Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát triển các phẩm chất, năng lực của học sinh thông qua hoạt động dạy học theo chủ đề tích hợp trong trường trung học cơ sở

Mục đích nghiên cứu sáng kiến nhằm giúp học sinh phát huy tính linh hoạt, sáng tạo, không dập khuôn để rèn luyện tư duy đồng thời gây hứng thú học tập cho học sinh qua đó phát triển các phẩm chất và năng lực của từng học sinh; góp phần nâng cao chất lượng dạy và học trong trường trung học cơ sở; tích cực đổi mới phương pháp dạy học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát triển các phẩm chất, năng lực của học sinh thông qua hoạt động dạy học theo chủ đề tích hợp trong trường trung học cơ sở SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN CÁC PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀI. Lý do chọn đề tài. Đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề cốt lõi để có được đổi mới thực sự tronggiáo dục mới có thể đào tạo lớp người năng động, sáng tạo, có tiềm năng cạnh tranh trítuệ trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới đang hướng tới nền kinh tế tri thức. Có thểnói cốt lõi của đổi mới dạy và học là hướng tới học sinh được hoạt động học tập chủđộng, tích cực, qua đó phát triển các phẩm chất, năng lực, kỹ năng thực hành, vận dụngkiến thức vào thực tiễn. Trong thực tế, các thầy giáo cô giáo đã vận dụng rất tốt một số phương pháp dạyhọc tích cực vào giảng dạy như: Dạy học vấn đáp tìm tòi, đàm thoại; dạy và học pháthiện và giải quyết vấn đề; dạy và học hợp tác trong nhóm nhỏ; ...đã đem lại hiệu quảtích cực và nâng cao chất lượng giáo dục nhưng vẫn chưa phát huy hết tư duy sáng tạovà năng lực phát triển toàn diện của học sinh. Dạy học theo dự án (DHDA) là một hình thức dạy học, trong đó người học thựchiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo racác sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người học thực hiện với tính tự lựccao trong toàn bộ quá trình học tập. Làm việc nhóm là hình thức làm việc cơ bản củaDHDA. Tuy nhiên, trong nhà trường THCS hiện nay DHDA là phương pháp dạy họcmới nên một số giáo viên chưa nắm bắt được chưa hiểu biết rõ về phương pháp này. Vìvậy, việc áp dụng phương pháp DHDA, dạy học theo định hướng phát triển năng lựchọc sinh của giáo viên còn lúng túng và hình thức. Xuất phát từ thực tế và những lí do trên tôi muốn đưa ra sáng kiến: “PHÁT TRIỂNCÁC PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC CỦA HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNGDẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ” Với hi vọng sẽ giúp cho các bạn đồng nghiệp đang giảng dạy các bộ môn trongtrường THCS có một tài liệu tham khảo trong quá trình dạy học, hiểu sâu hơn vềphương pháp DHDA, trang bị thêm cho mình những cách thức, những kinh nghiệm 1trong quá trình tổ chức cho học sinh học tập theo dự án. Trên cơ sở đó tạo cho học sinhhứng thú học tập đồng thời phát triển năng khiếu của bản thân thông qua việc học tậpvà nghiên cứu bài học. Góp phần nâng cao chất lượng bộ môn, nâng cao chất lượng họcsinh giỏi và chất lượng tuyển sinh vào THPT hàng năm và đặc biệt là phát huy tích tíchcực, chủ động sáng tạo, khả năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn của học sinh từ đócho ta “sản phẩm” của dạy học theo dự án là những con người phát triển toàn diện.II. Mục đích nghiên cứu. Nghiên cứu tổng quan về phương pháp DHDA, dạy học theo định hướng pháttriển năng lực học sinh. Tổng kết kinh nghiệm hướng tới mục đích đưa ra một số bàihọc kinh nghiệm về nội dung, phương pháp dạy học; giúp học sinh phát huy tính linhhoạt, sáng tạo, không dập khuôn để rèn luyện tư duy đồng thời gây hứng thú học tậpcho học sinh qua đó phát triển các phẩm chất và năng lực của từng học sinh; góp phầnnâng cao chất lượng dạy và học trong trường trung học cơ sở; tích cực đổi mới phươngpháp dạy học.III. Nhiệm vụ nghiên cứu. SKKN này tôi chủ yếu đi vào giải quyết một số nhiệm vụ cơ bản sau đây: + Nghiên cứu tổng quan về phương pháp dạy học theo dự án. + Nghiên cứu tổng quan về các phẩm chất, năng lực. + Đề xuất một dự án dạy học theo chủ đề.IV. Phương pháp nghiên cứu. + Phương pháp nghiên cứu lí luận: tham khảo các giáo trình phương pháp dạyhọc về các phẩm chất trí tuệ, sách báo, các công trình khoa học liên quan trực tiếp đếnđề tài, sách giáo khoa, sách bài tập, sách tham khảo. + Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. + Phương pháp thực nghiệm sư phạm, thống kê toán học, phân tích chất lượngkết quả giảng dạy các năm. + Phương pháp phỏng vấn và điều tra giáo dục. + Tham khảo ý kiến chuyên gia về vấn đề nghiên cứu.V. Tổ chức nghiên cứu 1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. + Phương pháp dạy học theo dự án. + Các phẩm chất, năng lực cần phát triển cho học sinh. 2 + Dự án: Tích hợp kiến thức các môn Vật lý, Hóa học, Hình học và kiến thứctrong thực tiễn vào giảng dạy nội dung “Giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình”cho học sinh lớp 9 ( Tiết 41– Phần Đại số 9). 2. Địa điểm nghiên cứu + Trường THCS Nam Hoa - Xã Nam Hoa- Huyện Nam Trực - Tỉnh Nam Định.VI. Cấu trúc sáng kiến kinh nghiệm. Nội dung chính của sáng kiến kinh nghiệm gồm 3 chươngChương ...