Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn Sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài nhằm giúp học sinh phát huy tính tự học, sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, hứng thú trong học tập. Với phương pháp dạy học mới, giúp các em phát huy tốt các kĩ năng: Kĩ năng giao tiếp, Kĩ năng hợp tác, Kĩ năng tự đánh giá lẫn nhau trong giờ học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn Sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh “Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh” UBND HUYỆN GIA LÂM TRƯỜNG THCS LỆ CHI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG NHÓM NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNGSINH HỌC 7 THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT HUY NĂNG LỰC HỌC SINH Môn: Sinh học Tác giả: Đinh Tiến Phan Cấp học: THCS Đơn vị công tác: Trường THCS Lệ Chi Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC 2019-2020 -1/15- “Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh” PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ Năm 2020, ngành giáo dục và đào tạo nước ta dành nhiều thời gian chochương trình giáo dục phổ thông mới như bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ đã khẳngđịnh “Năm 2020 là năm cuối cùng thực hiện Chiến lược phát triển giáo dụcViệt Nam giai đoạn 2011-2020, đây cũng là năm mà toàn ngành Giáo dục tậptrung triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới bắt đầu với lớp 1”. Nên trong năm học này và các năm học tới, đất nước ta đang ngày mộtchuyển mình trước làn sóng đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo và đổimới sách giáo khoa, chương trình giáo dục phổ thông phát triển mạnh mẽ vànhanh chóng. Để góp phần hoà nhập cùng sự đổi mới đó. Tôi thiết nghĩ mìnhphải tự đổi mới từ những tiết dạy trên lớp hàng ngày, hàng giờ để cho quan điểmgiáo dục, đào tạo và thay sách giáo khoa mới dần đi vào hiện thực. Qua rất nhiềuthời gian nghiên cứu tài liệu tập huấn và đã ứng dụng trên 4 lớp sinh học 7 trongsuốt năm học qua theo hướng “Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chấtlượng học tập bộ môn sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực họcsinh”. Tôi nhận thấy đây là một đề tài hay và bổ ích muốn phổ biến tới các bạnđồng nghiệp và rất mong có sự góp ý chân thành để sáng kiến của tôi ngày cógiá trị và có sức lan tỏa rộng rãi hơn. Tôi xin cảm ơn! -2/15- “Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh” PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀI. CƠ SỞ LÝ LUẬN LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN SKKN1. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ LĨNH HỘI SAU HAI ĐỢT TẬP HUẤN ĐỔI MỚICHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG. Thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 của Quốc hội về đổi mới chươngtrình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, Bộ GD&ĐT đã ban hành chương trìnhgiáo dục phổ thông mới theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực họcsinh, bảo đảm yêu cầu giảm tải, giảm hàn lâm, gắn với thực tiễn; thực hiện tốtphương pháp giáo dục tích cực, tăng cường hoạt động ngoại khoá, trải nghiệmcho học sinh; kiểm tra, đánh giá, thi cử nhẹ nhàng, không nặng về kiểm tra kiếnthức mà tập trung đánh giá sự phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Trướctính hình đó BGD&ĐT đã tổ chức hai đợt tập huấn về vấn đề này:Đợt 1: tập huấn theo Tài liệu bồi dưỡng chuyên đề chương trình giáo dục phôthông mới( 2018) và định hướng phát triển.” thì các nhóm phương pháp dạy họctích cực ra đời và hình thức tổ chức hoạt động nhóm cũng đa dạng và nâng nênmột tầm mới. Sau đây là một số hướng dẫn, mô hình nghiên cứu các tiếp cận,hình thức tổ chức dạy học và hiệu quả từng nhóm phương pháp để đảm bảo pháttriển năng lực của học sinh tôi tiếp thu được trong buổi tập huấn. Đây là một nội dung rất quan trọng và thiết thực đểđón đầu xu hướng đổi mới SGK tích hợp 3 môn Lý, Hóa, Sinh làm một môn“KHOA HỌC TỰ NHIÊN THCS” với hàm lượng các nội dung thảo luận nhóm,hoạt động nhóm rất nhiều theo đúng định hướng đổi mới phương pháp dạy họcnhằm phát huy các nhóm năng lực, thái độ tích cực của học sinh và các quanđiểm giáo dục theo hướng đổi mới hiện nay. Đợt 2: tập huấn theo tài liệu bồi dưỡng giáo viên về thực hiện chương trìnhgiáo dục phổ thông mới môn khoa học tự nhiên trung học cơ sở. Mã chuyên đề: 2.26 Thời lượng: 10 tiết (05 tiết lý thuyết, 04 tiết thực hành, 01 tiết kiểm tra) Đối tượng bồi dưỡng: Giáo viên dạy các môn Khoa học tự nhiên cấp THCStrên địa bàn thành phố Hà Nội.2. PHÂN TÍCH NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH SINH HỌC 7 THEO ĐỊNHHƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC2.1. Vị trí của chương trình sinh học 7 trong chương trình sinh học THCS. - Là phần tiếp theo của sinh học 6 - Cung cấp những kiến thức cơ bản phổ thông tương đối hoàn chỉnh về thếgiới động vật. -3/15- “Tổ chức hoạt động nhóm, nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn sinh học 7 theo định hướng phát huy năng lực học sinh” - Được biên soạn theo quan điểm sinh thái và tiến hoá giúp học sinh hiểuđược sự gắn bó mật thiết giữa thế giới động vật và điều kiện sống của chúng.Tạo thành kiến thức cơ sở cho những môn học tiếp theo.2.2. Mục tiêu của môn động vật trong chương trình sinh học 7 - Kiến thức: Về hình thái, cấu tạo, chức năng sống, kiến thức phân loại,kiến thức tiến hoá và tầm quan trọng thực tiễn - Kĩ năng: Phát triển tư duy “hình tượng cụ thể-quy nạp” trên cơ sở đóhình thành những kĩ năng quan sát, thu thập, xử lí thông tin, giải phẫu, vận dụngkiến thức đã học vào giải thích hiện tương ngoài thực tế.2.3. Mục tiêu hình thành thái độ, hành vi trong chương trình sinh học 7: Hình thành niềm tin khoa học, có ý thức, thói quen bảo vệ động vật vàmôi trường sống của chúng.2.4. Phân tích định hướng 10 phương pháp dạy học tích cực có hoạt độngnhóm phù hợp với sinh học 7 – (Nội dung chi tiết phần phụ lục). - PP dạy học tích cực số 1: Kỹ thuật “Các mảnh ghép” (Jigsaw) - Phương pháp dạy ...