Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học theo nhóm góp phần giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm THPT "Dạy học theo nhóm góp phần giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh" được thực hiện nhằm đổi mới phương pháp dạy học trong đổi mới giáo dục phổ thông theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức; tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để người học cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Sáng kiến kinh nghiệm THPT: Dạy học theo nhóm góp phần giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh MỤC LỤC TrangPHẦN I: MỞ ĐẦU…………………………………………………. 2PHẦN II: NỘI DUNG …………………………………………….. 31. Đánh giá thực trạng ………………………………………………. 32. Nội dung biện pháp ………………………………………………. 33. Ví dụ ……………………………………………………………… 7PHẦN III: HIỆU QUẢ CỦA BIỆN PHÁP ……………………… 8PHẦN IV: KẾT LUẬN ……………………………………………. 91. Ý nghĩa của biện pháp …………………………………………... 92. Kiến nghị, đề xuất ………………………………………………... 9PHỤ LỤC …………………………………………………………... 10 2 PHẦN I: MỞ ĐẦU Giáo viên bộ môn (GVBM) dạy học và giáo dục theo chương trình, kếhoạch giáo dục, kế hoạch dạy học của nhà trường theo chế độ làm việc của giáoviên; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; thamgia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quảgiáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng. Ngoài ra, GVBMphải biết phối hợp với giáo viên chủ nhiệm trong việc giáo dục đạo đức và kĩnăng sống cho học sinh. Hiện tại, đa số học sinh THPT học theo 3 xu hướng. Một là học sinh khá,giỏi môn nào thì học nhiều ở môn đó và bỏ rơi những môn còn lại; hai là họcsinh cố gắng học đều ở tất cả các bộ môn; ba là học sinh yếu đều ở các mônhoặc không đầu tư. Thêm nữa, trong giờ học, việc giúp đỡ lẫn nhau giữa các bạnhọc sinh gần như ít khi xảy ra. Bạn nào học khá thì tập trung vào công việc củamình, ít quan tâm và giúp các bạn bên cạnh. Học sinh yếu có nhu cầu tìm hiểuthì ngại hỏi. Lại có một số em học sinh học yếu không có nhu cầu tìm hiểu.Những điều này dẫn đến chất lượng giảng dạy không đạt như yêu cầu. Các kĩnăng như trình bày, hỗ trợ, tư vấn ở học sinh gần như rất thấp và không đồngđều. Tiếp cận những yêu cầu của của chương trình giáo dục phổ thông hiệnnay là phải “Đổi mới phương pháp dạy học trong đổi mới giáo dục phổ thôngtheo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụngkiến thức; tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sởđể người học cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực”. Vìvậy, trong quá trình dạy học tôi đã áp dụng nhiều biện pháp để nâng cao nănglực và phẩm chất cho học sinh, một trong các biện pháp đó là: “Dạy học theonhóm góp phần giáo dục và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh” để gópphần nâng cao chất lượng giảng dạy của cá nhân tại trường THPT Vĩnh Linh. 3 PHẦN II: NỘI DUNG1. Đánh giá thực trạng Năng lực hoạt động tập thể được xem là năng lực quan trọng quyết địnhthành công trong xã hội hiện nay. Vì vậy, đào tạo phát triển năng lực hợp tác trởthành xu thế trong giáo dục hiện đại, và việc dạy học theo nhóm chính là sựphản ánh thực tiễn xu thế đó. Dạy học nhóm nếu được tổ chức một cách bài bản sẽ phát huy được tínhtích cực, tính trách nhiệm của mỗi cá nhân; phát triển năng lực hợp tác làm việcvà năng lực giao tiếp của từng học sinh. Hiện nay, dạy học theo nhóm (thảo luận nhóm) được đa số giáo viên sửdụng, tuy nhiên việc sử dụng dạy học theo nhóm gặp nhiều khó khăn, như hiệnnay số lượng học sinh trong lớp đông, không gian phòng học hẹp vì vậy việc tổchức thảo luận tốn nhiều không gian, khó di chuyển. Việc trao đổi thảo luận dễdẫn đến mất trật tự, ồn ào, gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh, các lớphọc khác; Thời gian chuẩn bị và tổ chức cần kéo dài hơn…; vì vậy việc tổ chứcdạy học theo nhóm chỉ được sử dụng hạn chế, hoặc phân nhóm với số lượng lớnhọc sinh, hoặc thảo luận nhóm 02 học sinh cận nhau… Mặc dù gặp nhiều khó khăn trong tổ chức, nhưng trước những ưu điểmcủa dạy học theo nhóm trong giáo dục và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh,tôi đã tích cực áp dụng ở các lớp mình giảng dạy, đặc biệt là lớp A1, khóa học2020 – 2023.2. Nội dung biện pháp Để thực hiện biện pháp này, tôi lần lượt thực hiện các bước sau đây: Bước 1. Lĩnh hội kiến thức Lĩnh hội kiến thức tập huấn chuyên môn từ sở Giáo dục và Đào tạo, từnhà trường, từ đồng nghiệp, tự học và tự nghiên cứu. Bước 2. Chia nhóm Việc phân chia học sinh theo nhóm phải đảm bảo tương đối các yếu tốđồng đều về học lực. Muốn được như vậy, tôi dựa vào kết quả học tập của họckì liền kề phía trước. Các nhóm sẽ ngồi theo sơ đồ: 4 Bảng đen Hình ảnh cụ thể tại lớp học Việc thực hiện vị trí này diễn ra ở các tiết có thảo luận nhóm (giáo viênthông báo cho học sinh từ tiết trước), lớp thực hiện xong trước khi giáo viên vàolớp. Trở thành thói quen, các em thực hiện việc này trong khoảng 30 giây. Sựphân chia chỗ ngồi theo nhóm n ...