ngêi linh ®éng, s¸ngt¹o. Cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong häc tËp h«m nay vµ lao ®éngh«m sau. Ph¶i d¹y cho häc sinh biÕt suy nghÜ tríc nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra nh»mph¸t triÓn ãc t duy s¸ng t¹o. Ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho häc sinh ®îc ®éc lËp suynghÜ. Béc lé nh÷ng suy nghÜ cña m×nh trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, tranh luËn víic¸c b¹n trong nhãm, trong líp. §©y chÝnh lµ dÞp ®Ó c¸c em n©ng cao n¨ng lùc tù®¸nh gi¸ trong lóc ®èi chiÕu suy nghÜ cña b¶n th©n víi ý kiÕn cña c¸c b¹n vµtæng kÕt cña thÇy. Tríc thùc tr¹ng vµ c¬ héi ®ã c¸c bé m«n khoa häc nãi chung vµ bém«n sinh vËt häc nãi riªng ë trêng THCS. Gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu, n¾mv÷ng nh÷ng dÊu hiÖu, ®Æc trng vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè, t©m lý høngthó, tù gi¸c, tÝch cùc chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong ®ã cÇn tÝnh ®Õn nh÷ng ®Æc®iÓm t©m sinh lý løa tuæi THCS. So víi häc sinh ë c¸c khu vùc ®ång b»ng, thµnh thÞ th× häc sinh trêngTHCS Hång Thñy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong kinh tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.Häc sinh Ýt tiÕp xóc víi c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh s¸ch b¸o ... Kün¨ng nhËn biÕt còng nh vËn dông thùc hµnh c¸c m«n vµ ®Æc biÖt lµ sinh häcGi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh 1 Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh häc cßn yÕu. Cha ho¹t b¸t, kh¶ n¨ng tranh luËn vµ th©m nhËp kiÕn thøc rêi r¹c vµ kh«ng ch¾c ch¾n. ChÝnh v× vËy t«i ®· chän ®Ò tµi “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê d¹y m«n Sinh häc” ThËt vËy: Qua kh¶o s¸t viÖc häc tËp bé m«n Sinh häc ë trêng THCS Hång Thñy n¨m häc 2008 -2009 võa qua mµ b¶n th©n t«i ®îc ph©n c«ng ®¶m nhiÖm. * KÕt qu¶ cô thÓ nh sau: N¾m KT c¬ Kü n¨ng thùc TÝnh n¨ng ®éng Sù kÕt hîp SGK vµKhèi TS b¶n hµnh s¸ng t¹o suy luËn vÊn ®Ò SL % SL % SL % SL % 6 120 80 66.7 85 70.8 50 41.7 90 75 7 80 60 75 65 81 40 50 65 81 9 47 40 85 35 74.5 30 74 40 85 Tríc thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc tÕ ®ã cña häc sinh nh vËy so víi nhiÖm vô n¨m häc vµ thùc tiÔn cña Gi¸o dôc ®èi víi khoa häc c«ng nghÖ hiÖn t¹i th× cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu. V× vËy b¶n th©n t«i lµ gi¸o viªn Sinh häc ngoµi nh÷ng ph¬ng ph¸p cæ truyÒn cña bé m«n ®· thùc hiÖn cÇn cã mét vµi suy nghÜ nhá vÒ viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trong bé m«n Sinh häc mµ t«i ®· thùc hiÖn trong häc kú 1 n¨m häc 2008 - 2009. II/ Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc bé m«n Sinh vËt nh thÕ nµo? VÊn ®Ò nµy t«i ®· cè g¾ng thÓ hiÖn t tëng chØ ®¹o trong mét sè bµi thuéc phÇn hµnh ®îc ph©n c«ng: * Líp 6: Khi d¹y bµi: “C¸c bé phËn cña hoa”. Tríc hÕt t«i ®Æt vÊn ®Ò cho häc sinh suy nghÜ: - Hoa lµ c¬ quan sinh s¶n cña c©y xanh do l¸ biÕn ®æi thµnh. VËy “Hoa” bao gåm nh÷ng bé phËn nµo? Sau khi häc sinh hiÓu nhiÖm vô ph©n tõng nhãm (theo tæ) c¸c nhãm th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò gi¸o viªn nªu ra vµ ghi vµo biªn b¶n cña nhãm. Sau ®ã cö mét em ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ tríc líp. Tríc hÕt t«i ph¸t hoa bëi cho häc sinh, c¸c nhãm vµ th«ng b¸o cho häc sinh biÕt môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch hoa thµnh c¸c bé phËn t¹o nªn hoa vµ Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh 2Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinhhäcghi tªn c¸c bé phËn ®ã lªn b¶ng (Theo môc 1 SGK) viÖc ph©n tÝch hoa bëi®îc häc sinh thùc hiÖn díi sù híng dÉn cña thÇy. Häc sinh võa quan s¸t võatr¶ lêi c¸c c©u hái vµo phiÕu lµm viÖc: - Hoa ®îc s¾p xÕp trªn c¸i g×? - C¸c em thêng gäi lµ bé phËn g×? - Trªn cuèng hoa cã phÇn loe réng gäi lµ bé phËn g×? Sau ®ã gi¸o viªn híng dÉn häc sinh dïng dao nhän c¾t mét vßngkh«ng s©u l¾m ë phÝa trªn ®Õ hoa. Sau ®ã c¾t mét l¸t dµi trªn phÇn mµu lôc cñahoa vµ t¸ch cÈn thËn, cho c¸c em gäi tªn bé phËn nµy (®µi hoa). T¬ng tù nhvËy c¸c em ...