Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát triển tư duy thuật toán cho học sinh thcs thông qua việc khai thác một số bài toán cơ bản trong môn Tin học

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học được hoàn thành với một số biện pháp như sau: Rèn luyện khả năng đặc biệt hóa, khái quát hóa thông qua một số bài toán cơ bản, từ đó vận dụng phép tương tự hóa để giải quyết các bài toán mở rộng, bài toán thực tiễn; Rèn luyện cho học sinh khả năng phân tích, tổng hợp, vận dụng các kiến thức, kỹ năng đã có để giải quyết bài toán theo nhiều thuật giải khác nhau từ đó lựa chọn ra thuật giải tối ưu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phát triển tư duy thuật toán cho học sinh thcs thông qua việc khai thác một số bài toán cơ bản trong môn Tin học CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾNPHÁT TRIỂN TƯ DUY THUẬT TOÁN CHO HỌC SINH THCSTHÔNG QUA VIỆC KHAI THÁC MỘT SỐ BÀI TOÁN CƠ BẢN TRONG MÔN TIN HỌC Đồng tác giả: 1. Lê Xuân Ngưu - Chức vụ: Giáo viên - Học vị: Đại Học 2. Lưu Thị Thủy - Chức vụ: Hiệu trưởng- Học vị: Đại Học 3. Trần Văn Trường - Chức vụ: Giáo viên - Học vị: Đại Học Đơn vị công tác: Trường THCS Ninh Phong – Phường Ninh Phong – Thành phố Ninh Bình TP. Ninh Bình, tháng 09 năm 2018 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng sáng kiến tỉnh Ninh Bình. Chúng tôi gồm: Trình Tỷ Năm độ lệ(%) TT Họ và tên Nơi công tác Chức danh sinh chuyên đóng môn góp 1 Lê Xuân Ngưu 1985 Trường Giáo viên Đại Học 50% THCS Ninh Đại Học 2 Lưu Thị Thủy 1972 Hiệu trưởng 30% Phong - Thành 3 Trần Văn Trường 1980 phố Ninh Bình Giáo viên Đại Học 20%1. Tên sáng kiến, lĩnh vực áp dụng Là nhóm tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: PHÁT TRIỂN TƯ DUY THUẬT TOÁN CHO HỌC SINH THCS THÔNG QUAVIỆC KHAI THÁC MỘT SỐ BÀI TOÁN CƠ BẢN TRONG MÔN TIN HỌC Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Dạy học bồi dưỡng đội tuyển tin học cấp trường,thành phố, cấp tỉnh, dạy học đại trà trong các trường trung học cơ sở. Sáng kiến được áp dụng lần đầu trong năm học 2015-20162. Nội dung sáng kiến Dạy tin học lập trình là một hoạt động nghiên cứu khá phức tạp bao gồm cáchoạt động dạy học về ngôn ngữ lập trình, xác định bài toán và thuật toán, chươngtrình…trong việc xác định bài toán và thuật toán là một công việc hết sức quan trọng.Muốn xác định được thuật giải tối ưu thì người học phải có tư duy thuật toán tốt. Tưduy thuật toán được đặc trưng bởi các khả năng phân tích một hoạt động thành nhữngthao tác thành phần được thực hiện theo một trình tự xác định mô tả chính xác quátrình tiến hành một hoạt động, khái quát hóa một hoạt động trên những đối tượngriêng lẻ thành một hoạt động trên một lớp đối tượng, so sánh những thuật toán khácnhau cùng thực hiện một công việc và phát triển thuật toán tối ưu. Mỗi bài toán có thể có nhiều thuật giải khác nhau, mỗi thuật giải là một địnhhướng suy luận riêng, nó thể hiện tư duy thuật toán của mỗi học sinh nên khi đứngtrước một bài toán học sinh thường không biết bắt đầu từ hướng nào? phải làm nhưthế nào? bắt đầu từ đâu? Trong dạy học bồi dưỡng học sinh giỏi hay dạy học đại trànếu giáo viên bắt đầu từ bài toán khó sẽ rất khó khăn trong việc giảng dạy truyền đạtkiến thức cho học sinh, học sinh cũng sẽ khó tư duy, bài toán trở nên trừu tượng dẫnđến không hiệu quả trong học tập. Mặt khác chúng ta không có nhiều thời gian có thểdạy hết cho học sinh tất cả các bài tập cũng như các em không thể làm hết các bài tập 1đó. Vì vậy để tạo ra mối quan hệ logic giữa các bài tập, khi hướng dẫn cho học sinhgiải một bài toán, giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh biết khai thác, vận dụng, mởrộng kết quả những bài toán đơn giản và khai thác bài toán gốc để xây dựng các bàitoán mới liên quan. Điều này giúp học sinh rèn luyện tư duy lôgic óc, sáng tạo, tự tìmtòi, suy nghĩ ra những bài toán mới và có những cách giải hay. Muốn có tư duy lậptrình tốt thì học sinh cần nắm chắc kiến thức từ cơ bản và đứng trước một bài toánphải có cách tiếp cận, đánh giá và giải quyết các vấn đề của bài toán một cách tối ưuchứ không đơn thuần là tìm ra lời giải cho xong. Bởi trong tin học lập trình khôngphải cứ tìm ra lời giải là đã giải quyết được bài toán. Qua thực tiễn và nghiên cứu tôi nhận thấy rằng việc rèn luyện tư duy thuật toánlà một cách làm hay, phù hợp với xu thế chung, góp phần vào việc đổi mới phươngpháp dạy học, rèn luyện kiến thức, kĩ năng, óc sáng tạo và bồi dưỡng năng lực tư duycho học sinh và ngoài ra còn gây hứng thú, ham thích học toán cho các em. Tuy nhiên, trong thực tế giảng dạy của các giáo viên vẫn truyền đạt kiến thứccho học sinh theo hướng thụ động, việc dạy và rèn luyện kiến thức cho học sinh cònrời rạc, riêng lẻ chưa thấy được sự kết nối, xâu chuỗi các bài toán với nhau thành mộthệ thống dẫn đến học sinh chưa có kĩ năng quy lạ ...