Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phương pháp giảng dạy môn Ngữ văn lớp 9 phục vụ cho việc thi tuyển sinh vào các trường THPT phần Nghị luận văn học

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là môn Ngữ văn trong trường THCS gồm ba phân môn: Văn học, Tiếng Việt và Tập làm văn. Trong thực tế học sinh luôn coi môn Ngữ văn là môn khó nhất, dài nhất. Theo kết quả điều tra bằng phiếu vào đầu năm học trước nữa , nhiều em chưa thực sự yêu thích môn học ý nghĩa và bổ ích này và càng không thích phần nghị luận văn học. Để học tốt môn này thì đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề đã được đề cập bàn luận và thực hiện trong nhiều năm qua, đặc biệt trong mấy năm gần đây, với việc thực hiện giảng dạy theo chương trình sách giáo khoa mới thì đổi mới phương pháp dạy học càng được thúc đẩy và phát huy một cách có hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Phương pháp giảng dạy môn Ngữ văn lớp 9 phục vụ cho việc thi tuyển sinh vào các trường THPT phần Nghị luận văn học MỤC LỤCPhần Nội dung Trang Mục lục 1 Quy ước viết tắt 1Phần I. Mở 1. Mục đích của đề tài 2 2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến 3đầu 3. Đóng góp mới về mặt khoa học của đề tài 4 Chương I: Thực trạng vấn đề mà SK đề cập đến. 5 Chương II: Những giải pháp (biện pháp) mang tính khảPhần II. thi 7Nội dung Chương III: Kiểm chứng các giải pháp đã triển khai của sáng kiến 24Phần III. 1. Những vấn đề quan trọng nhất được đề cập của SK 25 2. Hiệu quả thiết thực của SK...... 25Kết luận 3. Kiến nghị. 26Phần IV. Tài liệu tham khảo 27Phụ lục QUY ƯỚC VIẾT TẮT 1. THPT : Trung học phổ thông 2. THCS: Trung học cơ sở 3. SGK: Sách giáo khoa 4. SGV: Sách giáo viên 5. SK: Sáng kiến 1 PHẦN I : MỞ ĐẦU 1. Mục đích của sáng kiến: Từ xưa đến nay, Văn học luôn có vai trò hết sức quan trọng trong đờisống và trong sự phát triển nhân cách của con người, bởi: “Văn học là nhânhọc”. Trong trường phổ thông, môn Ngữ văn cũng đã được các cấp, các ngànhhết qức quan tâm. Nó chiếm thời lượng đáng kể so với các môn học khác. Đó làmôn học thuộc nhóm khoa học xã hội , có vai trò đặc biệt quan trọng trong việcgiáo dục quan điểm, tư tưởng, tình cảm, nhân cách học sinh. Nó không nhữngtạo tiền đề cho học sinh có kĩ năng nghe- nói- đọc- viết mà còn rèn cho các emcó kĩ năng sơ giản về phân tích tác phẩm văn học, bước đầu giúp các em cónăng lực cảm nhận và bình giá văn học. Văn học đồng thời cũng là môn côngcụ có mối quan hệ chặt chẽ với các bộ môn khác. Do vậy học tốt môn Văn sẽgiúp các em khám phá, tiếp nhận các môn khoa học khác một cách tốt hơn. Môn Ngữ văn trong trường THCS gồm ba phân môn: Văn học, TiếngViệt và Tập làm văn. Trong thực tế học sinh luôn coi môn Ngữ văn là môn khónhất, dài nhất. Theo kết quả điều tra bằng phiếu vào đầu năm học trước nữa ,nhiều em chưa thực sự yêu thích môn học ý nghĩa và bổ ích này và càng khôngthích phần nghị luận văn học. Để học tốt môn này thì đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề đã đượcđề cập bàn luận và thực hiện trong nhiều năm qua, đặc biệt trong mấy năm gầnđây, với việc thực hiện giảng dạy theo chương trình sách giáo khoa mới thì đổimới phương pháp dạy học càng được thúc đẩy và phát huy một cách có hiệuquả. Đứng trước tình trạng đó, tôi và nhiều đồng nghiệp khác đã không khỏibăn khoăn. Trong quá trình giảng dạy, tôi đã cố gắng tìm tòi, học hỏi, tìm biệnpháp để giúp các em có kĩ năng làm văn nhất là văn nghị luận. Chính vì vậy tôiđã chọn đề tài: “Phương pháp giảng dạy môn Ngữ văn lớp 9 phục vụ cho việcthi tuyển sinh vào các trường THPT phần Nghị luận văn học”. Thực tế ở lớp dưới các em đã được học về các kiểu văn bản cụ thể. 2Chẳng hạn lớp 7 đã học về văn biểu cảm, về văn nghi luận (trong đó có phéplập luận chứng minh và phép lập luận giải thích). Lớp 8 học tiếp khá kĩ về vănbản nghị luận, về cách nói và viết bài văn nghị luận có sử dụng các yếu tố biểucảm, tự sự và miêu tả. Vì thế các tiết dạy- học phần nghị luận về tác phẩmtruyện (hoặc đoạn trích), nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ ở lớp 9 phải kếthừa, nâng cao kiến thức đã cung cấp, kĩ năng đã rèn luyện ở các lớp trước. Sựkế thừa, nâng cao này cần tăng cường hoạt động thực hành của học sinh. Thậtra, trong một bài nghị luận văn học, người viết thường vận dụng nhiều thao tác,kĩ năng (giải thích, chứng minh, phân tích, bình giảng.....) và nhiều khi khó cóthể tách bạch một cách rạch ròi các thao tác kĩ năng. Trong thao tác nghị luậnnày đã có hoặc đang sử dụng thao tác nghị luận kia. Nhưng thực tế tại trườngTHCS của chúng tôi thì học sinh còn yếu ở các kĩ năng, thao tác, vì vậy bài vănnghị luận chưa mang tính thuyết phục cao. Do vậy mục đích của bài viết nhằmđưa ra một phương pháp giảng dạy cho phù hợp với đối tượng học sinh, đểnâng kĩ năng làm văn nghị luận đồng thời dần nâng cao điểm thi vào THPT. 2. Tính mới và ưu điểm nổi bật của sáng kiến : - Tính mới của sáng kiến: rèn cho học sinh kĩ năng học và làm văn nghịluận cần phải đi từ những cái căn bản nhất, phát huy tính tích cực v ...